Türk havacılığının çılgın projesi Milli Muharip Uçak KAAN, Batı basınında analiz konusu olmayı sürdürüyor. Amerikan bilim-teknoloji dergisi Popular Mechanics, 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren KAAN'ın masaya yatırdı.

Dergi habere şu ifadelerle başlıyor: "Türkiye'nin ilk savaş uçağı tarih değiştiren uçuşunu gerçekleştirdi. Yeni bir titan, bir ülkenin gelişmiş savaş teknolojisine cesurca girişinin sembolü olarak göklere çıkıyor."

Yaklaşık 2 Mach hıza ulaşması planlanan KAAN'ın ASELSAN üretimi galyum nitrur tabanlı AESA radara sahip olacağına dikkat çeken Popular Mechanics, millî uçağın üsse otomatik dönme özelliğine işaret etti.

KAAN pilotunun yüksek G kuvveti esnasında bilincini kaybetmesi halinde sesli komut ve otomatik iniş seçeneklerinin devreye gireceğine vurgu yapan dergi, Batı ambargosu altındaki Türkiye'nin havacılıkta bağımsızlık kazanma çabalarını öne çıkardı.

Haberde KAAN'a ilk sahip olması beklenen devletlerin Azerbaycan ve Ukrayna olduğu, Pakistan, Endonezya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de potansiyel alıcılar arasında olduğu kaydedildi. İşte Popular Mechanics'teki KAAN analizinden dikkat çeken satırlar:

KAAN, modern savaş uçakları inşa etmenin getirdiği yüksek maliyetlere ve teknik karmaşıklığa rağmen, Türkiye'nin eninde sonunda kendi kendine yetebilen bir ordu geliştirme planlarında kilit bir rol oynuyor.

Milli Muharip Uçak (MMU) olarak da bilinen çift motorlu jetin halka arzı ve ilk vergi testi Mart 2023'te gerçekleşti. Aynı yıl tesislerde rüzgar tüneli, radar kesiti ve fırlatma koltuğu testlerinden geçti. Bu da TUSAŞ/TAI'nin büyük yeni yatırımlarını yansıtıyordu. Ancak ilk uçuşu planlanandan iki ay sonra gerçekleşti.

KAAN'ın profili genel olarak ABD'nin F-22 Raptor hayalet savaş uçağına benziyor. Alüminyum burun ve titanyum merkez gövdeye sahip olan uçağın yüzeyleri, Türk şirketlerinin başlangıçta F-35 jetleri için ürettiği hafif, radarı yansıtma oranı düşük kompozit karbon termoplastiklerle kaplanıyor.

Bir jetin radar kesiti (RCS), geometrisi ve radar emici malzemelerin kullanımı nedeniyle ne kadar azaltılırsa, düşman savaş uçaklarına ve hava savunma sistemlerine güvenli bir şekilde yaklaşabilir ve onlar tepki veremeden yanlarından geçebilir veya onlara saldırabilir.

RCS azaltımlarının uçağın yan ve arka yönüne (sadece ön tarafa değil) ne ölçüde uygulanacağı, düşman hava sahasına ne kadar derinden girebileceğini belirler.

Kinematik açıdan KAAN'ın tipik modern savaş uçağı performansı kriterlerine uyması hedefleniyor: Mach 1,8 ila 2,2 maksimum hız, 55 bin feet servis tavanı, 9G'ye kadar manevra yeteneği ve dahili yakıtla 700 mil menzil... Aynı zamanda art yakıcı kullanmadan süpersonik hızlarda uçması da bekleniyor. İki motor kullanılması maliyetleri artırır ancak motor arızasından kaynaklı kayıpları azaltacaktır.

KAAN, keşif podları ve uzun menzilli hassas güdümlü silahlarla teçhiz edilecek; bunlar arasında METEOR gibi NATO standartlarında füzeler ve kısa menzilli BOZDOĞAN ile orta menzilli GÖKDOĞAN hava-hava füzeleri, SOM seyir füzeleri ve MAM-T tanksavarı gibi yerli Türk mühimmatları da var.

Modern kokpitteki aviyonikler, pilotun bilincini kaybetmesi durumunda uçağı indirebilecek sesli komutlu yapay zeka otopilot özelliğiyle donatıldı. KAAN, İngiliz Martin-Baker fırlatma koltuğunu kullanacak.

TUSAŞ ayrıca ASELSAN üretimi sensörler ve gizli AESA galyum-nitrür radarı da dahil, buruna monteli bir kızılötesi sensör ile gövde altında 360 derecelik kapsama alanına sahip bir elektro-optik hedefleme sistemi vaat ediyor. Kask monteli görüş ve ANKA-3 gibi savaş dronlarını kontrol etme yeteneği de sunuyor.

Türkiye, toplam siparişleri artırmak ve birim maliyetleri azaltmak için ihracat siparişlerini güvence altına alamazsa her bir KAAN'ın uçak başına 100 milyon doları aşması muhtemeldir. KAAN, görsel menzilli havadan havaya muharebede potansiyel olarak daha iyi performans sağlayacak Türk yerli silahlarının entegrasyonuna da imkan tanıyacak.

Güney Kore'nin KAAN benzeri KF-21 Borame savaş uçağını geliştirmeyi planladığı gibi Türkiye de sonunda KAAN'ı yapay zeka destekli yeteneklere sahip tam ölçekli hayalet jetin temeli olarak kullanmayı umuyor.

Türk savaş araçlarının köklü müşterileri olan Azerbaycan ve Ukrayna'nın yanısıra Pakistan, Endonezya ve BAE'nin KAAN için potansiyel alıcılar arasında olduğu belirtiliyor.

Ama en önemlisi, Türkiye'nin ABD ve Almanya ile ilişkileri yıpranırken, KAAN artık Batılı ülkelerle ilişkileri ne olursa olsun Türkiye'ye kendi uçağını üretme seçeneği vermenin önemini üstleniyor.

KAAN, daha doğrusu TFX, Türkiye'nin büyük bir tek motorlu F-35 hayalet jet filosu edinme yolunda ilerlediği 2010 yılında geliştirilmeye başlandı. Ancak ABD ile kötüleşen ilişkiler, 2019'da Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması ve Türkiye'nin büyük F-16 savaş uçağı filosuna yönelik iyileştirmelerin ve yeni siparişlerin reddedilmesiyle doruğa ulaştı.

Bu da KAAN'ı hava üstünlüğü odaklı bir savaş uçağından ziyade 'çok işlevli' bir uçağa dönüşmeye zorladı. Türkiye'nin gelişmiş dron endüstrisi, geleceğin savaş dronlarının insanlı KAAN jetiyle (KIZILELMA ve ANKA-3) ekip oluşturması planıyla hareket ediyor.

Türkiye'nin diğer NATO ülkeleriyle, Rusya ile, Ukrayna, Ortadoğu ve Asya'daki diğer devletlerle değişen ve çoğu zaman çatışmalı ilişkileri KAAN'ın önemini daha da artırıyor.

Ankara'nın karmaşık dış ilişkileri, bağımsız uçak kapasitesi arzusunu, ülkenin müttefikleriyle daha istikrarlı ilişkilere sahip olması halinde olabileceğinden çok daha acil hale getiriyor.

F-35A kadar gizli olmasa bile, tam olarak hazır hale gelmiş bir KAAN, 6. nesil hayalet uçak ve yapay zeka teknolojisinin temeli olarak kullanılabilir.

Türkiye bu konuyu zaten çalışıyor. Kuşkusuz 21. yüzyılda insanlı jet avcı uçaklarının rol ve görevleri halen değişim halindedir ancak Türk endüstrisi, alternatif olarak ortaya çıkan daha ucuz savaş uçaklarının yapımı için halihazırda güçlü bir başlangıç yapmıştır.