Selçuk Bayraktar 'Dünyada böyle bir motor yok' demişti: TB3'ü ANADOLU'dan PD170 uçurdu

Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar'ın "Böyle bir motor yok... Kendi sınıfında dünyanın en iyi havacılık motoru" diyerek tanımladığı PD170, TCG ANADOLU'dan havalanan Bayraktar TB3'e güç veriyor. 

Baykar patronunun "3 turbolu versiyonu dahi var ve dizel bir motor. Bu motor çok iyi" sözleriyle öve öve bitiremediği PD170, Prof. Dr. Mahmut Akşit yönetimindeki TUSAŞ Motor Sanayii/TEI tarafından seri olarak imâl ediliyor. 

TB3'ün dünyada gündem olan başarısının ardından yayınladığı mesajda TEI, şu ifadeleri kullandı:

"Millî motorumuz TEI-PD170'in güç verdiği millî İHA Bayraktar TB3, millî gemimiz TCG ANADOLU’dan havalandı. Bayraktar TB3, kısa pistli bir gemiden iniş ve kalkış yapmayı başaran ilk İHA olarak dünya havacılık tarihine geçti! 

Türkiye'nin ilk millî turbodizel havacılık motoru TEI-PD170 böylece bir ilke daha imza atmış oldu!

Millî platformlarımızı millî motorlarımızla göklerle buluşturmak için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz!"

TEI'nin millî motoru PD170 hem Bayraktar TB3 hem AKSUNGUR hem de ANKA SİHA'lara güç veriyor. 'MALE' özellikli Türk SİHA'larının motor problemini büyük ölçüde çözen TEI, bu motoru ihraç da ederek büyük bir başarıya imza attı. 

PD170'in 2 ülkeye ihracının gerçekleştiği ve birkaç ülkeyle de görüşmelerin sürdüğü biliniyor. 

PROJELER NASIL BAŞLADI NASIL DEVAM EDİYOR?

Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda İHA motorlarıyla ilgili en önemli kilometre taşı, 2012'deki Operatif İHA Motor Geliştirme Projesi ile aşıldı.

TEI ana yükleniciliğinde başlatılan projeyle orta irtifada uzun süre uçabilen (Medium Altitude Long Endurance-MALE) İHA’lar için ilk yerli turbodizel havacılık motorunun geliştirilmesi amaçlandı.

TEI-PD170 kapsamında yürütülen yoğun mühendislik, imalat ve test süreçlerinden sonra 30 Ocak 2017'de ilk ateşleme yapıldı ve ilk kez yerli bir havacılık motoru çalıştırıldı.

Çeşitli yer testlerinin ardından 3 Kasım 2017’de ilk TEI-PD170 motoru Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ’ye (TUSAŞ) teslim edildi.

Platform entegrasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından -10 derece sıcaklıkta ve zorlu hava koşullarında yerli motor 27 Aralık 2018’de ANKA ile ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.

TUSAŞ’ın ANKA platformundan sonra AKSUNGUR platformu için de TEI-PD170 motoru seçildi. TEI-PD170, AKSUNGUR ile ilk uçuşunu ise 4 Ekim 2021’de yaptı.

TUSAŞ’ın dışında, BAYKAR da Bayraktar TB3 platformu için TEI-PD170 motorunu tercih etti ve 2023 yılı içinde uçuşlarına başladı.

TEI-PD170, AKSUNGUR ile yerli motorla en uzun uçuş saati olan 45 saate, Bayraktar TB3 ile ise yerli motorla ulaşılan en yüksek irtifa olan 36 bin 310 fit yüksekliğe ulaştı.

PD170'İN UÇUŞ SAATİ 2000'İ GEÇTİ

Kısa pistli gemiden kalkış ve iniş gerçekleştiren ilk SİHA olarak tarihe geçen Bayraktar TB3, bugüne kadarki 823 saatlik uçuşunu TEI-PD170 motoruyla yaptı.

ANKA ve AKSUNGUR ile birlikte TEI-PD170 motoruyla milli SİHA'ların yaptığı toplam uçuş süresi 2000 saati buldu.

Dünyadaki rakiplerine göre sahip olduğu yüksek güç/ağırlık oranı ve üstün yüksek irtifa kabiliyetiyle öne çıkan TEI-PD170, sahip olduğu özel tasarım iki kademe turboşarj sistemiyle de dikkat çekiyor. 

Sivil havacılık standardına uygun olarak kalifiye edilen TEI-PD170, yedekli motor kontrol sistemine ve özgün bir kontrol yazılımına sahip bulunuyor. Yerli motor, emniyet ve güvenilirlik konusunda da sağlam bir mimariyle görev yapıyor.

170 beygir güç üreten TEI-PD170, hiç güç kaybetmeden 20 bin fit irtifaya kadar çıkabiliyor ve 45 bin fit tavan irtifaya ulaşıyor.