Namık Kemal kimdir? Namık Kemal'in eserleri

Şair Namık Kemal Türk milliyetçiliğinin öncülerinden biridir. Aynı zamanda Genç Osmanlı hareketi mensubu, gazeteci, devlet adamı, ünlü yazar ve şair olarak da tanınan isim, özellikle "İntibah" adlı romanı ve "Vatan, Yahut Silistre" adlı tiyatro oyunu ile bilinir. Vatan şairinin gerçek adı ise Mehmed Kemal'dir.

NAMIK KEMAL KİMDİR, NERELİ?

Türk Edebiyatının öncü isimlerinden biri olan Namık Kemal hem şair, hem de tiyatro yazarıdır ve 21.12.1840 tarihinde Tekirdağ'da doğmuştur. "Vatan şairi" olarak da anılan edebiyatçıya ismini şair Eşref Paşa verdi. Namık Kemal'in babası, II. Abdülhamid döneminde müneccimbaşılık yapmış olan Mustafa Asım Bey'dir. Şair, annesini küçük yaşlarda kaybedince, çocukluğunu dedesi Abdüllâtif Paşa ile birlikte Rumeli ve Anadolu'nun çeşitli şehirlerinde geçirdi. Bu nedenle de özel öğrenim gördüğü yıllarda Arapça ve Farsça öğrendi. 18 yaşlarına geldiğinde İstanbul'da bulunan babasının yanına döndü.

Namık Kemal, 1863 yılında Babıali Tercüme Odası'nda kâtiplik yapmaya başladı. Bu görevde dört yıl bulundu ve bu dönemde o yılların önemli düşünür ve sanatçılarıyla tanışma imkanı buldu. 1865 yılında kurulan ve daha sonra Yeni Osmanlılar Cemiyeti ismini kullanan İttifak-ı Hamiyet isimli gizli derneğe katıldı. Aynı dönemde Tasvir-i Efkâr gazetesinde hükümeti eleştiren yazılar yazmaya da devam etti. Bu gazete, Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin görüşlerine bağlı olarak yaptığı yayın sonucu 1867 senesinde kapatıldı. Daha sonra Namık Kemal, İstanbul'dan Erzurum'a vali muavini olarak atandı.

Namık Kemal, vali muavinliği görevine gitmeyi çeşitli engeller çıkarıp erteledi ve Mustafa Fazıl Paşa'nın çağrısı üzerine Ziya Paşa ile beraber Paris'e kaçtı. Bir süre Paris'te kaldıktan sonra Londra'ya geçen Namık Kemal, M. Fazıl Paşa'nın para desteğiyle Ali Suavi'nin Yeni Osmanlılar için çıkardığı Muhbir gazetesinde yazılar yazmaya başladı ancak Ali Suavi'yle anlaşamayınca Muhbir'den ayrıldı. 1868'de yeniden Mustafa Fazıl Paşa'nın desteği ile Hürriyet adı altında başka bir gazete çıkarmaya başladı.

Çeşitli anlaşmazlıklar yaşanınca, Avrupa'da desteksiz kalan Namık Kemal, 1870'te zaptiye nazırı Hüsnü Paşa'nın çağrısı ile İstanbul'a döndü. 1872 yılında Nuri, Reşat ve Ebüzziya Tevfik Beylerle beraber İbret gazetesini kiraladı. Aynı yıl içinde burada çıkan bir yazısı nedeniyle gazete hükümetçe dört ay süreyle kapatılarak cezalandırıldı. Namık Kemal yeniden İstanbul'dan uzaklaştırılmak üzere Gelibolu mutasarrıflığına atandı ve orada yazmaya başladığı Vatan Yahut Silistire oyunu, 1873'te Gedikpaşa Tiyatrosu'nda sahnelendi. Bu oyunun halkı coşturup olaylara neden olduğu haberini İbret gazetesinin yazması üzerine o sırada İstanbul'da olan Namık Kemal, birçok arkadaşıyla beraber tutuklandı ve bu defa kalebentlikle Magosa'ya sürgüne gönderildi.

1876'da I. Meşrutiyet'in ilan edilmesinin ardından İstanbul'a dönen Namık Kemal, Şura-yı Devlet (Danıştay) üyesi olarak görev almaya başladı ve Kanun-î Esasi'yi (Anayasa) hazırlayan kurulda görev aldı. 1877 yılında Osmanlı-Rus Savaşı çıkınca II. Abdülhamid'in Meclis-i Mebusan'ı kapatması üzerine yeniden tutuklanan şair, beş ay süreyle tutuklu kaldıktan sonra Midilli Adası'na sürüldü. 1879'da Midilli mutasarrıfı oldu ve aynı görevle 1884'te Rodos, 1887'de Sakız Adası'na gönderildi. Bir sonraki yıl 02.12.1888 tarihinde Sakız Adası'nda vefat eden Namık Kemal, Gelibolu'da Bolayır'da gömüldü.

NAMIK KEMAL'İN SANATSAL ÖZELLİKLERİ

Gençliğinde Divan Edebiyatı tarzında şiirler yazan Namık Kemal, Avrupa’ya gitmesinin ardından yeni edebiyatı benimsedi ve o yolda eserler verdi. Fransız edebiyatını örnek alan şair, romantizmin etkisinde kaldı. Şiirleri biçim bakımından eski olsa da, konu bakımından yenidir. Eserlerinde ve yazılarında yurt, ulus, özgürlük gibi konuları işleyen Namık Kemal, ayrıca şiirlerinde mücadeleci bir insan yaratan isim, tiyatro için ''eğlencelerin en faydalısı'' demiş ve halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden de bu anlamda başarılı yapıtlar vermiştir.

Tanzimat döneminin en önemli düşünce, sanat ve siyaset adamlarından biri olan Namık Kemal, ”Toplum için sanat” anlayışında eserler verdi ve sanatı, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullandı. Eserlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazdı ve Divan edebiyatının süslü-sanatlı düz yazısı yerine, okuyucuya belli bir düşünceyi iletmeyi amaçlayan yeni düzyazıyı kullandı. Namık Kemal, eserlerinde noktalama işaretlerini de kullandı.