Dünya'nın 50 kilometre altında gizemli keşif! 1950'li yıllarda manto inmeyi hedefleyen ABD ve Rus bilim adamları dünya üzerinde 50 kilometreye kadar ulaşan bir delik açtı. 2.900 km kalınlığa sahip manto, Dünya’nın hacminin %84’ünü oluşturuyor.
İki ülke arasında devam eden güç savaşları o dönemlerde başlamış ve iki ülke Dünya'nın kabuğunda en derine inen ülke olmak için birbirleri ile yarışa girmişlerdi. Hedefleri, göz önündeki Uzay Yarışı'nın yanı sıra yerbilimi de geliştirmekti.
1958 yılında ABD, Mohole Projesi ile öne geçti. Bir grup mühendis, Meksika'daki Guadalupe yakınlarında Pasifik Okyanusu'nun yatağına 183 metre derinliğe ulaşan bir delik açtılar. Manto deniz tabanına daha yakın olduğundan, ona bu şekilde ulaşmak daha kolaydı. Ancak bütçesinin kesilmesi ile Mohole Projesi sekiz yılın ardından son buldu. Mantoya ulaşılamadı.
Karadeniz F-16'lara mezar olacak: 80 değil, 800 F-16 teslim etseniz...
DÜNYAYI DELME YARIŞI
Derinlere delik açma sırası Sovyetlere gelmişti. 24 Mayıs 1970'te bir grup araştırmacı, Rusya'nın Kola Yarımadası'nda seyrek nüfuslu Pechengsky Bölgesi'nde yeryüzünü delmeye başladılar.
Hedefleri basitti: yer kabuğunun ne kadar derinine inebileceklerini görmek. Amerikalılardan daha başarılı olmaya kararlıydılar. Devam etmelerine yetecek bütçeye sahip olduklarına inançları tam olarak delmeye hazırlandılar.
Sovyetler Dünya'nın yüzeyinden 15 km aşağıya ulaşmayı umuyorlardı. Özel ekipmanlar kullanan ekip, planları uygulamaya başladı. Başta Uralmash 4E, ardından Uralmash-15000 serisinden sondaj aletleri kullandılar.
Ana delikten çatallanan yan delikler açtılar. Yavaş yavaş dünyanın derinliklerine ilerlerlerken Amerikalılar da önemli gelişmeler gösteriyordu. Yarış başlamıştı!
Şehri sular altında bırakma fikri bakın kimden çıkmış: Her şey...
SICAKLIK 180 DERECEYE ÇIKTI
1974 yılında Batı Oklahoma'nın Washita bölgesinde Lone Star Production Company benzin için sondaj yapıyordu. Bu süreçte "Bertha Rogers deliğini" yarattılar. Bir yılın biraz üzerindeki bir sürede ekip, Dünya'nın yüzeyden 9,5 km aşağıya ulaşmayı başardı.
Lone Star aradığını bulamasa da gezegendeki insan eliyle açılmış en derin deliği yaratmıştı. Bu delik, 6 Haziran 1979 tarihine kadar ünvanını korudu. 6 Haziran tarihinde ise Kola'nın yan deliklerinden SG-3, bu ünvanın sahibi oldu. 1983'e gelindiğinde sadece 23 cm genişliğindeki delik, inanılmaz bir şekilde 12 km derinliğe ulaşmıştı.
Kola Yarımadası'nda çalışanlar, bu önemli noktaya ulaştıktan sonra aletlerini geçici olarak kenara koydular. Kendileri bir mola vermiş olabilmek için ve insanlar bu inanılmaz yeri görebilsinler diye 12 ay ara verdiler. Sonraki yıl işe geri döndüler ancak kısa bir süre sonra işlerine devam etmelerine engel olan bazı problemlerle karşılaştılar.
Bunun kendilerine engel olmasına izin vermemeye kararlı araştırmacılar, o yan deliği bir kenara bırakıp 7 km derinlikten tekrar başladılar. 1989 yılına gelindiğinde sondaj çalışmaları 12 km'ye ulaşmıştı. Bu orada çalışanlara moral oldu ve 1990'lı yılların sonuna gelindiğinde 13,5 km'yi geçeceklerine inanmaya başladılar.
Daha da inanılmaz olan, deliğin 1993 kadar erken bir tarihte hedeflenen 15 km'ye ulaşacağının tahmin edilmesiydi. Çalışanlar henüz farkında değillerdi ancak bu izbe Rus tundrasının altında inanılmaz bir şey keşfetmek üzereydiler. Sondaj aleti Dünya'nın merkezine yaklaştıkça beklenmedik bir değişimle karşılaşıyordu.
Araştırmacılar ilk 3 km'deki sıcaklıkları yaklaşık olara tahmin edebilmişlerdi. Ancak bu noktanın ötesinde sıcaklığın beklenenden hızlı bir şekilde ciddi ölçüde arttığını gördüler. Sondaj hedefine ulaşmaya yaklaştığında delik 180°C'ye ulaşmıştı. Bu, beklediklerinden tam 80°C daha sıcaktı.
Sonuçları ağır olur: Türkiye Bafel Talabani'ye yönelik baskıyı artırıyor: PKK...
HEYECAN VERİCİ KEŞİF
Bunun yanı sıra araştırmacılar, bu derinlikteki kayaların yoğunluklarının tahminlerinden çok daha az olduğunu keşfettiler. Bu da sıcaklığa tahmin edilemez bir şekilde tepki verdiği anlamına geliyordu. Ekip, ellerindeki aletlerin bu koşullara dayanmasının imkansız olduğunun farkındaydı. Bu nedenle projeyi durdurmak zorunda kaldılar. Yıl 1992 olmuştu - sondaj çalışmalarının başlamasından bu yana tam 22 yıl geçmişti.
Araştırmacılar, "Kola Süper Derin Sondajı" adını alan deliği mühürlemek zorunda kalmadan önce bazı inanılmaz keşiflerde bulundular. 6,5 km'ye eriştiklerinde minik deniz bitkisi fosillerine rastladılar. Kilometrelerce taşın altında gömülü oldukları düşünüldüğünde çok iyi korunmuşlardı. Söz konusu kayanın iki milyar yaşından büyük olduğu düşünülüyordu.
Kola Süper Derin Sondajı'nın en derin noktalarında, bundan daha da heyecan verici bir keşif yapılmıştı. O güne kadar bilim insanları, sismik dalgaları ölçtükten sonra elde ettikleri bulgular doğrultusunda altımızdaki kayanın 3 ila 6,5 kilometre derinlikte granitten bazalta dönüştüğüne inanıyorlardı. Ancak Kola Yarımadası'nda bunun böyle olmadığı ortaya çıktı.
Aksine, sondaj deliğinin en derin noktasında bile sadece granit buldular. Bunun sonucunda yapılan derinlemesine araştırmaların ardından sismik dalgalardaki değişimlerin kayanın bazalta dönüşmesi sonucunda değil, kayadaki metamorfik değişimler nedeniyle olduğu sonucuna vardılar.
Ayrıca Dünya'nın kilometrelerce altında, kimsenin tahmin bile edemediği derinliklerde akan sular buldular. Bazıları bunun İncil'de geçen sellerin bir kanıtı olduğuna inansa da arkasında yatan bilimsel bir neden var. Bunun yüksek basıncın kayadaki oksijen ve hidrojen atomlarını ayrılmaya zorlaması sonucunda olduğuna inanılıyor. Ardından, bu yeni oluşan su yüzeyin altında hapsoluyor.
Kola Süper Derin Sondajı'nın kapanma tarihi Sovyetler Birliği'nin düşüşü ile eşleşiyor. 1995 yılına gelindiğinde tamamen ve kalıcı olarak kapatılmıştı. Günümüzde bu alanın çevresel tehlike olduğu söyleniyor ancak deneyden kalan bazı kalıntıları yakınlardaki Zapolyarny kentinde görmek mümkün. Günümüzde, bu delik gezegendeki insan eliyle açılmış en derin nokta olma özelliğini korumaya devam ediyor.
Yorum Yaz