Yenidoğan tüm bebeklerden neden topuk kanı alınıyor? Topuk kanı almak ne işe yarar?
Doğumdan sonraki 1 hafta içinde bebeğin kanı alınıp bazı testler yapılıyor. Topuktan kan alma işlemi de bunlardan biri. Bu testler hayati öneme sahip çünkü bebekte risk taşıyan bazı hastalıkların teşhisi topuk kanıyla yapılabiliyor.
Bebeğini kucağına alan anneler, hiçbir şekilde yavrusunun canının yanmasını ve acı çekmesini istemez. Bu sebeple aşı ve kan alma zamanlarında aşırı duygusal reaksiyonlar gösterebilir.
Annelerin, bebeği acı hissettiği için üzüldüğü topuktan kan alma ise, onun gelecekteki hayatına sağlıkla devam etmesi için mutlaka yapılması gereken bir uygulama. Çünkü bu kanda yapılan metabolik testlerle, birçok hastalık erken teşhis ediliyor ve gerekli tedavilerle kalıcı hasarlar önlenebiliyor.
TOPUK KANI ALINMASI İÇİN 24 SAAT GEÇMELİ
Topuktan kan alma işlemi, bebek doğduktan sonra, en geç 1 hafta içinde yapılıyor. Bebeğin bir süre beslenmesiyle, metabolize edilemeyen bazı maddelerin kana geçmesi ve birikmesi gerektiğinden özellikle ilk 24 saatte alınması tercih edilmiyor. Bazen kan sonuçlarını teyit etmek amacıyla, 2. haftada tekrar kontrol kanı alınıp, testler yeniden yapılıyor.
KONJENİTAL HİPOTİROİDİZM HASTALIĞI
Topuk kanında bebek doğduğunda herhangi bir belirti ve bulgusu olmayan, geç teşhis konulduğunda tedavisi zor, hatta kalıcı hasar oluşturabilen Konjenital Hipotiroidizm hastalığı tespit edilebiliyor. Topuktan alınan kanda, tiroid bezini uyaran hormon ölçülerek teşhis edilebiliyor. Böylece bebekte olabilecek bazı beyin hasarlarının önüne geçilmiş olunuyor.
FENİLALANİN HİDROKSİLAZ BEYNİ ETKİLİYOR
Bu kanla tespit edilebilecek bir diğer hastalık ise doğuştan gelişen Fenilalanin hidroksilaz enziminin eksikliği. Bebek beslenmeye başladıktan sonra, ara ürünleri kanda birikerek, beyine geçtiğinde bazı hasarlar oluşturabiliyor. Bu durum zeka ve nörolojik gelişim geriliğine sebep olabiliyor. Topuk kanı testleriyle bu da önceden belirlenebiliyor.
BİYOTİNİDAZ, BİYOTİN EKSİKLİĞİNE SEBEP OLUYOR
Egzama, saç dökülmesi, hipotoni, gelişme geriliği, immün yetmezlik, denge bozukluğu, işitme kaybı ve bazı nörolojik komplikasyonlara yol açan Biyotinidaz Eksikliği de yine topuktan alınan kanla tespit edilebiliyor.
GALAKTOZEMİ HASTALIĞI BÖBREK YETMEZLİĞİ SEBEBİ
Topuk kanının alınmasının bir diğer nedeni bebekte karaciğer büyümesi, böbrek yetmezliği, bebeklik dönemi kataraktı ve beyin hasarı yapabilen Galaktozemi hastalığının tespit edilmesi.
