Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş konvansiyonel silahlarla çatışmanın yanında siber ortamda tüm hızıyla sürüyor. 3 Kasım 2023 tarihinde Ukrayna güneyindeki Zaporijya bölgesinin cephe hattındaki bir köyünde madalya almayı bekleyen 30 Ukraynalı askerin 'mesajlaşma programına sızılması' nedeniyle öldürüldüğü ortaya çıktı.

Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Siber Güvenlik Departmanı Başkanı Tuğgeneral Ilya Vityuk, 128. Dağ Taarruz Tugayı askerlerinden birinin cep telefonundaki Signal adlı uygulamaya Rusların nüfuz ettiğini, böylelikle askerlerin madalya töreni için alanda ne zaman toplanacağına dair istihbarat edindiklerini söyledi.

"Signal Messenger'ın bulunduğu cihazlardan biri, askerlerin toplanacağı yer ve tarihe ilişkin bir mesaj almıştı. Rus füzesi, mesajdaki yere tam da belirtilen zamanda düştü" diyen Tuğgeneral Vityuk, Ukrinform adlı yayın organına verdiği röportajda çarpıcı ifadeler kullandı.

Rus hackerların çalışma yönteminden ve Vladimir Putin'e bağlı faaliyet yürüten gruplardan bahseden Vityuk, Moskova'nın 'Birinci Dünya Siber Savaşı'na hazırlandığını kaydetti. İşte o röportajdan öne çıkan sorular ve Ukraynalı siber güvenlik şefinin cevapları...

-Siber savaşta müttefikleriniz ve rakipleriniz tam olarak kimler?

Ukrayna'yı destekleyen ortaklarımız bize siber savaş konusunda da destek veriyor. Ana ortaklarımız ABD ve İngiltere'dir. Hollanda, Baltık ülkeleri ve İsveç'le de aktif işbirliği halindeyiz.

Karşımızda ise Ruslar ve onlarla işbirliği halindeki Belarus var. Belarusluların defalarca tespit ettiğimiz hacker grubu 'Ghostwriter' var. Onları birçok kez mağlup ettik ve nasıl bir altyapı kullandıklarını anladık. 2022 yılı sonunda Belarus'un özel servisleri, bilgisayar korsanlarını staj için Rusya'ya gönderdi. Ortak tatbikat ve eğitimler vardı ama Belarusluların siber alandaki ağırlığı önemsiz.

-Brezilya, Hindistan, İrn, Çin ve Kuzey Kore gibi ülkeler bilgisayar korsanlığında Rusya'nın potansiyel müttefikleri olabilir mi?

Bir ülkede çalışmaya başladığınızda altyapıyı öğrenmeniz, dilini bilmeniz, halkını anlamanız gerekiyor. Bir yere girmenin iki ana yolu vardır. Birincisi Windows veya Linux gibi sistemlerin güvenlik açıklarından yararlanmaktır. İkinci ve en popüler olanı ise kimlik avı (phishing) saldırılarıdır. Hedef kişiye bir bağlantıyı takip etmesi için mesaj gönderin ve onun bilgisayarına erişin. Ardından o cihaza kötü amaçlı bir dosya gönderin ve sonra ağda dolaşmaya başlayın.

Bütün bunları yapabilmek için dili, zihniyeti bilmek, o konuda uzmanlaşmak gerekiyor. Çin ya da Kuzey Kore'nin Ukrayna için bu kadar yoğunlaşacağını sanmıyorum. Ukrayna öncelikleri değil; onların kendi düşmanları var.

-Ukrayna'nın NATO ve ABD'nin siber istihbaratıyla işbirliği nasıl? NATO'nun Siber Savunma Ortak İleri Teknolojiler Merkezi var...

Özel servisler maksimum istihbarat operasyonu yaparlar. Siber alanda 'yıkıcı' şeyler yapmazlar. Bu herkes için geçerlidir. Eğer yıkıcı bir siber saldırı gerçekleşirse bu bir 'casus belli' olarak değerlendirilir ve savaş başlatma nedenidir.

Bu nedenle, siber saldırı operasyonlarımızda ortaklarımızın bize sağladığı yegane şey, yazılım ve donanımların satın alınması için bize mali yardım sağlamaktır. Zaten onlar doğrudan operasyonlara katılmıyorlar, bunları biz yapıyoruz.

-Peki Rus hacker gruplarından bahseder misiniz? GRU ve FSB'ye bağlı mı çalışıyorlar?

Hacker grupları doğrudan özel servislerin kadorsunda faaliyet gösterir. Yapılarını biliyoruz. Rus GRU'ya bağlı özel birimler vardır. Mesela Birim 74455'in kodu 'SandWorm'dur. Birim 26155 ise 'ART-28'.

Her biri belirli konularda uzmanlaşmıştır. SandWorm grubu enerji, telekomünikasyon, internet sağlayıcılar ve iletişim operatörlerine yönelik saldırılarla ilgilenir. Bunun için korsan yazılım hazırlayıp internette kimlik avı ve daha fazlasını yaparlar.

FSB'de 'Armagedon', 'Turla' ve 'Yusufçuk' adlı gruplar da var. Her birimin iki ya da üç hücresi bulunur.

-Putin'in baş hackerının Evgeny Serebryakov olduğunu söylüyorlar. Bu doğru mu?

Putin'in ana hackerı o değil. Esaasen Evgeny, SandWorm grubunun liderlerinden biridir. Rus özel servisindeki hücrelerden birini yönetiyor.

-Korsanların hepsini tanıyor musun?

Önemli çoğunluğunu... Rusya bu bakımdan nispeten istikrarlı, personel değişimi çok sık olmuyor ve olduğu zaman da Serebryakov gibi insanlar yer değiştiriyor ancak bir şekilde ortamda kalıyorlar. Serebryakov Birim 74455'ten önce 26155'te görev yapıyordu.

-Yeni Rus hackerlar nerede göreve başlıyor?

Rusya, ulusal bir siber saldırı programı başlattı. Hacker kadrosu genişletiliyor. GRU ve FSB memurları, bilgi teknolojisi uzmanlığına sahip öğrencileri askeri okullara yahut siber saldırı derslerinin verildiği yerlere yönlendiriyor. Onlara kritik altyapılara nasıl saldıracakları öğretiliyor.

Bu sadece Ukrayna için geçerli değil. Çeşitli NATO ve Ortadoğu ülkelerinin, Rusya'nın potansiyel olarak operasyon planladığı ülkelerin özelliklerini inceliyorlar. Eğer şu anda ilk siber savaş sürüyorsa, Rusya aynı zamanda 'Birinci Dünya Siber Savaşı'na hazırlanıyor. Bu konuda çok ciddiler.

-Rus siber saldırılarının genel tablosu ne durumda?

Siber savaş ivme kazanıyor. Hatırlayalım, ilk yıkıcı saldırıları 2015-2016'da enerji tesislerine yönelik yaşadık. Sonra NotPetya virüsü, sürekli DDoS saldırıları vardı. Rusya uzun süredir siber saldırı altyapısı inşa ediyor. 2020'de 800, 2021'de 1400 siber saldırı engelledik. Savaş başladıktan sonra zaten her yıl 4 bin 500 siber saldırı gerçekleşti. Ancak bazen önemli olan nicelik değil, niteliktir; zaten düşman da bunun üzerinde çalışıyor.

-SBU Başkanı Vasyl Malyuk, savunma kuvvetlerine 1700 saldırı girişimi olduğunu söylemişti...

Onu NATO standartlarına uygun olarak yaptığımız ilk siber savunma operasyonunda keşfettik. Bu, 'Isırgan', 'Delta', 'Griselda', 'Grafit' ve diğer bazı askeri sistemlerimizi korumaya yönelik bir operasyondu.

General Malyuk'un bahsettiği 1700 saldırı, SandWorm hacker grubunun kötü amaçlı yazılımının yalnızca Nettle sistemi üzerinde potansiyel olarak enfekte olabileceği cihazların sayısıdır. Bu arada onu 7 çeşit benzersiz SHPZ ile etkilemeye çalıştılar.

Bir üyemiz esir esir alındığında 'Nettle' ve 'Delta' yüklü telefon ve tabletlerini aldılar. Bu sistemlerin nasıl çalıştığını incelediler ve daha sonra yazışmalara, belgelere sızmayı sağlayacak kötü amaçlı yazılım geliştirdiler.

Ayrıca özel bir hedefleri daha vardı: Starlink'ten konfigürasyonlar almak... Bu sayede uyduya bağlı cihazların sayısı hakkında kesin verileri öğrenebiliyor, karargâhın yerini, bazı yerlerdeki insan sayısını öğrenebiliyor ve ardından o bölgeye yönelik topçu-füze saldırılarını ayarlayabiliyorlardı.

-Son zamanlarda Telegram uygulamasıyla ilgili tartışmalar sürüyor. Bu program Ukrayna'da yasaklanmalı mı?

Günümüzde genel kural 'güvenli mesajlaşma' diye bir şeyin olmadığıdır. Yalnızca Telegram'a değil, Signal, Viber ve diğerlerine de erişmenizi sağlayan teknik çözümler var. Bazıları pahalı ve karmaşıktır. Ama istediğiniz cihaza erişim sağlayabilirsiniz ve o zaman orada olan her şey saldırganın elinde olacaktır.

Hangi uygulamayı kullanırsanız kullanın, kamerayı veya mikrofonu açacaktır. SBU'da tek bir kuralımız var: Hassas, resmi bilgilerin herhangi bir uygulama aracılığıyla iletilmesi yasaktır.