Uçak gemisi tasarlayan merkezin komutanı: Tek eksik noktamız kaldı

Türkiye'nin millî savaş gemilerini tasarlayan Dizayn Proje Ofisi (DPO), kapılarını basın mensuplarına açtı. Deniz Kuvvetleri'ne bağlı İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda bulunan DPO, MİLGEM korvetlerinin ardından İSTİF sınıfı fırkateynlere başarıyla imza attı.

Doç. Dr. Mühendis Albay Hakan Uçar'ın yönetimindeki DPO şimdi tek bir hedefe kilitlendi: Türkiye'ye TCG ANADOLU'dan daha büyük bir uçak gemisi kazandırmak. 

MİLGEM PROJESİ İÇİN 1997'DE KURULDU

İstanbul Tersanesi Komutanlığının geçmişi, 1454'te Fatih Sultan Mehmet döneminde Haliç'te kurulan Tersane-i Amire'ye dayanıyor. 1999 Gölcük Depremi sonrası Pendik'e taşınan tersanede faaliyet gösteren DPO ise 1997'de Türkiye'nin ilk millî deniz harp platformu olan MİLGEM projesini gerçekleştirmek amacıyla oluşturuldu.

MİLGEM Proje Ofisi adıyla 12 Mart 2004'te faaliyetlerine devam eden bu birim, 2010'da yeniden Dizayn Proje Ofisi Müdürlüğü olarak isimlendirildi.

Eylül 2015'ten itibaren tersanedeki yeni binasında faaliyetini sürdüren DPO, askeri gemi tasarım inşa standartlarını oluşturan, muharip gemilerin tekne, makine, elektrik ve savaş sistemleri ile sistem entegrasyon tasarımlarını yapan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın uzman kurumu olarak çalışıyor.

ADA SINIFININ ARDINDAN YENİ AŞAMA FIRKATEYN

MİLGEM Projesi kapsamında İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edilen TCG HEYBELİDA, TCG BÜYÜKADA, TCG BURGAZADA ve TCG KINALIADA isimli ADA sınıfı korvetlerin tasarım ve entegrasyon faaliyetleri DPO Müdürlüğünce yapıldı. Bu gemiler 2011, 2013, 2018 ve 2019 yıllarında hizmete girdi.

Uluslararası alanda da takdir edilen ADA sınıfı korvetlerden daha üstün harekat ve manevra görev fonksiyonlarına sahip olan bir fırkateyn tasarımı hedefiyle DPO'da MİLGEM projesi esas alınarak 'İstif Sınıfı Fırkateyn Projesi'nin tasarım faaliyetlerine başlandı.

İstif Sınıfı Fırkateyn Projesi'nin ilk gemisi olan TCG İSTANBUL fırkateyni, İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edildi. 19 Ocak 2024'te hizmete başlayan, yüzde 80 oranında yerli üretim olarak inşa edilen TCG İSTANBUL'un tasarımı ise yüzde 100 yerli.

İSTANBUL'DAN NEW YORK'A İKMALSİZ

Projenin ilk 4 gemisi olan ADA sınıfı korvetlerden daha farklı kabiliyetlere, daha yüksek deplasmana sahip 113 metre uzunluktaki ve 14,4 metre genişlikteki TCG İSTANBUL, yakıt ikmali ihtiyacı duymadan, Gölcük'teki Donanma Komutanlığı'ndan New York'a kadar gidebilecek özellikte.

Fırkateynde aynı zamanda ROKETSAN tarafından geliştirilen 120 deniz mili menzile sahip ATMACA güdümlü füze kullanılabiliyor. Gemide, su üstü hedefleri ile kara hedeflerine atış yapabilen bir adet 76 milimetrelik baştopu ile 2 adet 25 milimetrelik uzaktan komutalı silah sistemi de yer alıyor.

Gemide, yerli ve milli silah sistemlerinin yanı sıra Türk mühendisler tarafından geliştirilen ALPER seyir ve gezi radarı, CENK hava arama radarları ile Denizgözü AHTAPOT sensörü ve GÖKDENİZ entegre takip sensörleri bulunuyor.

Geminin beyni olarak nitelendirilen Savaş Harekat Merkezi'ndeki tüm cihazların yazılımları ise HAVELSAN tarafından tamamen millî imkanlarla yapıldı.

TF2000 GEMİSİ DE ORADA ÇİZİLİYOR

DPO'nun yürüttüğü bir diğer proje, Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca 14 Ocak 2019'da verilen direktif ile başlanan 'TF2000 Hava Savunma Harbi Muhribi Projesi'.

Ülke hava savunmasının denizden başlayarak kademeli olarak karşılanması ve üstün taarruz ve hava savunma kabiliyetine sahip bir yüzer platform ihtiyacının giderilmesi maksadıyla milli kaynaklarla geliştirilen projenin tasarım çalışmalarına devam ediliyor.

Bu muhripte, ADA sınıfı korvet ve istif sınıfı fırkateynden farklı olarak bölge hava savunma harbi kabiliyetine sahip olunması amacıyla milli olarak tasarlanmış çok fonksiyonlu ve uzun menzilli radarlardan oluşan çok amaçlı faz dizinli radar ve 96 hücreli Milli Dikey Atım Sistemi bulunacak.

Ayrıca gemide, hava savunma harbi kabiliyeti ile üstün denizaltı savunma harbi kabiliyeti de olacak. Bu gemide kullanılacak olan karinaya monteli sonar sistemi ve düşük frekanslı aktif sonar sistemi ile geminin denizaltı savunma harbi menzilinin 80 bin yarda, yani 73 kilometre üzerine çıkması bekleniyor.

DPO'da yapılan çalışmalar doğrultusunda TF2000 tasarımı ile yerli ve millilik oranının yüzde 85'e çıkarılması hedefleniyor. Bu da TF2000'in, Türkiye'nin en yüksek yerli ve millilik oranına sahip savaş gemisi olacağını gösteriyor.

110 KİŞİLİK EKİP UÇAK GEMİSİ TASARLIYOR

DPO'da yürütülen en önemli proje TCG ANADOLU'dan sonra yapılacak 'Milli Uçak Gemisi'. İspanya donanmasındaki Juan Carlos-I gemisi model alınarak tasarlanan TCG ANADOLU'nun yüzde 70'i yerli üretimle inşa edilmişti. Şimdi ise DPO'da tasarlanan yeni milli uçak gemisinde bu oranın artırılması hedefleniyor.

Konsept tasarım aşamasında olan gemide, yerli ve milli insanlı ve insansız hava araçlarının konuşlandırılması planlanıyor. Bu amaç doğrultusunda havacılık sektöründe ileri gelen Baykar ve TUSAŞ firmaları ile çalışmalar yapılıyor.

Fizibilite çalışması yapılan yeni milli uçak gemisi için Deniz Kuvvetlerinin farklı birimlerinden uzman personelin de katılımıyla DPO bünyesinde 110 kişilik Uçak Gemisi Çalışma Grubu oluşturuldu. Çalışma Grubu, uzmanlık alanlarına göre alt gruplara bölünerek konsept tasarıma başladı.

Halihazırdaki teknolojik kazanım dikkate alınarak gemiden kalkış-iniş yapabilecek hava araçları ile pist geometrisinin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapıldı.

DENİZDEYMİŞ GİBİ TEST EDİLİYOR

Basın mensuplarına tersaneyi gezdiren İstanbul Tersane Komutanı Tuğamiral Erdinç Yetkin, "Ana muharip unsurlarımız olan hücumbotlarımız, karakol gemilerimiz, korvetlerimiz ve fırkateynlerimizin tüm makineleri üretici seviyesinde, yurt dışı bağımlılığımız olmaksızın burada toplanabilmekte, arızaları giderilebilmekte ve tekrar gemilere monte edilebilmektedir" dedi.

Yetkin, makinelerin göreve hazır hale getirilmesinin ardından sanki gemideymiş gibi test edilebildiğini aktardı.

TCG İSTANBUL fırkateyninin eğitimlerinin de devam ettiğini anlatan Yetkin, şöyle devam etti:

"Mavi Vatanımızda görev yapmaya hazırdır. Gelişmiş ve yetkin komuta kontrol sistemleriyle artan sensör ve silahlarıyla çok etkin bir vuruş gücüne sahip olacaktır. Yapımı devam eden gemilerle Deniz Kuvvetlerimizin çok önemli bir yetenek kazanacağını düşünüyorum.

Yüzde 80 yerlilik oranı bulunmaktadır. Tek eksik noktamız olan ana tahrik sistemleri, yani makineleri de büyük bir gayretle millileştirme, yerlileştirme yolunda devam ediyoruz.

23 Ocak 2021'de denize indirilen TCG İstanbul fırkateynimiz, 19 Ocak 2024 tarihi itibarıyla teslim edilmiştir. Yaklaşık bir ay içerisinde tamamen donanmamıza katılmasını bekliyoruz."

ATATÜRK'ÜN SAVARONA YATI ONARILIYOR 

Tuğamiral Yetkin, Atatürk'ün son 54 gününü geçirdiği ve son Bakanlar Kurulu toplantısını içinde yaptığı Savarona yatının İstanbul Tersane Komutanlığı'ndaki onarım çalışmalarına ilişkin de şu bilgiyi verdi:

"Devletimizin sağladığı bütün olanakları kullanarak bu gemimizi de yaz aylarında yeniden seyir yapabilir hale getirmek için büyük bir özveri ve gayretle çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Geminin 7 yıldır suda bulunmasından mütevellit tekne ve karine onarımlarına ihtiyaç duyulmuştur. Sac, tekne ve karine onarımları büyük oranda tamamlanmış durumdadır. 

Onarım sonrasında öncelikle eğitim gemisi, daha sonra halkımıza denizciliği sevdirebilecek şekilde limanlarımızda seyir yapılması planlanmaktadır. Maalesef gemide asbest tespit edildi. Bu asbestin temizlenmesi, bertaraf edilmesi, çevre mevzuatımıza uygun olarak tamamlanmıştır. Şu ana dek 80 ton asbest giderildi. 

Geminin içerisinde yaklaşık 55 ton sac değişimi yapıldı. Güvertelerin de neredeyse tamamını yeniden elden geçiriyoruz ve uygun teknolojilerle kaliteli işçiliğimizle yeniden emniyetli bir seyir yapmak için her türlü gayreti gösteriyoruz."

ÇALIŞMA ALANI 1 MİLYON METREKARE 

Savarona'nın yanında 2 korvet tipindeki geminin inşası da İstanbul Tersane Komutanlığı'nda sürüyor. Korvetlerin Ukrayna donanması için yapıldığı sanılıyor. Ayrıca, açık deniz karakol gemileri AKHİSAR ve KOÇHİSAR'ın donatım çalışmaları devam ediyor.

'Pakistan MİLGEM Korvet Projesi' kapsamında inşa edilen gemilerden PNS Babur Korveti ise tersane rıhtımında TCG İSTANBUL fırkateyni yanında bulunuyor.

1 milyon metrekarelik alanda konuşlu tersanede gemilerin dizaynı, inşası ve bakımı ve modernize edilme çalışmaları yapılıyor. Kıbrıs savaşına katılmış, 70 yıllık TCG BEYKOZ gemisine de deniz topu monte edilen tersanenin sorumluluğunda 168 adet gemi bulunuyor.​​​​​​​