"Emeklilikte yaşa takılanlar" sorunu çözüm için son düzlüge girdi. Yaklaşık 6 milyon EYT'li için çeşitli formüller masaya yatırılmaya başlandı. Daha önce defalarca konunun gündemlerinde olmadığını söyleyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin geçtiğimiz günlerde katıldığı bir yayında "EYT meselesi masanızda mı?" sorusuna ilk kez olumlu yanıt vermişti. Bilgin çözüm için yıl sonuna işaret ederek, "Alternatif maliyetleri, çözüm önerilerini oluşturmaya çalışıyoruz" demişti.
Doğalgaz ve elektrik fiyatlarına mayıs ayında zam yapılacak mı? Bakan...
EYT DÜZENLEMESİ KİMLERİ KAPSAYACAK?
Bu galişmenin ardından masaya alternatif çözüm önerileri konuldu. 8 Eylül 1999 ve öncesinde emekli sigortası primlerini ödemeye başlayan, toplamda 15 yıl çalışma süresi ve 3600 prim gününü tamamlayan ancak emekli olmak için yaş sınırına takılanlar EYT düzenlemesinden yararlanmayı bekliyor. Komisyon, bu tarihten önce çalışması olup emekli olmayan herkesin dâhil olduğu EYT'lilere ilişkin çözüm, model önerilerini değerlendirirken, "prim, yıl, yıpranmaya" dayalı 3 formül öne çıktı. Primi yetmeyenler için "halk", vakıf, sandıklar aracılığıyla "iş emekliliği", aylığın belli bir miktarının kesilerek daha erken emekli olma imkânı sağlayan "kısmi erken yaşlılık emekliliği, kesintili erken emeklilik", süre tamamlanması gibi seçenekler değerlendirilecek.
Bakan Işıkhan açıkladı: Temmuz'da asgari ücrete ara zam yok!
EYT İÇİN NASIL BİR FORMÜL KONUŞULUYOR?
EYT konusunda AK Parti grubu ve bakanlıkça çalışma yürütülüyor. Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışanlara, emekliliğine 3-4 yılı kalanlara her yıl için yüzde 4-5 gibi bir oranda kesinti yapılarak erken emeklilik sağlanması seçenekler arasında bulunuyor. Ayrıca 50 yaş ve üstü çalışanlara iş imkânı için vergi, prim teşviki sağlanması, 9 bin gününü dolduran her 360 gün karşılığı dörtte birinin yaştan düşülmesi formüllerinin her biri teknik olarak değerlendiriliyor.
Piyasadaki sahte altın oranı arttı: Darphane'den yatırımcılara önemli uyarı!
DÜNYADAKİ ÖRNEKLER İNCELENİYOR
Kısmi emeklilikle 3 bin 600 gününü tamamlayan kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması tartışılıyor. Süre tamamlanmasında da kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 gün sigortalılık gününü bitirenlerin yaşa bakılmadan emekli edilmesi gündemde. Bazı Avrupa ülkelerinde de uygulanan söz konusu modelde yaşını dolduranlar belirli bir kesinti miktarını kabul etmeleri durumunda kısmi erken yaşlılık emekliliğine hak edebiliyor. Kesintili emeklilik modeli de tartışılan seçeneklerden. Emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için belli oranda aylığa kesinti uygulanıyor. Bu sistemin uygulandığı Almanya'da 63 yaşını dolduran çalışanlar yıllık yüzde 3.6 oranında kesinti ile erken emeklilik talebinde bulunabiliyor. Emekliliklerine 3-4 yıl kalanlara her sene için yüzde 4-5 gibi oranlarra erken emeklilik kesintisi yapılarak emeklilik imkânı tanınıyor.
Erken emeklilik reformu TBMM'de: Kimler erken emeklilikten faydalanabilecek?
PRİM GÜN SAYISI İÇİN ÇÖZÜM
"Prim tamamlama" formülü de konuşulan başlıklardan biri. Buna göre, 1999'un Eylül ayından önce işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5 bin ile 5 bin 975 prim günü isteniyor. Bunu tamamlayanlar yaşı dikkate alınmadan emeklilik imkânına kavuşuyor. Eksik prim günleri borçlanarak tamamlanabiliyor. Doğum borçlanmasında her bir çocuk için 720 güne kadar borçlanma hakkı yer alıyor. Eksik prim günleri isteğe bağlı sigortayla tamamlanması durumunda ödenecek prim günü sayısının mutlaka bin 260 günü geçmemesi gerekiyor.
Belirli yaşın doldurulması, hizmet süresi ya da prim gün sayısı koşullarından herhangi birini tamamlayamayıp emekli olamayanların sayısı yaklaşık 1 milyon 800 bin. Bunlardan ikisini tamamlayanların sayısı ise 5 milyonun üstünde. Bu kriterlerden herhangi birini ya da ikisini birden taşımayanların sayısı ise 6.5 milyonu geride bırakmış durumda.
