T925 ATAK-2'nin önüne geçti: 10 ton sınıfı helikopterin ilk uçuş ve teslimat tarihi belli oldu! Motoru kaç bin beygir?

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), 5 ton sınıfı GÖKBEY helikopterinin seri üretime girmesinin ardından 10 tonluk T925 projesine hız verdi. Gerçek boyutlu mock-up'ıyla ilk kez Haziran 2023'te Paris Airshow'da sergilenen T925 helikopteri, aradan geçen yaklaşık 2 yılda tasarım yönünden büyük ölçüde değişikliğe uğradı. 

Arkasında rampası bulunan ve yumuşak hatlarıyla dikkat çeken önceki tasarımın yerine TUSAŞ, Sikorsky T-70'in daha büyük versiyonunu andıran yeni tasarımıyla keskin hatlı askerî bir helikopterde karar kıldı. 

Yeni tasarım T925'in arkasında rampa bulunmayacağını söyleyen TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, 2023 yılı sonlarında Orman Genel Müdürlüğü'nden alınan sipariş doğrultusunda ilk teslimatı 2028 yılı itibariyle yapmaya başlayacaklarını dile getirdi. 

TUSAŞ'ın 10 ton sınıfı T925 üretiminde ilk 8 platform, fabrika çıkışlı yangın söndürme helikopterleri olacak. Helikopterlerin 2,5 ton su taşıma kapasitesine sahip T-70'lerin 2 katı kadar (5 ton) suyla havalanacağı belirtiliyor.

T925 projesine ilişkin son bilgileri TEKNOFEST KKTC etkinliği sırasında gazeteci Tolga Özbek'e açıklayan TUSAŞ Genel Müdürü Demiroğlu, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 10 ton sınıfı helikoptere büyük ihtiyaç duyduğunu vurguladı. 

Demiroğlu, 109 adet helikopter üretimi için ABD ile yapılan anlaşma sonrası lisans altında TUSAŞ'ta imâl edilmiş 39 adet Sikorsky T-70 için üretime devam edilmeyeceği ve sayının 109'a tamamlanmayacağı mesajı da verdi. 39 adet T-70 üretimi sonrası kalan 70 helikopter için ABD Kongresi'nden onay bekleniyordu. 

T925 ATAK-2'NİN ÖNÜNE GEÇTİ, İHTİYAÇ ÇOK FAZLA 

Gelinen noktada 10 ton sınıfındaki T925'e yoğunlaşacaklarını kaydeden Demiroğlu şunları söyledi:

"T-70'in artık 109'a gidememe ihtimalinin çok yüksek olması ve ihtiyacın da çok fazla olması sebebiyle... Türk Kara Kuvvetleri'nde, Hava Kuvvetleri'nde, Deniz Kuvvetleri'nde, Jandarma'da bu helikoptere (T925) çok ciddi ihtiyaç var. 

2030-2040 arası yaşı itibariyle envanterden düşecek ciddi sayıda helikopter var. Bunları da göz önünde bulundurarak hem Savunma Sanayii Başkanlığı'ndaki yöneticilerimizle hem de kuvvetlerdeki (TSK) yetkililerimizle görüştük, bir karar aldık, dedik ki, 'biz 10 tonu ATAK-2'nin önüne alıyoruz, ihtiyaç orada çok daha fazla.'

Ama bu, ATAK-2'yi bıraktık anlamına gelmiyor. Çoğu parçaları ortak olduğu için o proje de aynen devam ediyor gibi. Gerekli görüldüğünde hemen onu (ATAK-2) arkasından başlatacağız. Önceliğimiz şu anda 10 ton..."

YENİ TASARIM TSK İLE BELİRLENDİ, RAMPA YOK 

"T925'in ilk uçuşunu Ağustos 2026 olarak hedefliyoruz. Ekiplerimiz bu hedef için çalışıyor. 1-2 ay öne arkaya gidebilir, bu normaldir. Ama önceliğimiz Orman Genel Müdürlüğü'ne yapageldiğimiz 8 tane helikopterden ilki, 2026'nın üçüncü çeyreğinde uçacak. 2028'in üçüncü çeyreğinde helikopterleri teslim etmeye başlarız. 

Kuvvetlerle yaptığımız iştişareler sonucu belirlediğimiz yeni tasarımın ayrıntılarını IDEF'te sergileriz. Arkasında kargo kapısı (rampası) olmayacak. 

Motor konusunda Ukraynalı Motorsich ile devam ediyoruz. Ancak ihtiyaca ve gerekliliğe bağlı olarak yerli motor çalışması da TEI ve SSB arasında devam ediyor. GÖKBEY helikopterini ise 2027 sonu itibariyle yerli motorla teslim etme hedefimiz var."

MOTORUN BEYGİR GÜCÜ AÇIKLANDI

TUSAŞ Motor Sanayii/TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Akşit ise T925'e güç verecek motora ilişkin çalışmaların sürdüğünü, turboşaft motorun 3 bin beygir gücünde olacağını söylüyor. 

GÖKBEY helikopterine güç veren TS1400 turboşaft motorunun üreticisi TEI, hem ATAK-2 hem de T925 için 3 bin beygir sınıfında motor geliştirecek.

TUSAŞ T925 HELİKOPTER ÖZELLİKLERİ

• Kalkış ağırlığı: 10+ ton
• Personel kapasitesi: 20 kişi
• Azami hız: 160 knot (Yaklaşık 300 km/saat)
• Menzil: 1000 kilometre (540 deniz mili)