• G.ALTIN

    3.707,89

  • DOLAR

    38,0056

  • EURO

    41,1739

  • BIST 100

    9.810,94

  • BITCOIN

    $84.142

Almanların F-35 uyanışı: 'Kill Switch' tuşuna basıp uzaktan kapatabilirler, sözleşmeyi iptal edelim

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'ya revâ gördüğü muamele, Avrupa ülkelerinde F-35 uyanışına yol açıyor. 35 adet F-35A siparişi bulunan Almanya'da savunma uzmanları bu uçakların istendiği zaman uzaktan etkisiz hale getirilebildiğinden söz etmeye başladı. Almanlar güvenilir olmayan bu jeti almaktan vazgeçmeyi tartışıyor.

ABD merkezli Lockheed Martin şirketinden 35 adet F-35A savaş uçağı almak için 2022 yılında sözleşme imzalayan Almanya, uzaktan kontrol edildiği söylenen bu jete ilişkin planlarını yeniden gözden geçirebilir.

Donald Trump'ın Avrupa'ya yüz çevirdiği süreçte F-35'lerin güvenlik risklerine ilişkin tartışmalar birdenbire alevlendi. Alman basını şimdi F-35 siparişlerinin iptal edilmesi ihtimalini tartışıyor.

Almanya'nın savunma sanayii kuruluşlarından Hensoldt'un üst düzey yetkilisi Joachim Schranzhofer, Bild gazetesine verdiği demeçte "F-35'leri uzaktan kapatma (kill switch) sadece bir söylentiden ibaret değil. Hatta bunun yerine daha kolay bir yöntemi, görev planlama sistemini devreye sokarak uçağı yerde tutabilirler" dedi. 

Bild'e göre Alman savunma uzmanları, ABD Başkanı Donald Trump'ın Berlin'e ait F-35'leri istediği zaman 'etkisiz hale getirebileceğinden' şüpheleniyor. Almanlarda F-35'e ilişkin korkuları artıran unsur, Fransa Askerî İstihbarat Servisi eski başkanı Christophe Gomart'ın Le Point dergisine yaptığı açıklama oldu. 

Avrupa'nın ABD'ye 'yarı bağımlı' olduğunu söyleyen Gomart, "Amerikan menşeili teçhizata sahip ülkeler, bu sistemleri ABD Savunma Bakanlığı'nın izni olmadan kullanamayabilir" dedi. Gomart'ın bu sözleri, Avrupa ülkelerindeki pek çok savunma forumunda F-35 uçaklarının güvenliğine dair hararetli tartışmaları alevlendirdi. 

ISCHINGER: SÖZLEŞMEYİ İPTAL ETMEYİ DÜŞÜNMELİYİZ

Berlin'in 8,3 milyar avro karşılığında 35 adet savaş uçağı siparişi vermesini eleştirenler, 2022 yılında Cato Enstitüsü yetkilileri Trevor Thrall ve Caroline Dorminey'in şu sözünü hatırlatıyor: 

"ABD'nin silah satışıyla gelen sınırlı ekonomik faydalara ve kesinlikle bunların getirdiği stratejik baş ağrılarına ihtiyacımız yok."

Washington'un şimdiye dek 19 ülkeye ihraç edilmiş 500'den fazla F-35'i istediği zaman işlemez hale getirebileceği iddiası uzun zamandır tartışılıyor. Bu konu şimdiye dek açık biçimde kanıtlanmadı ancak Almanlar, Trump'ın Ukrayna'ya yaptığını bir gün kendilerini baskı altına almak için F-35'lere yapabileceğinden şüpheleniyor. 

Onlara göre, Ukrayna'ya askerî yardım ve istihbarat paylaşımını aniden durduran Trump, herhangi bir Avrupa ülkesiyle restleştiğinde o ülkenin envanterindeki F-35'leri kullanılamaz hale getirebilir. 

Benzer kaygıları Münih Güvenlik Konferansı eski başkanı, Alman diplomat Wolfgang Ischinger de paylaşıyor. Ukrayna ihtilafının Almanya-ABD savunma ilişkileri için kötüye işaret olduğunu söyleyen Ischinger, "ABD'nin Ukrayna'ya yaptığının aynısını Alman F-35'lerine de yapabileceğinden endişe ediyorsak artık sözleşmeyi iptal etmeyi düşünmeliyiz" diyor. 

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne (SIPRI) göre, 2019-2023 döneminde Avrupa devletlerine silah ithalatının yüzde 55'i ABD tarafından sağlandı. Bu oran 2014-2018 yılları arasında yüzde 35'ti. SIPRI yöneticisi Dan Smith, "Avrupa devletlerinin silah ithalatının yarıdan fazlası ABD'den geliyor" diyor. 

Emekli Tümgeneral Beyazıt Karataş, Türkiye'de F-35 uçaklarına dair bilinçlenmenin başlıca aktörlerinden biri oldu.

SATIN ALDIKTAN SONRA NE OLDUĞU ANLAŞILIYOR

F-35'lerin uzaktan kontrol edildiğine dair Almanya'da başlayan tartışma, emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş'ın bu uçaklar hakkında geçmişte yaptığı uyarıları yeniden hatırlattı. F-35'lere ilişkin son açıklamasında Karataş, 5. nesil hayalet uçağın özelliklerini ilk etapta İngilizlerin, İtalyanların ve Norveçlilerin de bilmediğini belirterek şunları söylemişti:

"ABD havada ve yerde F-35 müdahale edebilir. Bu uçak sensörlerden oluşuyor; uçan bilgisayar... Üzerinde kriptolu kanallar var, (ABD) her kanal vasıtasıyla sizi kontrol ediyor. 

Amerika Birleşik Devletleri başlangıçtan itibaren uçağın risklerini size (müşterilere) söylemiyor. Siz de herkes gibi bir uçak alacağınızı düşünüyorsunuz. 

Bu projenin içine girenler de uçağın en nihayetinde kullanıcı adı ve PIN koduyla çalıştığını bilmiyor. Ondan öncesi de var: Siz bir hizmet alımı yapacaksınız. 

Türkiye üretici ortağı olduğu F-35 için bu özelliklerin çoğunu bilmiyordu. Ama bunu İngiltere de bilmiyordu, Avustralya da bilmiyordu, İtalya da bilmiyordu, Norveç de bilmiyordu. Bunlar uçağı kullanmaya başladıktan sonra ortaya çıkıyor. 

Mesela Güney Kore... Basına da yansıdı. 'Bu ne yahu' dediler. 'Her gün kullanıcı adı, bıktık usandık, bizim ayağımıza dolaşıyor' dediler. Ben bunları söylerken 'Amerikalılara gıcık kaptığı için uçak alınmasını istemiyor' diye düşünebilirler ama burada olay teknik olarak farklı. 

Bunlar ABD basını ve Kongre'deki ifadelerde de var. 'Türkiye'yi niye programdan çıkardınız?' diye soruyorlar. 'Acele etmeseydiniz, zaten uçağın tüm anahtarları bizde' diyor. Bunu ben söylemiyorum, Amerikalı söylüyor." 

TRHABER

Avatar
Atilla Diş