MKE dev bir tesis daha kuruyor: Türkiye'nin yıllık top mermisi üretimi 1,5 milyona yükselir mi?

Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) Türkiye'nin mühimmat üretimine katkı sağlayacak yeni bir yatırım için kolları sıvadı. Yılda yüzbinlerce top/obüs mermisi üretme kapasitesine sahip MKE, Samsun-Çarşamba'da uzun süredir atıl durumdaki şeker fabrikası arazi ve taşınmazlarının yeni sahibi oldu. 

1977 yılında yapılması yönünde hükümet kararı verildikten sonra ancak 1989'da tamamlanıp hizmete alınabilen Çarşamba Şeker Fabrikası, 2011 yılından beri üretim yapmıyordu. 13 yıldır şeker pancarı işlenmeyen atıl durumdaki tesis, 1013 dönümlük arazisiyle birlikte Milli Savunma Bakanlığı'na devredildi. 

Makine Kimya Endüstrisi bu tesise ilk 18 ayda 2 milyar lira yatırım yaparak Türkiye'nin mühimmat üretiminin artmasına katkı sunacak. Yatırıma ilişkin bilgi veren AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş, fabrikada ilk etapta 100'den fazla kişinin istihdam edileceğini belirterek şunları söyledi:

"Fabrikanın dönüşümü savunma sanayii tam bağımsızlığı için kritik bir adım. Fabrika sahasında mühimmat, roket ve füze yapımında kullanılan hammaddeler tamamen yerli olarak üretilecek. Böylece savunma sanayimizin dışa bağımlılığı azaltılacak.

Fabrikadaki mevcut makine, ekipman ve malzemeler diğer şeker fabrikalarına nakledilerek ülke ekonomisine kazandırılacak. Bu yatırımla hem Çarşamba hem de Samsun ekonomisi önemli bir kazanım elde etmiş olacak."

Samsun Çarşamba'daki şeker fabrikası

SAVUNMA YATIRIMLARI ÇOK DEĞERLİ HALE GELDİ

Samsun'a yapılacak yatırımın nitroselüloz ve barut üretimini kapsayacağı belirtiliyor. Patlayıcı hammaddesi üretiminin artmasıyla birlikte Türkiye'nin mühimmat istihsal yeteneği de artacak. 

Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte sahada çok önemli hale gelmiş top/obüs mühimmatı üretiminin artırılması, hem ülke güvenliği hem de ihracattan elde edilecek kazanç bakımından büyük önem taşıyor. 

Türkiye’nin en büyük savunma kuruluşlarından MKE'nin yıllık top mermisi üretiminde iyi bir düzeyde olduğu, fakat kapasitesini artırmayı amaçladığı biliniyor. MKE'nin yıllık üretim kapasitesi hakkında net bir veri olmasa da devlete bağlı bu kurum 'yüz binlerce' top/obüs mermisi üretebiliyor. 

Yılda 300 ilâ 500 bin arasında top mermisi ürettiği ileri sürülen MKE, imalat hatlarının esnekliği sayesinde, özellikle yurtdışı harekâtlar sırasında oluşan acil ihtiyacı karşılamak için üretim miktarını asimetrik olarak artırabiliyor. 

TÜRK ŞİRKETLERİ MÜHİMMAT ÜRETİMİNDE DESTAN YAZIYOR

Son dönemde topçu mühimmatı uluslararası piyasada 'havada kapıldığı' için MKE dünyanın en büyük 100 savunma şirketi listesine bu yıl 84. sıradan giriş yaptı.

MKE dışında bu alanda söz sahibi Türk özel şirketleri de Türkiye'yi top mermisi konusunda dünyanın sayılı güçlerinden biri haline getirdi.

Soğuk dövme ve içten dışa ekstrüzyon teknolojisiyle çeşitli kalibrelerde mühimmatı büyük ölçekli üretebilen Repkon firması, seri üretim hattı kurmak isteyen Amerikalıların başvurduğu yegâne adres olmuştu. 

ABD, Türk savunma firması Repkon desteğiyle mayıs ayında Teksas eyaletinde dev bir fabrikayı hayata geçirdi. Teksas'ın Mesquite şehrinde kurulan tesis General Dynamics çatısı altında faaliyet gösteriyor. 

Yine Repkon desteğiyle başka bir eyalete TNT fabrikası kuran Amerikan savunma sektörü, halihazırda yıllık top mermisi üretimini 660 binlere kadar çıkardı. ABD kapasiteyi artırarak yıllık üretimi 1,2 milyon mermiye çıkarmak istiyor. 

Repkon haricinde Türkiye'de mühimmat üretimi konusunda iddia ortaya koyan bir başka firma ise ASSAN Grup oldu. Rus savaş uçaklarını kullanan onlarca ülkeye bu uçaklara özel bombalar üreten ASSAN firması, topçu mühimmatı imâlatı konusunda büyük yatırımlar yapıyor. 

Hem mühimmat kapsülü hem de içindeki patlayıcıyı büyük boyutlarda üretmek için yeni tesisleri faaliyete geçireceğini müjdeleyen şirket, 2025 yılından itibaren aylık 30 bin top mermisi kapasitesine erişmeyi hedefliyor. 

Bu miktar tek bir şirketin yıllık 360 bin adet mermiyi hazır etmesi anlamına geliyor. 

1 MİLYONA ULAŞACAK İKİ ŞİRKET: ASSAN VE ARCA

Repkon ve ASSAN dışında, Çorum merkezli ARCA Savunma şirketi ise çıtayı daha da yükseltti. 2024 itibariyle ayda 30 bin adet top mühimmatı üretebilen şirket hem eski Doğu Bloku ülkelerinin 122 ve 152 mm'lik hem de NATO standardı 155 mm'lik top mermisi imalatı yapabiliyor. 

ARCA Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Terlemez, ulaştıkları kapasite hakkında bir fikir vermesi için şunu söylüyor:

"Bu şöyle bir kapasite: Eskiden ülkeler tedariklerini maksimum 70-100 bin bandında yaparlardı yıllık olarak. Biz aylık 30 bin adedi bütün komponentleriyle birlikte ARCA'da üretebiliyoruz. Bizim burada tek amacımız var: Türk savunma sanayiinin ne kadar güçlü olduğunu dünyaya sadece anlatmak değil, bunu dünyaya yaşatmak! Önümüzdeki yıl çok daha başka kapasiteleri konuşuyor olacağız."

ARCA Savunma 2025 yılı itibariyle aylık kapasiteyi katlayarak 50-60 binlere çıkarmayı, yıllık üretimi ise 600 binin üzerinde top mermisi üretebilmeyi hedefliyor.

ARCA Savunma'nın 600 binlik ilk etap hedefi, ASSAN Savunma'nın 360 binlik kapasitesiyle birlikte düşünüldüğünde sadece iki özel şirketin top mermisi kapasitesi 1 milyon seviyesine yaklaşıyor. 

Repkon firması ise mermi kapsüllerinden yılda yüzbinlerce adet üretebiliyor. Bu kapsüllere diğer savunma şirketleri tarafından patlayıcı entegre ediliyor. 

HER TOP MERMİSİNİN FİYATI KAÇ AVRO/DOLAR?

Listeye Türkiye’nin savunma sanayii devi MKE’nin yetenekleri de eklendiğinde ortaya çarpıcı bir tablo çıkıyor. 

Gelinen noktada Türk savunma sanayii 2025'ten itibaren yılda 1,5 milyon top/obüs mermisi üretebilir duruma gelecek. Bu tablo, yıllık üretimi 1 milyon mermiyi bulmayan Avrupa ülkelerinin toplamından daha fazla bir kapasiteye işaret ediyor. 

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın hızla devam ettiği 2024 itibariyle bir adet top mermisi uluslararası piyasada 2 bin 500 ilâ 3 bin avro (3 bin 500 ilâ 4 bin dolar) arasında fiyata alıcı buluyor.