Pastörize etmek ne demek? Pastörize edilmiş ve edilmemiş ürünler arasında ne gibi farklar var? Hangisi sağlıklı?
"Pastörize süt, pastörize edilmiş peynir" gibi ifadeler herkes tarafından bilinse de tam olarak neyi anlattığına dair fikir sahibi olanların sayısı az. Ürünün, içindeki zararlı mikropları yok etmek için yüksek sıcaklıklara maruz bırakılması olarak tanımlanan pastörizasyon sağlık için daha faydalı. Zira pastörize olmayan gıdaları tüketmek bazı hastalıkları beraberinde getirebiliyor. Özellikle yaşlıların, hamilelerin ve küçük çocukların kesinlikle pastörize olmamış ürünlerden uzak durması gerekiyor.
Market raflarındaki süt ve süt ürünlerine bulunan "pastörize" ibaresini görmeyen yoktur. Peki bu ne anlama geliyor? 1864 yılında Fransız kimyager Louis Pasteur ve ekibi tarafından geliştirilen "pastörize" kavramı sağlık için ne ifade ediyor?
PASTÖRİZASYON NEDİR?
Pastörize gıdalar, gıda kaynaklı hastalıklara neden olan bakteri ve virüsler gibi zararlı mikropları yok etmek için yüksek sıcaklıklara maruz bırakılıyor. Pastörizasyon, gıdaları daha güvenli hale getiren ve raf ömrünü uzatan yaygın bir uygulama olsa da, tüm gıdalar pastörize edilemiyor. Ayrıca bu ürünler de hala zararlı mikropların bulaşma riskini taşımaya devam edebiliyor.
Bazıları, pastörize edilmemiş gıdaların daha fazla besine sahip olduğunu ve daha lezzetli olduğunu iddia etse de yapılan araştırmaların kanıtları, bu gıdaların daha az güvenli olduğunu ve besin maddelerindeki farklılıkların minimum düzeyde olduğunu gösteriyor.
PASTÖRİZE EDİLMEMİŞ ÜRÜNLER DAHA MI DOĞAL?
Pastörize edilmemiş gıdaların organoleptik özelliklerini koruma olasılığı daha yüksektir ve bazen daha yüksek besin değerine sahip olabilir. "Organoleptik özellikler", ürünün tadı, görünümü ve kokusuna işaret ediyor. Çünkü pastörizasyon sırasında yüksek sıcaklıklara maruz kalma, yalnızca gıdalardaki zararlı bakteri ve virüsleri öldürmekle kalmıyor gıdaların besin kalitesini, görünüşünü ve tadını olumsuz etkileyebiliyor. Hatta bazı araştırmalar pastörizasyonun anne sütündeki koruyucu antikorları, C vitaminini ve çinkoyu azalttığını gösteriyor.
PASTÖRİZE OLMAYAN GIDALAR HANGİ RİSKLERİ TAŞIYOR?
Ancak pastörize edilmemiş gıdalar tüketirken bazı riskleri ve hastalıkları göze almak da şart. Çünkü bu gıdalar brusella, Kriptosporidiyum, listeria ve antibiyotiğe dirençli staph gibi hastalıkların ortaya çıkmasına yol açabiliyor. Bu bakteriyel enfeksiyonlar günlerce hatta haftalarca sürebiliyor. Kişide ateş, ishal, kusma, kas ağrıları, karın ağrısı ve iştah azalması gibi sağlık sorunlarına neden oluyor. Özellikle yaşlıların, hamilelerin, küçük çocukların ve ciddi hastalıkları olanların kesinlikle pastörize olmamış gıdalar tüketmemesi gerekiyor.
