Ukrayna'yı işgal eden Rusya'nın dünyayı nükleer bombalarla tehdit etmesi, insanlığın bu felakete çok yakın olduğunu gözler önüne seriyor. Cepheye bir kez nükleer bomba düştüğünde bunu diğerlerinin takip etmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Öncelikle Ukrayna ve çevresini, sonrasında da daha geniş bir alanı etkileyecek radyoaktif tehdit, "Nükleer bomba yakınımıza düştüğünde ne yapmalıyız?" sorusunu yeniden gündeme getirdi.
İşte, nükleer bir saldırıyla karşılaştığımızda dikkat etmemiz gereken kurallardan bazıları...
- Bombanın düşmesiyle birlikte havada oluşan dev mantar, yüzlerce kilometrelik alanda parlak bir ışığa neden olacak. Işığın ne olduğunu merak ederek sakın pencereye yaklaşmayın. Çünkü bu ışıktan sadece birkaç saniye sonra kapınızı çalacak şok dalgaları tüm camların patlamasına yol açacak.
- Yoğun ışıktan ötürü kamaşmış gözlerle pencere önünde beklemeniz, birazdan patlayacak camın parçalarıyla ciddi şekilde yaralanacağınız ve belki de ilk anda kör olacağınız anlamına gelir.
- Her yerin bembeyaz ışıkla parıldadığını gördüğünüz anda cama koşmak yerine koridorda sağlam bir duvarın arkasına geçin ve yatın.
- Kulaklarınızı kapatın. Şok dalgaları, patlamalar, yoğun gürültü ve feryatlar karşısında pes etmeyin. Binanız yıkılmadı ve enkaz altında kalmadıysanız hayatta kalmak için hâlâ şansınız var demektir.
- İlk patlamanın etkisinden kurtuldunuz ama her şey daha yeni başlıyor. Radyasyon ve nükleer serpintinin etkilerinden korunmak için bir an önce evin dışarısıyla hava bağlantısını kesin.
- Evde kendinize küçük bir yaşam alanı oluşturun. Camları patlamış pencereleri evde bulduğunuz eşyalarla sıkı sıkıya kapatın.
- Patlayan bombayla birlikte eğer binanız yıkılmadıysa atom bombasının düştüğü yer sizden epey uzakta bulunuyor demektir. Bundan sonra yapılacak en önemli şey, yoğun radyasyona maruz kalıp ölmemek için önlemler almaktır.
- Eğer böyle bir ihtimale önceden hazırlık yaptıysanız, acil durum çantanızda bulunan potasyum iyodür tabletlerini hemen kullanmanız gerekiyor. Çünkü pencereden girecek radyoaktif iyot havayla birlikte vücudunuza girdiğinde tiroit bezinde depo edilir. Bu da kısa zamanda ölüme yahut kansere yol açar. Bunu önlemek için vücudumuza stabil iyot almamız gerekir. Potasyum iyot tabletleri, tiroit bezini geçici olarak doyurmakta ve radyoaktif iyotun alınmasını bloke etmektedir.
- Bulabildiğiniz her türlü araçla evin hava girişlerini kapattıktan sonra 24 saat boyunca evden dışarı çıkmamanız gerekiyor. Böylelikle radyoaktif serpintinin etkilerinden azami derecede kurtulmuş olursunuz. Eğer yeterli derecede su ve gıda depolamışsanız 48 saatten fazla bir süre evden çıkmamak en iyisidir.
- Apartmanda oturuyorsanız binanın ara katlarında toplanmanız faydalı olacaktır. Çünkü bina zemin katları ve en üst katlar, radyoaktif serpintiye en çok maruz kalan noktalardır. Ara katlar radyasyondan korunma konusunda daha güvenlidir.
- Eğer patlamaya çok yakın bir bölgede değilseniz arabayla uzaklaşmaya çalışmayın çünkü ince metal sizi radyoaktif etkilerden korumaz ve aracın hava sirkülasyonu kapalı mekanlara kıyasla çok daha fazladır.
- Evde dışarıyla hava temasını kestiğiniz güvenli bir alan oluşturduysanız ve sular hâlâ akıyorsa hemen duş alın. Su, üzerinize yapışan ve gözle görünmeyen radyoaktif maddelerden arınmanıza yardımcı olur.
- İlk birkaç saat içerisinde üzerinizdeki kıyafetleri de değiştirmeniz gerekiyor. Eski giysileri poşete koyup bulunduğunuz yerden uzaklaştırın. Üzerinizdeki giysiler muhtemelen radyoaktif maddeyle kaplıdır.
- Radyasyondan yüzde 99 oranında korunmanın yolu en az 12,5 santimetre kalınlığında çelik, 40 santimetre kalınlıkta tuğla ya da 60 santimetre kalınlıkta toprağın ardına saklanmakla mümkün. Bu nedenle -bilhassa patlama bölgesine yakın bir noktadaysanız- kendinize hemen bir sığınak bulun. Yerin sadece bir kat altına yapılmış sığınak bile radyasyonun ve patlamanın etkilerinden yüzde 90 korunmanızı sağlıyor. Yeraltına inildikçe korunma oranı daha da artıyor.
- Patlamanın etkilerinden ötürü muhtemelen elektrikler kesilecek ve internet ya da uydu iletişimi mümkün olmayacaktır. Bu nedenle radyo frekansıyla haber almak en makul seçenek haline gelir. Yani yanıbaşınızda içinde dolu piller olan bir radyo bulundurmanız faydalı olacaktır.
- Önemli bir hususu daha atlamamak gerekiyor: Olabilecek yaralanmaların basit tedavileri konusunda kendimizi eğitmemiz şart. Buna uygun malzemeleri evde bulundurmaya ve ilk yardımı kendi imkanlarımızla halletmeye mecburuz. Çünkü nükleer patlama sonrası kapımıza ambulans gelmeyecek.
