TUSAŞ Boeing'le İspanya'da kapışacak: HÜRJET, T-7 Red Hawk'a karşı!

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından üretilen jet eğitim, akrobasi ve hafif taarruz uçağı HÜRJET, yurtdışında ikinci sınavına çıkıyor. 

Henüz ilk uçuşunu bile gerçekleştirmeden Malezya'da girdiği ilk ihaleyi Güney Kore'nin KAI T-50'sine kaybeden HÜRJET, göklerde limitleri zorlamaya başladığı şu günlerde şansını İspanya'da deneyecek. 

İspanya Hava Kuvvetleri, envanterdeki F-5 tipi jet eğitim uçaklarının yerini alacak modern hava araçları için ihale açılacağını duyurdu. 

Hava Kuvvetleri'nde yeni silah sistemleri alımından sorumlu Yarbay Hugo Garcia Galan'ın ifadesine göre ihalede şu uçaklar yarışacak:

• HÜRJET - TUSAŞ (Türkiye)
• T-7 Red Hawk - Boeing-Saab (ABD-İsveç)
• M-346 - Leonardo (İtalya)
• T-50 - KAI - (Güney Kore)

Vecihi Hürkuş'u kederden öldürdüler: Amerikan mandacılarının ilk kurbanı acılar içinde... Haberi Görüntüle

İSPANYOLLARIN HEDEFİ YERLİ ÜRETİM 

Almanya ve Fransa ile birlikte 6. nesil savaş uçağı geliştirme projesi FCAS'ın (Future Combat Air System) ortağı olan İspanyollar, bu hayalet uçağı kullanacak pilotların eğitimi için yeni bir hafif jet geliştirmeyi planlıyor. Ancak böyle bir projenin gerçekleşmesi için başka bir Avrupa ülkesiyle ortaklık olmazsa olmaz görülüyor. 

Yarbay Hugo Garcia Galan, yerli jet eğitim uçağı projesi gündemdeyken herhangi bir boşluğa sebebiyet vermemek için aynı zamanda dışarıdan uçak almaya devam edeceklerini söyledi. 

Yeni jet eğitim uçağı ortakları konusunda Fransa, İtalya ve İngiltere'yi potansiyel adaylar arasında gösteren Galan, envanterdeki F-5 uçaklarının 2030 yılından itibaren envanterden kaldırılacağını belirtiyor. 

Altıncı nesil savaş uçağı maketi ilk kez sergilendi: Delta kanat... Haberi Görüntüle

İSPANYA KAÇ TANE UÇAK ALACAK?

İspanya Hava Kuvvetleri hangarlarında Amerikan Northrop Grumman şirketi yapımı 19 adet F-5 jet eğitim uçağı var. Envanterde aynı zamanda İspanyol Construcciones Aeronáuticas şirketince 1970 ve 1980'lerde üretilmiş 41 adet CASA C-101 bulunuyor. 

İspanya'nın kaç adet jet eğitim uçağı satın alacağı henüz netleşmese de filosunun yarım asırlık olması nedeniyle sayının 60'ın üzerinde olacağı sanılıyor. 

Türk savaş gemileri Basra Körfezi'ne doğru seyre çıktı: Donanma her... Haberi Görüntüle

İKİSİ ÖNE ÇIKIYOR: HÜRJET VE T-7

Türkiye, ABD, Güney Kore ve İtalya'nın yarışacağı ihalede Leonardo şirketine ait M-346'ya pek şans tanınmıyor. Çünkü İtalya, İngiltere ve Japonya ile birlikte 6. nesil savaş uçağı projesinde yer alıyor ve bu konuda Alman-Fransız-İspanyol konsorsiyumunun rakibi durumunda.

Yaklaşık 20 yıllık geçmişi bulunan Güney Kore'nin T-50 uçağı ise kendini kanıtlamış bir model olmasına rağmen teknolojik olarak Amerikan ve Türk uçaklarının gerisinde bulunuyor.

Jet eğitim ve hafif taarruz uçağı segmentinde dünyadaki en modern hava araçları şu iki uçaktan oluşuyor: HÜRJET ve T-7 Red Hawk. 

VENOM LR topunda hedef yıllık 100 milyon dolar! Türk şirketi... Haberi Görüntüle

T-7 RED HAWK SORUNLARLA BOĞUŞTU 

Amerikan Boeing ile İsveçli Saab ortaklığında 2016 yılından itibaren geliştirilen T-7 Red Hawk (Kızıl Şahin), ABD Hava Kuvvetleri'nin bir dizi talep güncellemesi ve projedeki çeşitli aksaklıklarla birlikte ilk uçuşunu ancak 2023 yılının haziran ayında yapabildi. 

Taksi testlerine 18 Mart 2023'te başlayan HÜRJET ise 25 Nisan 2023 tarihinde havalanarak Amerikan T-7'den 2 ay önce göklerle buluşmuş  oldu.

ABD ordusu normal proje takvimine göre ilk 5 adet T-7A uçağını 2023 yılı içerisinde teslim alacaktı. Ancak bir dizi mekanik problem ve yazılım sıkıntılarından ötürü teslimat en iyi ihtimalle 2027 yılında gerçekleşecek. 

T-7'nin uçuş testleri Kaliforniya'daki Edwards Hava Kuvvetleri Üssü'nde devam ediyor. T-38 envanterini tamamen yenilemeyi amaçlayan Amerikan Hava Kuvvetleri'nin 351 adet kesinleşmiş T-7 Red Hawk siparişi bulunuyor. 

Mahmut Akşit'ten bomba mesajlar: 13 kişilik hakem heyeti KAAN motorunu... Haberi Görüntüle

BU UÇAKLAR F-16'NIN YERİNİ ALACAK

TUSAŞ, HÜRJET programıyla T-7'nin en az 2 yıl önünde bulunuyor. Türk Hava Kuvvetleri'ne ilk HÜRJET teslimatı 2025 yılında başlayacak. Önümüzdeki yıldan itibaren TUSAŞ, her ay 2 adet HÜRJET'i seri üretim bandından çıkarmayı planlıyor. 

Türk HÜRJET'lere ASELSAN yapımı AESA radarlarının takılmasıyla birlikte bu uçaklar yerli mühimmat taşıyıp F-16'nın görevlerini eksiksiz yapabilir hale gelecek. 

Jet eğitim ve hafif taarruz uçakları orta ve uzun vadede F-16'ların yerini alacak. Bu planı Amerikan Hava Kuvvetleri de paylaşıyor. Pentagon, T-7 Red Hawk'ı operatif olarak kullanmanın daha ekonomik olacağını öngörüyor. 

Mehmet Demiroğlu yeni tip KAAN'ın ilk uçuş tarihini açıkladı, GÖKBEY'den... Haberi Görüntüle

İSPANYOL ŞİRKET KUMANDA ÇUBUĞU ÜRETİYOR

İspanya'daki ihalede HÜRJET, rakiplerinden bir adım daha önde görünüyor. Bir İspanyol şirketin TUSAŞ için uçak parçası üretmesi de HÜRJET'in avantajlarından biri. 

Bir süre önce TUSAŞ, İspanya merkezli Airtificial şirketiyle HÜRJET'in uçuş kumanda çubuklarının geliştirilmesi için 4,8 milyon avroluk sözleşme imzalamıştı. Airtificial şirketi HÜRJET'in hem eğitim hem de muharip versiyonlarında kullanılmak üzere pasif ve aktif kumanda kolları üretiyor. 

Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu, 22 Mayıs 2024 tarihinde HÜRJET uçağına binerek millî uçağı ilk kez test etti. HÜRJET'in piste teker koyup yeniden havalandığı (touch and go) uçuşa ilişkin görüntüler 25 Mayıs'ta Milli Savunma Bakanlığı tarafından paylaşıldı.