Bilinçli rüya nedir? Rüyada bilincin açık olması mümkün mü? Bilinçli rüya görmenin fayda ve zararları nelerdir?
Rüya kavramı oldukça karmaşık ve kişiden kişiye değişken. Bazı insanlar tüm detaylarını hatırlarken kimi rüya görmediğini dile getiriyor. Bazen ise uyurken gördüğümüz bu duruma müdahale edebiliyoruz. İşte buna bilinçli rüya adı veriliyor. O an yaşananlar üzerinde kontrol sağlanabilen bilinçli rüyalar gayet hoş görünse de aslında birtakım riskleri beraberinde getiriyor. Peki bilinçli rüya görmek kimler için sakıncalı?
Lucid dream adıyla bilinen ve Türkçe'ye "berrak rüya", "kontrollü rüya" veya "bilinçli rüya" şeklinde çevrilen durum, aslında kişinin rüya gördüğünü bilinçli olarak fark etmesi. Bu farkındalıkta, bazen rüyalar kısmen veya tamamen kontrol edilebiliyor.
KİŞİ RÜYASINA HAKİM OLABİLİR Mİ?
Bilinçli rüyalarla ilgili yapılan çok çeşitli araştırmalar mevcut. Bir çalışmaya katılan kişiler rüya içindeki düşünceler ve eylemler üzerinde daha fazla kontrole ve mantıklı düşünme yeteneğine sahip olduklarını belirtmiş.
Rüyalarımızda olup bitenleri kontrol etme kulağa hoş gelse de bilinçli rüyalar uyku kalitemiz için oluşturduğu bazı riskler var. Ancak önce bu durumun artılarından bahsedelim.
BİLİNÇLİ RÜYA GÖRMENİN BAZI FAYDALARI VAR
Çalışmalardan birinde araştırmacılar, katılımcılardan bilinçli bir rüya bağlamında "squat" yapmalarını istedi. Sonuçta bu kişilerin kalp atış hızlarında ve nefeslerinde sanki gerçekten egzersiz yapıyormuş gibi bir artış olduğu ortaya çıktı.
Berrak rüyalar ayrıca, sık sık kabus gören veya benzer rahatsızlıklardan muzdarip insanlara yardım etmenin olası bir yolu olarak görülüyor. Bazı araştırmacılar, bilinçli rüya görmenin klinik depresyon veya travma sonrası stres gibi ciddi psikolojik bozuklukları tedavi etmek için de kullanılabileceğini bildiriyor.
ŞİZOFRENİ HASTALARI İÇİN TEHLİKELİ OLABİLİR
Avustralya'daki Adelaide Üniversitesi'nden bir araştırmacı olan Denholm Aspi ise, özellikle şizofreni, psikoz veya bipolar bozukluk gibi akıl hastalıklarıyla uğraşan kişiler için bilinçli rüyalar tehlikeli olabilir. Hatta Illinois'deki Northwestern Üniversitesi'nden Karen Colconi de, berrak rüya tekniklerinin bu kişiler için risk taşıyabileceğini kabul ediyor. Colconi "Bu, zaten gerçeği tanımlamakta güçlük çeken bir kişiye zarar verebilir." açıklamasını yapıyor.
Denholm Aspi ayrıca, bazı hipnoz tekniklerinin uyku felci riskini artırabileceğini belirtiyor. Öyle ki bazı araştırmalar da, bilinçli rüya görmenin diğer olumsuz etkilerini, hipnoz teknikleriyle ilişkilendirmiş durumda. 2022'de yapılan bir araştırmada da, "bilinçli rüyaların kabusları sona erdirip tekrar etmelerini engelleyebileceği, ancak aynı zamanda korkutucu derecede nahoş rüyalara da neden olabileceği" sonucuna varıldı.
