Avrupa'da 'Enerji şoku': 9 ayda yüzde 250 zam

Dünyada enerji şoku yaşanıyor. Avrupa'da başlayan enerji krizi ABD ve Asya kıtasında da yayılıyor. Avrupa’da doğal gaz fiyatları son 9 ayda yüzde 400 arttı, elektrik fiyatlarında da yüzde 250’nin üzerinde artış yaşandı. Dünya enerji fiyatlarında yaşanan yükselişin ne kadar süreceğini tartışıyor.
Dünyada enerji krizi var. Avrupa’da doğal gaz ve elektirik fiyatları katlandı. Enerji krizi Asya ülkelerinde de artıyor. Toplumsal tepki büyürken durumun nereye varacağı merak konusu.
ENERJİ FİYATLARI 9 AYDA YÜZDE 250 ZAMLANDI
Pandemi sonrası hızla artan enerji talebi, tedarikte oluşan sorunlar ve arzın talebi karşılayamaması gibi nedenler enerji piyasasını zor duruma düşürdü. Dünya genelinde enerji fiyatları tırmanışta. Avrupa’da doğal gaz fiyatları 9 ayda yüzde 400’ü aştı, elektrik fiyatları ise yüzde 250’nin üzerinde arttı.
AVRUPA'NIN TAMAMI VE ABD KRİZDE
Avrupa'da elektrik fiyatlarının en fazla arttığı ülke İngiltere. İngiltere'de elektrik fiyatı 9 ayda üçe katlandı. İngiltere'de yüksek fiyatlar nedeniyle birçok firma maliyeti karşılayamayınca iflasa sürüklendi.
Almanya da yoğun fiyat artışının yaşandığı ülkelerden. Ocak'ta megawatt saat başına 52,81 euro olan elektrik fiyatları, Eylül'de 127,63'e yükseldi. Doğal gaz fiyatları da 19,96 eurodan 57 euroya yükseldi. Yani doğal gaz fiyatları ilk dokuz ayda Almanya'da yüzde 300 arttı.
Hollanda'da da doğal gaz fiyatları yüzde 270'in üzerinde arttı.
İtalya, İspanya, Fransa ve Bulgaristan, Yunanistan ve Polonya'da da enerji fiyatlarında büyük artış yaşandı.
ABD'de de enerji kaynaklı ekonomik kriz yaşanıyor. Doğal gaz fiyatları, ABD’de de yüzde 100’den fazla artış gösterdi.
TÜRKİYE'DE DURUM NASIL?
Türkiye'de Ocak ayında megawatt saat başına 13,70 euro olan doğal gaz birim fiyatı Eylül'de 21,27 euro oldu. Eylül'deki elektrik fiyatları ise megawatt saat başına 52,85 euro şeklinde yansıdı. Yani Türkiye, enerji fiyatlarındaki artış bakımından Avrupa'dan çok daha geride yer alıyor.
''ENERJİ ŞOKU''
Krizden en fazla etkilenen İngiltere merkezli yayın yapan The Economist dergisi de küresel enerji krizini kapağına taşıdı. ''Enerji şoku'' kapağıyla çıkan derginin öngörüsü enerji fiyatlarının uzun süre yüksek kalacağı yönünde. Dünyanın en iyi ihtimalle Kışın yakklaşıyor olması, petrol ve doğalgaz arzındaki sıkıntılar ve Avrupa'da patlayan talep patlaması nedeniyle, 2022'nin ilk yarısına kadar yüksek enerji fiyatlarıyla karşı karşıya kalmak zorunda olduğunun altı çiziliyor. The Economist temiz enerjiye geçiş vurgusu yapıyor.
''Mayıs ayından bu yana petrol, kömür ve gazdan oluşan enerji sepetinin fiyatı %95 arttı. Zirveye ev sahipliği yapan İngiltere, kömürle çalışan elektrik santrallerini tekrar açtı. Amerikan petrol fiyatları galon başına 3 doları buldu. Çin ve Hindistan'da elektrik kesintileri yaygınlaştı. Vladimir Putin, Avrupa'ya yakıt tedariğinin Rusya'ya bağlı olduğunu hatırlattı. Panik, modern yaşamın daha çok enerjiye ihtiyacı olduğunu hatırlatıyor: Enerji olmadan evler donuyor ve işletmeler duruyor.''
AB'DE 'NÜKLEER' TARTIŞMASI
Enerji krizindeki Avrupa'da gözler nükleer enerjiye çevrilmiş durumda. Avrupa'nın en büyük nükleer gücü Fransa, enerji fiyatlarının rekor düzeylere çıktığı kıtadaki enerji krizini nükleer enerji yatırımlarını kullanarak fırsata çevirme niyetinde. Daha önce ülkesindeki nükleer reaktörlerin bir kısmını kapatma vaadinde bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geri adım attı. Bir seçim vaadi olarak Fransa’nın nükleer enerji üretimini artırmaya karar verdiğini söyledi. Bu kapsamda Fransa, mini nükleer reaktörler üretmek için bu alana 10 yılda 1 milyar avro yatırım yapmayı planlıyor.
Fransa elektrik üretiminin yüzde 70,6'sını nükleerden karşıladığı için kıtayı sarsan enerji krizini diğer ülkere göre nisbeten hafif atlatıyor. Avrupa Birliği üyesi 10 ülkenin de desteğini alan Fransa, nükleer enerjinin yeşil yatırım olarak sınıflandırılmasına yönelik talepte bulundu. Ancak enerjide çevre odaklı bir yaklaşımı ön plana almaya çalışan Almanya'nın Fransa'nın liderlik ettiği bu talepe nasıl yaklaşacağı merak konusu.
