Montrö Boğazlar Sözleşmesi dünyanın her yerinden takip edilen Rusya - Ukrayna savaşı akabinde gündeme geldi. İstanbul Boğazı ile Çanakkale Boğazı'nın kontrolü hakkındaki kararları içerin Boğazlar Sözleşmesi, internet kullanıcıları tarafından aranmaya başlandı. Peki Montrö Boğazlar Sözleşmesi nedir? Montrö Sözleşmesi ne zaman imzalandı? Montrö Doktrini amacı ne?
JP Post Bank'ın sisteminde arıza çıktı: Japonya'da 1,2 milyon para...
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'ye İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinde kontrol ve savaş gemilerinin geçişini düzenleme hakkı veren uluslararası sözleşmeye denir. 1936'da imzalanan sözleşme, Türkiye'ye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı tanır. Montrö Boğazlar Doktrini, barış zamanı sivil gemilerin özgürce geçmesini de garantiler. Aynı zamanda sözleşme, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini sınırlar.
Sözleşmenin şartları, özellikle Sovyetler Birliği Donanması'na Akdeniz'e erişim hakkı sağladığı için yıllarca tartışma konusu olmuştur. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile beraber imzalanan Lozan Antlaşması'nın parçalarından biri olduğu için Uluslararası Boğazlar Komisyonu'nun da görevi sonlanmıştır.
Gazze dayanışması tüm Amerikan üniversitelerini sarmış durumda: ABD tarihinde böyle...
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NE ZAMAN, NEREDE İMZALANDI?
Birleşik Krallık, boğazların önemi ve gemilerin geçiş rejimiyle yakından ilgilendiği için Balkan Antantı Daimi Konseyi'nin 4 Mayıs 1936'da Belgrad'da yaptığı toplantıda Türkiye'nin teklifini desteklemiştir. Türkiye'nin girişimi Lozan Boğazlar Sözleşmesi'nin diğer akitleri tarafından da kabul edilince Boğazlar'ın rejimini değiştirecek olan konferans, 22 Haziran 1936'da İsviçre'nin Montrö kentinde yapılmıştır.
AB liderleri tarafını seçti: İran'a yaptırım kararı alındı!
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ HANGİ DEVLETLER TARAFINDAN İMZALANDI?
İki ay süren toplantılardan sonra Bulgaristan, Fransa, Büyük Britanya, Avustralya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Türkiye tarafından 20 Temmuz 1936'da imzalanan yeni Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye'nin kısıtlanmış hakları iade edilmiştir. Böylelikle boğazlar bölgesinin egemenliği Türkiye'ye verilmiştir. Türkiye daha önce Sovyetler Birliği ile gerçekleştirdiği saldırmazlık antlaşması sayesinde Sovyetler Birliği'nin de desteği alınmıştır. Sözleşme 9 Kasım 1936'da yürürlüğe girmiş olup Milletler Cemiyeti Sözleşme Serisi'ne 11 Kasım 1936'da resmen kaydedilmiştir. Şu an da geçerliliği devam etmektedir.
Geçiş sırasında, deniz kuvvetinin komutanı, durmak zorunda olmaksızın, Çanakkale Boğazı'nın ve Karadeniz Boğazı'nın girişindeki bir işaret istasyonuna, komutası altında bulunan kuvvetin lam kuruluşunu bildirecektir.
MONTRÖ SÖZLEŞMESİ 13. MADDESİ NE?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi en merak edilen 13. maddede "savaş gemilerinin Boğazlar'dan geçmesi için, Türk Hükümetine diplomasi yoluyla bir ön-bildirimde bulunulması gerekecektir. Bu ön-bildirimin olağan süresi sekiz gün olacaktır; ancak, Karadeniz kıyıdaşı olmayan Devletler için bu sürenin onbeş güne çıkartılması istenmeğe değer sayılmaktadır. Bu önbildirimde gemilerin gidecekleri yer, adı, tipi, sayısı ile gidiş için ve, gerekirse, dönüş için geçiş tarihleri belirtilecektir. Her tarih değişikliğinin üç günlük bir önbildirim konusu olması gerekecektir. Gidiş için geçişte Boğazlar'a girişin, ilk ön-bildirimde belirtilen tarihten başlayarak beş günlük bir süre içinde yapılması gerekecektir. Bu sürenin bitiminden sonra, ilk ön-bildirim için olan aynı koşullar içinde yeni bir önbildirimde bulunulması gerekecektir." ibaresi bulunuyor.
