Ketojenik diyet nedir? 7 günlük ketojenik diyet listesi nasıl yapılır?

Ketojenik diyet zayıflamanın dışında sağlıklı yaşamak için de başvurulan bir diyettir. Ketojenik diyetin bazı hastalıklarda sağladığı olumlu etkileri kanıtlanmıştır. Halk arasında keto diyeti olarak bilinen ketojenik diyet hangi hastalıklara iyi geldiği de merak ediliyor. Peki ketojenik diyet nedir? 7 günlük ketojenik diyet listesi nasıl yapılır?

KETOJENİK DİYET NEDİR?

Ketojenik diyet, tıpta öncelikle çocuklarda kontrol edilmesi zor yani refrakter epilepsiyi tedavi etmek için uygulanan yüksek yağlı besinlerle yeter miktarda protein içeren besinlerin öncelikli kullanıldığı, düşük karbonhidratlı bir diyet çeşididir. Fakat uzun süre aralıksız devam ettirilmesi sağlık açısından tehlikeli sonuçlara sebep olabilir. Yapılan araştırmalar tıp uzmanları tarafından henüz yeterli düzeyde yapılamadığı için ketojenik diyete başlama ve diyeti sürdürme kararlarının dikkatli bir şekilde, ideal şartlar altında mutlaka bir diyetisyene başvurarak başlanması tavsiye edilmektedir.

Ketojenik diyetin temelinde vücudun dışarıdan karbonhidrat alımını büyük oranda azaltmak vardır. Karbonhidrat alımındaki bu azalma vücudu ketoz adı verilen metabolik bir duruma getirir. Ketoz durumunda vücut enerji için yağ yakmada çok daha verimli bir duruma gelir ve vücut enerji ihtiyacını karbonhidratlar yerine yağlardan karşılamaya çalışır. 
Bu süreç içinde yağ karaciğerde ketonlara dönüştürülür. Bunlar beyin için de dahil olmak üzere enerji sağlamak için kullanılabilir. Ketojenik diyetler hem kan şekeri değerlerinde hem de insülin seviyelerinde büyük bir düşmeye sebep olabilir. 

KETOJENİK DİYET HANGİ HASTALIKLARA İYİ GELİR?

Ketojenik diyetin epilepsi tedavisi için kullanıldığı araştırmalarda hastaların yarısından fazlasında epilepsi nöbetlerinde farklı oranlarda azalma kaydedilmiştir. Hastaların belirli bir yüzdesinde ketojenik diyet, Atkins diyeti ve diğer düşük karbonhidrat diyetleri ile birçok ortak noktaya sahiptir.
Gerçekleştirilen sınırlı tıbbi çalışmalar neticesinde ketojenik diyet sürecinde aralarında öncelikle epilepsi olmak üzere Alzheimer, diyabet ve kanser gibi birtakım hastalıklara ve sağlık sorunlarına karşı faydalarının dışında kilo verilmesinde yardımcı olduğu fark edilmiştir. 

Ketojenik diyet, vücut yağı, HDL kolesterol seviyeleri, kan basıncı ve kan şekeri gibi kalp hastalıklarını ortaya çıkarabilen risk gruplarının iyiye gitmesini sağlar. Keto diyetinin Alzheimer hastalığının semptomlarını azaltabildiği ve ilerlemesini yavaşlatabildiği fark edilmiştir. 

Bunlara ek olarak parkinson hastalığının semptomlarının azaltılmasına, polikistik over sendromunda önemli bir rol oynayabilen insülin seviyelerini indirmeye yardımcı olduğuna ve düşük insülin seviyelerinin dışında daha az şeker veya işlenmiş gıdaların kullanılması sayesinde sivilce ve aknelerde oluşmasında yavaşlamaya yol açtığına dair küçük çaplı çalışmalar yapılmıştır. 

Yapılan bu çalışmalar sayesinde ketojenik diyetin beyin sarsıntılarının etkisini yok etmeye ve yaralanma sonrasında iyileşme sürecinin hızlandırılmasına yardımcı olduğuna dikkat edilmiştir. Ancak bu alanlarda gerçekleştirilen araştırmalar küçük çaplıdır, sınırlı düzeydedir ve uzun vadedeki etkileri henüz kesin olarak kanıtlanmamıştır.

KETOJENİK DİYETTE YENMESİ GEREKEN BESİNLER NELER?

Ketojenik diyet menüsü aşağıda listesi verilen et, balık, yumurta, tereyağı, fındık, sağlıklı yağlar, avokado ve bol miktarda düşük karbonhidratlı sebzeler gibi ürün grupları bulunur. Standart bir diyette yağ / protein yüzdeleri 75 ile 20 iken, yüksek proteinli ketojenik diyette bu oranlar yüzde 60 / 35 şeklindedir. 

ÇEŞNİLER 
Tuz, karabiber, kırmızıbiber, kekik gibi çeşitli sağlıklı otlar ve baharatlardan elde edilen çeşnileri kullanmak gerekir.

DÜŞÜK KARBONHİDRATLI SEBZELER 
Çoğu yeşil olmak üzere, domates, soğan, biber gibi düşük karbonhidratlı sebzeler tercih edilmelidir.

ET, BALIK, HİNDİ ETİ, KIRMIZI ET TÜRLERİ VE TAVUK ETİ
Bunlardan üretilmiş jambon, pastırma, salam ve sosis gibi ürünler ketojenik diyetin önemli bir kısmı olan proteinleri oluşturur. Balık olarak özellikle omega-3 yağını bol miktarda içeren alabalık, hamsi, kefal, orkinoz, ringa, sazan, somon, ton balığı, uskumru ve yayın balığı gibi yağlı balık türleri tüketilmelidir.

KURUYEMİŞ VE TOHUMLAR 
Ay çekirdeği, badem, ceviz, fındık, kabak çekirdeği, vb ketojenik diyette rahatlıkla yenilebilir.

MEYVELER
Bütün avokado veya taze guacamole vb. meyveler sınırlı porsiyonlar halinde kullanılmalıdır.

PEYNİRLER
Beyaz peynir, kaşar peyniri, keçi peyniri, krem peynir, mozarella, tulum peyniri gibi ürünler ketojenik diyette tercih edilen peynir türleridir.

SAĞLIKLI YAĞLAR 
Başta sızma zeytinyağı olmak üzere sağlıklı bitkisel yağlar kullanılmalıdır. Bununla birlikte katkısız tereyağı gibi katı yağlar ile şekersiz krema türleri de ketojenik diyet esnasında tercih edilebilir.

YUMURTALAR
Omega-3 içeren büyük yumurtalar tüketilebilir.

KETOJENİK DİYETTE KAÇINILMASI GEREKEN YİYECEKLER NELERDİR?

Ketojenik diyette özellikle karbonhidrat oranı yüksek olan yiyecekler azaltılmalı ve mümkün olduğunca tüketmekten kaçınmak gerekir. Günlük karbonhidrat miktarı ise genellikle 50 gramı geçmemelidir. Keto diyetinde azaltılması veya bütünüyle bırakılması gereken besinler listesi aşağıda verilmiştir.
ALKOL
Alkollü içecekler, karbonhidrat içerikleri nedeniyle bireyin ketoz durumundan çıkmasına sebep olabilir.

ÇEŞNİLER
Mayonez, ketçap gibi soslar genellikle içlerinde şeker ve sağlıksız yağ türleri barındırır.

BAKLAGİLLER
Barbunya fasulyesi, bezelye, mercimek, nohut ve benzerleri içeriklerindeki karbonhidrat sayesinde keto rejimini zedeler.

KÖK SEBZELER
Patates, tatlı patates, havuç, yaban havucu, içeriklerinde bulunan şekerler ve karbonhidratlar yüzünden keto rejimini bozabilir.

MEYVELER
Çilek tarzı meyvelerden çok küçük porsiyonlar hariç olmak üzere tüm meyveler doğal olarak içlerinde bulunan karbonhidratlar nedeniyle ketoz rejimine aykırıdır.

ŞEKERLİ YİYECEKLER
Kola, meyveli soda, meyve suyu, şekerli çay, şekerli kahve, kek, dondurma, ve envai çeşit tatlılar içerdikleri şeker nedeniyle vücudun ketoz durumundan çıkmasına sebep olur.

ŞEKERSİZ DİYET GIDALARI
Bu türlerin içinde bazı vakalarda keton seviyelerini etkileyebilen şeker alkolleri yüksek miktarda olabilir. Bu gıdalar aynı zamanda endüstriyel olarak daha çok kullanılır.

TAHILLAR VE NİŞASTALILAR
Buğday bazlı bütün ürünler, bulgur, makarna, pirinç ve çeşitli tahılların tamamı çok yüksek oranda karbonhidrat barındırır.

Ketojenik diyeti takip ederken sebze ve et türü besinlerin birlikte tüketilmesi, vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminler gibi besleyici ve koruyucu unsurların da daha düzenli alınmasına yarayacaktır.