Avrupa'nın en büyük ikinci rüzgar tüneline sahip TUSAŞ aynı zamanda yapay yıldırım ve kuş çarpma laboratuvarlarını bünyesinde barındırıyor. HÜRKUŞ, HÜRJET ve Milli Muharip Uçak KAAN projelerini aynı anda yürüten Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş., milli uçakların güvenliğinde işi şansa bırakmıyor.
Gazeteci Hakan Çelik'in yayınlarıyla bir süredir kurumdaki teknolojik olanaklara ilişkin bilgiler sunan TUSAŞ, Kuş Çarpma Test Merkezi'nde yapılanlara ilişkin çarpıcı veriler ortaya koydu.
Laboratuvarda yürütülen faaliyetlere dair bilgi veren TUSAŞ Yapısal Test Müdürlüğü Baş Mühendisi Nurdan Anzerlioğlu, özel kimyasallarla hazırlanmış yumuşak 'kurşunları' milli uçaklara namluyla fırlatarak kuş çarpma testi gerçekleştirdiklerini söyledi.
"Kuş jel formumuzu namlumuzun içine yerleştiriyoruz. Sonra namluya güç veren tankımızı yüksek basınca ulaştırıp jel formumuzu bu hava basıncıyla fırlatıyoruz" diyen Anzerlioğlu, kuş çarpma testlerinde gerçek hayvan kullanılıp kullanılmadığı yönündeki soru işaretlerine de açıklık getirdi.
Havadaki kuşu simüle etmeyi amaçlayan jel balonunda ağırlığın 1 ilâ 1,8 kilogram olduğunu ifade eden Anzerlioğlu, hedef platformlara göre jel ağırlığının değiştiğini ifade etti.
Birkaç yüz avroya yerli imkânlarla imâl edebildikleri kuş formu için yurtdışından 10 bin avroya varan paralar istendiğini ifade eden Baş Mühendis şunları söyledi:
Sabotlar ve jellerle birlikte 10 bin avroluk teklifle geldiler. Biz birkaç yüz avroya jel balonu, birkaç yüz avroya da koruyucu çember dediğimiz sabotu imâl ettik. Jelin içinde balistik toz kullanıyoruz.
Her projenin kendi yoğunluk hesabı ve hacmi var. Onu atmanızı bekliyorlar sizden. Örneğin HÜRKUŞ'ta 1 kilogram, HÜRJET'te 1,8 kilogram... Bunun için belli kimyasalları karıştırmanız ve bu hacmi elde etmeniz gerekiyor.
Milli Muharip Uçak KAAN'ın kuş kütlesi de 1,8 kilogramdır. Sertifikasyon için gereksinim budur. Hızı da saniyede 250 metre civarında. Fırlatılacak jel formunun hızı ve ağırlığı uluslararası standartlardadır. Uçağın hangi noktasına fırlatılacaksa önce deneme atışı yapıyoruz. İsteğimiz hızda ve istediğimiz lokasyona atabilmiş miyiz diye...
Atış anlarını gelişmiş kameralarla farklı açılardan kaydediyoruz. Jel balon havada sabottan ayrılıyor. Uçak parçasına doğru ilerleyen jel form çemberden geçerek daha önce lazerle işaretlenmiş yere çarpıyor. Milli Muharip Uçak parçasına jel formun çarptığı noktada oluşan basıncı sensörlerle ölçüyoruz.
