Kardeş Pakistan'a KAAN fabrikası: Millî Muharip Uçak'ta Çin'in WS-10G motorunu kullanacaklar
Millî Muharip Uçak KAAN'ın ortak üretimi için kardeş Pakistan'a bir tesis kurulmakta olduğu iddiası gündeme bomba gibi düştü. İslamabad merkezli güvenilir kaynaklar ve uluslararası savunma basını, havacılık fabrikasında KAAN'ın Pakistan versiyonunun üretileceğini ve 5. nesil uçağa Çinli WS-10G'nin güç vereceğini söylüyor.
Savunma sanayii gündemi, Millî Muharip Uçak KAAN'ın ortak üretimi için Pakistan'a fabrika kurulmakta olduğu iddiasıyla çalkalanıyor. Pakistan merkezli güvenilir sosyal medya hesaplarının paylaştığı iddia, TUSAŞ'ta yeni prototipleri üretilmekte olan KAAN için Pakistan'a da büyük bir tesisin hayata geçeceğine işaret ediyor.
Yetkililerce yalanlanmayan bilgilere göre, Millî Muharip Uçak KAAN'ın bazı parçalarını üretip aynı zamanda montajını yapmaya hazırlanan kardeş Pakistan, 5. nesil uçakta Çin motorlarını kullanacak.
Uluslararası bazı yayın organlarına da yansıyan gelişmeler, KAAN'ın Pakistan versiyonunun ortaya çıkacağını gösteriyor. Ankara ile İslamabad arasındaki kardeşlik bağlarının daha da kuvvetlenmesini sağlayacak işbirliği, 5. nesil uçak projesinde sinerji oluşturacak.
İngilizce yayın yapan savunma platformları arasında saygın bir yere sahip BulgarianMilitary, KAAN uçağı için ortaya konulmuş ortaklık hamlesini şu ifadelerle yorumluyor:
"Pakistan'a kurulacak tesis, Hava Kuvvetleri yeteneklerini geliştirmek için tasarlanmış, son teknoloji, yeni nesil gizli jet KAAN'ın Pakistan versiyonunu üretmeye odaklanacak. Türkiye'nin özgün olarak geliştirdiği KAAN, gelişmiş gizlilik özellikleri ve ileri teknolojisiyle küresel savunma çevrelerinde büyük ilgi görüyor.
Uçak, radar izini en aza indirmeyi, manevra kabiliyetini iyileştirmeyi ve yük taşıma kapasitesini artırmayı amaçlayan özellikleriyle geleneksel savaş uçaklarına meydan okuyacak şekilde tasarlandı.
Türkiye ile Pakistan arasındaki görüşmeler esas olarak Pakistan'da üretim tesisi kurulmasının teknik ve lojistik boyutları etrafında dönüyor. Tesis faaliyete geçtiğinde sadece Pakistan Hava Kuvvetleri için KAAN uçağı üretmekle kalmayacak, aynı zamanda savunma imalatında daha geniş bölgesel işbirliğinin üssü olma potansiyeline sahip olacak."
Eski Millî Savunma Bakan Yardımcısı Celal Sami Tüfekci, 2023 Ağustos'unda yaptığı açıklamada "Şu anda 200'e yakın Pakistanlı mühendis zaten bu programda çalışıyor" demişti.
KAAN'ın hem TUSAŞ hem de Pakistan'daki tesislerde üretilecek olması, Körfez ülkelerinden yoğun talep gördüğü bilinen bu uçağın müşterilere hızla teslim edilmesi bakımından da önemli görülüyor.
ÇİN MOTORU WS-10G PAKİSTAN KAAN'INDA OLACAK
KAAN'ın Pakistan versiyonunda Çin yapımı WS-10G motorları kullanılacak. KAAN'ın ilk prototiplerine güç verecek olan Amerikan General Electric üretimi F110 motoruna kıyasla daha zayıf bir motor olan WS-10G, 5. nesil uçak için geçici bir çözüm olarak görülüyor.
F110 gibi afterburner (artyakıcı) özellikli bir turbofan motor olan WS-10G, Çin'in J-10, J-11 ve J-20 uçaklarına güç veriyor.
Chengdu Aeroengine Corporation şirketince geliştirilen bu motor, Çin uçaklarının Rus AL-31F serisi motorlara olan bağımlılığını azaltmak amacıyla tasarlandı. Vektörel itki özelliği sayesinde uçağın keskin dönüşler yapmasını sağlayan WS-10G, 14 bin librelik itki gücüyle (137 kN), 17 bin librelik F110'un gerisinde bulunuyor.
Bu motorun özelliklerini geliştirmekte olan Çin, WS-15 motoru üzerinde çalışıyor.
Çin motoru WS-10G
Millî Muharip Uçak KAAN'ı Çin motorlarıyla uçurmayı planlayan Pakistan Hava Kuvvetleri, Türkiye'nin 'TF35000' adlı 5. nesil motoru üretmesiyle birlikte bu güç grubuna geçiş yapabilir.
Envanterinde F-16 Blok 52, JF-17 Blok-3 ve J-10C uçakları bulunurken aynı zamanda Çin'den J-35 almaya hazırlanan Pakistan, hava gücüne KAAN uçağını da dahil ederek çok önemli bir kabiliyete kavuşmayı hedefliyor.
Halen Bayraktar TB2 ve AKINCI TİHA'nın kullanıcısı olan kardeş ülkenin, KAAN'la birlikte Baykar üretimi insansız savaş uçağı KIZILELMA'ya sahip olmasına da kesin gözüyle bakılıyor.
HİNDİSTAN MEDYASI GELİŞMELERİ DİKKATLE İZLİYOR
Pakistan'daki gelişmeleri dikkatle izleyen Hindistan merkezli EurAsianTimes ise geçtiğimiz günlerde düzenlenen Pak-Türk Endüstriyel Fuarı Ortak Çalışma Grubu toplantısını hatırlatıyor. Burada tarafların hem KAAN üretimine ilişkin detayları hem de yepyeni bir helikopter inşasını içeren işbirliğini görüştüğünü kaydeden Hint medyası, şu bilgileri veriyor:
"Hava üstünlüğü uçağı olarak görülmesine rağmen bazı uzmanlar KAAN'ın F-35'e daha çok benzeyen çok rollü bir jete dönüştüğüne inanıyor. Bu durum Pakistan'ın uçağa daha çok ilgi göstermesine neden oldu.
KAAN'ın ihracatına ilişkin görüşmeler sürerken bu görüşmelerin niteliği ve İslamabad'ın programa ortak geliştirici olarak katılıp katılmayacağı ya da uçağı satın alıp almayacağı konusunda bilgi eksikliği bulunuyor.
Pakistan'daki bir kaynak, iki tarafın KAAN ihracatını ciddi şekilde görüştüğünü ancak bu aşamada varsayımlarda bulunmanın erken olacağını vurguladı. Aynı kaynak, İslamabad'ın Hindistan'ın aksine, büyük bütçeli askerî satın alımları gizli tutmayı sevdiğini ekledi.
Ayrıca emekli asker Johnson Chacko, Pakistan'ın KAAN'ı satın almasına ilişkin bazı tahminlerini EurAsianTimes ile paylaştı. Chacko şunları söyledi:
Pakistan resmen hayalet uçak KAAN projesine katılmış olabilir. Pakistan'da birden fazla alt sistem üretilecek. Ortak bir üretim hattı kurulması muhtemel. Bu durum mâlî yükü önemli ölçüde azaltacak ve Pakistanlılara iş imkânı sağlayacak."