Türkiye boğazları kapatacak mı? Ukrayna-Rusya krizinn en çok tartışılan başlıklarından biri.
Ukrayna Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, “Hava sahası ve Boğaziçi ve Çanakkale'nin Rus tarafına kapatılması için Resmi talebimizi Türk tarafına ilettik." demişti.
Muhtardan swinger parti! Konya Cumhuriyet Başsavcılığı harekete geçti! Mide bulandıran...
DIŞİŞLERİ BAKANI MONTRÖ'YÜ İŞARET ETMİŞTİ
Konuya ilişkin en net açıklama, dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan gelmişti. Çavuşoğlu Ukrayna'nın resmi bir talepte bulunduğunu söyledi; Montrö Antlaşması'nın maddelerine işaret etti. Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin boğazlardan savaş gemilerinin geçişini durdurabileceğini söyledi ancak Türkiye kapatsa da Rusya'nın kendisi için koydurduğu maddeyi hatırlattı.
YASAKLASAK BİLE RUSLARIN HAKKI VAR
Boğazlardan savaş gemilerinin geçişini Türkiye durdurabilir. Ama Montrö Sözleşmesi'nde ayrıca bir şey var. Burada savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor.
İkincisi, savaş halini kabul edersek, Montrö bağlamında savaş gemilerinin geçişini yasaklayacağız. Ama yasaklasak da Rusların böyle bir hakkı var. Sözleşme yapılırken, Rusya kendisince madde koydurmuş. 19'uncu, 20'nci, 21'inci madde bunları düzenliyor. En sonunda diyor ki, kıyıdaş ülkenin gemisi kendi üssüne dönme talebiyle geçmek isterse buna izin verilir.
Galatasaray-Trencin maçı ne zaman, hangi kanalda, saat kaçta? Trencin hangi...
ZELENSKİ'NİN BOĞAZLAR İMASI KAFALARI KARIŞTIRDI
Çavuşoğlu'nun bu açıklaması, boğazların Rusya'ya kapatılmayacağına yönelik bir açıklama olarak anlaşıldı.
Ancak Türkiye'nin açıklamasından tam bir gün sonra, Kiev'den kafaların karıştıran bir açıklama geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefonda görüşen Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, sosyal medyadan paylaşımda bulundu.
"Dostum Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına güçlü destekleri için teşekkür ederim" diyen Zelenski, Türkiye'nin Rus gemilerine boğazları kapatmasına yönelik dikkat çekici bir imada bulundu.
Zelenski, " Rusya'nın savaş gemilerinin Karadeniz'e geçişinin yasaklanması ile Ukrayna'ya yönelik insani ve askeri destek bugün son derece önemlidir. Ukrayna halkı bunu asla unutmayacak" dedi.
Merkez Bankası Temmuz faiz kararı ne zaman? MB faiz indirir...
RUSYA DOĞRULAMADI
Zelenski’nin açıklamasının sosyal medyada 'Türkiye Boğazları kapattı' şeklinde yorumlanmasının ardından, Rusya'dan açıklama geldi. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği, "Türk tarafından Boğazların Rus savaş gemilerine kapatıldığına dair herhangi bir resmi bildirim almadık" açıklaması yaptı.
Hazal Çağlayan kimdir? Dilan Çiçek Deniz'i çabuk unuttu!
UKRAYNA LİDERİNİN AÇIKLAMASI TARTIŞMA KONUSU OLDU
Ancak bu açıklama yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi. Zelenski'nin Rusya'nın savaş gemilerinin Karadeniz'e geçişinin yasaklanmasına yönelik mesajın, bir beklentiye mi yoksa görüşmeler sonucu varılmış bir mutabakata ma işaret ettiği tartışma konusu oldu.
Zelenksi'nin keskin imasına rağmen Türkiye'den bu konuda tavır değişikliği olduğuna dair bir açıklama gelmiş değil.
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ BOĞAZLARLA İLGİLİ NE SÖYLÜYOR?
Savaş Gemileri İçin Geçiş Rejimi
Barış Zamanında;
- Karadeniz'e kıyıdaş Devletler, bu deniz dışında yaptırdıkları ya da satın aldıkları denizaltılarını, tezgaha koyuştan ya da satın alıştan Türkiye'ye vaktinde haber verilmişse, deniz üslerine katılmak üzere Boğazlardan geçirme hakkına sahip olacaklardır. Söz edilen Devletlerin denizaltıları, bu konuda Türkiye'ye ayrıntılı bilgiler vaktinde verilmek koşuluyla, bu deniz dışındaki tezgahlarda onarılmak üzere de Boğazlardan geçebileceklerdir.Gerek birinci gerek ikinci durumda, denizaltıların gündüz ve su üstünden gitmeleri ve Boğazlar'dan tek başlarına geçmeleri gerekecektir.
- Savaş gemilerinin Boğazlar'dan geçmesi için, Türk Hükümetine diplomasi yoluyla bir önbildirimde bulunulması gerekecektir. Bu ön bildirimin olağan süresi sekiz gün olacaktır; ancak, Karadeniz kıyıdaşı olmayan Devletler için bu süre onbeş gündür.
- Boğazlar'dan geçişte bulunabilecek bütün yabancı deniz kuvvetlerinin en yüksek toplam tonajı 15.000 tonu aşmayacaktır.
- Herhangi bir anda, Karadeniz'in en güçlü donanmasının (filosunun) tonajı sözleşmenin imzalanması tarihinde bu denizde en güçlü olan donanmanın (filonun) tonajını en az 10.000 ton aşarsa diğer kıyıdaş ülkeler Karadeniz donanmalarının tonajlarını en çok 45.000 tona varıncaya değin arttırabilirler. Bu amaçla, kıyıdaş her Devlet, Türk Hükümetine, her yılın 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde, Karadeniz'deki donanmasının (filosunun) toplam tonajını bildirecektir; Türk Hükümeti de, bu bilgiyi, kıyıdaş olmayan diğer devletlerle Milletler Cemiyeti nezdinde paylaşacaktır.
- Bununla birlikte, Karadeniz kıyıdaşı olmayan bir ya da birkaç Devlet, bu denize, insancıl bir amaçla deniz kuvvetleri göndermek isterlerse, bu kuvvetin toplamı hiçbir varsayımda 8.000 tonu aşamaz.
- Karadeniz'de bulunmalarının amacı ne olursa olsun, kıyıdaş olmayan Devletlerin savaş gemileri bu denizde yirmi-bir günden çok kalamayacaklardır.
Savaş Zamanında;
- Savaş zamanında, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri yukarıda belirtilen koşullar içinde, Boğazlar'da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır.
- Saldırıya uğramış bir Devlete ve Türkiye'yi bağlayan bir karşılıklı yardım antlaşması gereğince yapılan yardım durumları dışında savaşan herhangi bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar'dan geçmesi yasak olacaktır.
- Karadeniz'e kıyıdaş olan ya da olmayan Devletlere ait olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, kendi limanlarına gitmek maksadıyla boğaz geçişi yapabilirler.
- Savaşan Devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar'da herhangi bir el koymaya girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı uygulamaları ve başka herhangi bir düşmanca eylemde bulunmaları yasaktır.
- Savaş zamanında, Türkiye savaşan ise, savaş gemilerinin geçişi konusunda Türk Hükümeti tümüyle dilediği gibi davranabilecektir.
- Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karsısında sayarsa, Türkiye savaş durumu geçiş rejimini uygulamaya başlayacak ancak; Milletler Cemiyeti Konseyi Türkiye'nin aldığı önlemleri 3'te 2 çoğunlukla haklı bulmazsa Türkiye bu önlemlerini geri almak zorunda kalacaktır.
