Libya'dan 5 yıl sonra Türk KARGU'nun izindeler: Rusya ve Ukrayna'nın yapay zeka destekli uçan robotları

24 Şubat 2022 tarihinde büyük ölçüde 'insanlar arasında' başlayan Rusya-Ukrayna savaşı, aradan geçen yaklaşık 3 yılın ardından robotların kapıştığı bir teknoloji arenasına dönüştü. 

Top/obüs, füze ve kamikaze insansız hava araçlarının yoğun olarak kullanıldığı savaşta artık her iki taraf, birbirlerine zarar vermek için yapay zeka destekli dronlardan yararlanıyor. 

Makine öğrenimiyle donatılmış FPV (First Person View) kamikaze dronlar, cephe hattında elektronik saldırılardan kaçınmaya çalışırken aynı zamanda parametreleri önceden tanımlanmış hedefi arayıp buluyor.

İletişim imkânlarının son derece kısıtlı olduğu durumlarda hesaplama yapıp doğru konuma uçmaya devam eden bu dronlar, parazit alanından çıkıp koordinat güncellemesi yaparak yeniden saldırıya geçiyor. 

Bu yöndeki yeni hamle Ruslar tarafından gerçekleştirildi. Rus haber ajansı TASS, bir operatör tarafından gösterilmiş hedefe otomatik kilitlenen yapay zeka destekli 'Mikrob' adı verilen FPV dronlardan cepheye 3 bin adet gönderildiğini duyurdu. 

Mikrob dronunu geliştiren Aleksandr Gryaznov, hedef insan yahut araç hızlı manevralar yapsa bile dron takibi sürdürüyor. Mikrob'un yüksek hızlı ve aşırı yüke dayanıklı tasarımı, ağır koşullar altında çalışmasına olanak sağlıyor. 

Yazılımın etkinliği sayesinde tek bir operatör ekibinin 40'a kadar dronu aynı anda idare edebildiği belirtiliyor. Bu durum az sayıda insanla büyük miktarda sürü dronun yönetilebilmesi ve savaş alanında derin tahribat yaratılması anlamına geliyor.

Tasarımcı Gryaznov, Mikrob'a gece operasyonları için termal sensör ve farklı frekanslar için özel haberleşme sistemleri eklendiğini anlatırken, Moskova bu dron türünün sahada Ukrayna güçlerine karşı etkinlik sağlamasını umuyor. Ruslar yapay zeka destekli dron operasyonlarını daha önce Ovat-Smart (Gadfly) adlı FPV dronda denemişti. 

Makinede yerleşik işlemci, 'saldır' komutu aldıktan sonra dronun GPS engellenmiş ortamlarda bile ilerlemeye devam ederek takibi sürdürmesine ve hedefinine başarılı biçimde çarpmasına olanak tanıyor.

UKRAYNA V-BAT İLE SIRADIŞI BİR TEKNOLOJİ DENEDİ

Sadece kamikaze dronları kullanarak onbinlerce Rus askerininin yanında binlerce tank ve zırhlı aracı imha etmeyi başaran Ukrayna ise envantere eklemeye hazırlandığı yeni nesil bir sabit kanat dronla dikkat çekiyor. 

Mayıs 2024'ten beri test edilmekte olan V-BAT adlı yapay zeka destekli kamikaze İHA, dikey iniş-kalkışı, 500 kilometrelik menzili ve otomatik rota belirleme özellikleriyle öne çıkıyor.

V-BAT sabit kanatlı İHA

Amerikan Shield-AI şirketi tarafından üretilen V-BAT'ın kullanımı konusunda Ukrayna askerleri aylardır eğitiliyor. 

ABD'de MQ-35 adıyla bilinen V-BAT silahından 5 tanesi, tek bir operatör tarafından kullanılabiliyor. Yatay modda hedef bölge üzerinde 10 saat boyunca dolaşabilen V-BAT, 11,3 kilogram yük taşıyabiliyor. Elektro-optik kamera ve orta dalga kızılötesi (MWIR) kameralara sahip V-BAT, maksimum 6 kilometre irtifada uçuyor. 

Hedefe doğru rotasını otonom biçimde oluşturan V-BAT'ın son dönemde Kırım'daki bazı operasyonlarda kullanıldığı iddia edildi. Ancak buna ilişkin net bir bilgi henüz yok. İki silindirli Suter TOA-288 tipi bir adet motordan güç alan V-BAT, Rus Mikrob dron ile birlikte 'kendi kendine karar alan robot' tartışmalarını da alevlendirdi. 

TÜRKİYE DÜNYAYI O TEKNOLOJİYLE TANIŞTIRDI

Dronlarla kamikaze saldırı konseptinin dünya ölçeğinde henüz tanınmadığı 2020 yılında Türkiye, STM üretimi KARGU'yu Libya'da kullanmış ve CIA destekli Halife Hafter güçlerinden bir milisi imha etmişti.

Aynı yıl Libya'daki çatışmalara ilişkin hazırlanan Birleşmiş Milletler raporunda, Türk dron operasyonunun tamamıyla otonom olarak gerçekleştiği iddia edilince Batı basınında 'katil dron' tartışmaları hararetlendi.

Türkiye'ye karşı kara propaganda unsuru olarak kullanılmak istenen bu teknoloji, şimdi hem ABD-Avrupa destekli Ukrayna hem de Rus ordusu tarafından tercih ediliyor. Yeni savaş çağında makineler yaşam ve ölüm kararı alabiliyor. 

KARGU İHA'yı bahane ederek 2020 yılında Türkiye'ye yönelik 'etik denetim' çağrısında bulunan BM, sözkonusu Ukrayna-Rusya savaşı olunca bu yöndeki taleplerini rafa kaldırdı. 

Türkiye'de STM şirketi tarafından üretilen KARGU-2 sistemi, bir şahıs ya da araca ilişkin önceden tanımlanmış bilgileri kullanarak ilgili bölgede hedefini otonom olarak arıyor. Türkiye'nin 5 yıl önce Libya cephesinde başvurduğu teknoloji, bazı farklılıklar olmakla birlikte artık Ukrayna cephesinde kullanılıyor.