Malcolm X'in hayatı, dünyanın akışını değiştirmesiyle, ayrımcılık yaşayan siyahilere umut olmasıyla, söylenemeyenleri söylemesi ve islam adına verdiği mücadelesiyle her daim merak konusu olmuştur. Yaşadığı dönemde sömürülen ve ikinci sınıf insan muamelesi gören siyahilerin kaderini değiştirmiştir. Peki, adına filmler çıkan, kitaplar yazılan Malcolm X kimdir? Malcolm X kaç yaşında öldü? Malcolm X neler yaptı? Malcolm X'in soyadı neden X? Malcolm X'teki X ne anlama geliyor? Detayları haberimizde....
Kızıl Goncalar Zeynep kimdir? Kızıl Goncalar Mina Demirtaş kimdir, kaç...
MALCOLM X KİMDİR?
Malcolm X, 19 Mayıs 1925 yılında Nebraska eyaletinin Omaha şehrinde doğmuştur. Malcolm doğduktan sonra babası evi Milwauke'ye taşınma kararı aldı. Ardından burada da fazla yaşamadan Lansing'e göç ettiler. Asıl ismi Malcolm Little'dır. Daha sonra müslüman oldu ve adı Malik El Şahbaz oldu. Annesi Louise Norton Little ismide bir Mulattodur.(Mulatto,Zenci ırktan olan biriyle Kafkas ırkından doğan birinin melez çocuğuna denir) Babası Earl Little isminde Hristiyan bir vaizdi. Babası da, Amerikalı siyahilerin asla gerçek özgürlüğe, itibara ve bağımsızlığa kavuşamayacağına düşünüyordu. 1929 senesinde henüz Malcolm 4 yaşındayken, evleri ateşe verildi. Babasını Ku Klux Klan adında kişi 1931 yılında öldürdü. Yaşadıkları maddi sarsıntıyla beraber psikolojik çöküntü de baş gösteriyordu. Sonuç olarak sekiz kardeş farklı yetimhane ve bakımevleri arasında birbirlerinden ayrılmak zorunda kaldılar ve annesi de akıl hastanesine yattı.
Malcolm X, evlatlık verildiği evde iyi şartlarda yaşamaktaydı. Massachusetts'in siyahi mahallesinde ilkokulu okudu. Daha sonra lisede başarılı bir öğrenci olarak birincilikle mezun oldu. Çok başarılı bir öğrencidir ve avukat olmayı ister, fakat öğretmeni avukatlığın uygun olamdığını ve marangoz olmasının daha doğru olacağını söyler. Malcolm, üniversiteye gidemedi ve küçük yaşta iş hayatına atıldı. Michigan ve Boston'da hayatını sürdürürken şartlar onu birden Harlem'e itti. "Detroit Red" adıyla tanınan birçok narkotik, fahişelik ve kumar zincirini koordine etti. 1946 senesinin şubatında 20 yaşında yakalanıp hırsızlık suçundan ötürü 10 yıl hüküm giydi.
Siyahi olduğundan ötürü ona sunulan şartlar maalesef Malcolm'u hapishaneye itti. Hatta Malcolm, üniversite eğitimini Harlem sokaklarında okuduğunu ve doktora tezini de hapishanede hazırladığını söyler. Malcolm eğitim ve okuma merakını hapishanede giderdi. Hapishane kütüphanesindeki bütün kitapları okudu. Hapishane dönemi için: "Bir insanın düşünmeye ihtiyacı varsa, gidebileceği en iyi yer, bana sorulursa, üniversiteden sonra hapishanedir" ifadelerini kullanmıştır.
Kızıl Goncalar Zeynep kimdir? Kızıl Goncalar Mina Demirtaş kimdir, kaç...
MALCOLM X NEDEN SOYADI X?
1952 yılının baharı geldiğinde O, yedi yıllık hapishane hayatının ardından bambaşka bir Malcolm X olarak Harlem yerine Detroit'teki kardeşinin yanına gitme kararı aldı. Hapisten önce bir sokak serserisi olan Malcolm, şimdi Amerika'da büyük bir hızla gelişen İslam dininin etkili bir temsilcisi haline gelir. Wallace D. Fard tarafından kurulan ve Elijah Muhammed (Elijah Poole) tarafından yönetilen siyahi müslüman grup Nation of islam'ın (NOI) öğretilerine hayatına indirgemeye başladı. Malcolm bir dönem soyadı değişikliği için başvuruda bulunmuş ve başvurusu kabul edilmişti. Grubun liderlerdinden olan Eljah Muhammed "X" soyadını kullanmalarını tembihlemişti. 1952 senesinde şartlı tahliye edildiğinde Detroit'ten Michigan'a gider ve bu kentteki NOI mabedinde yer alır. "Little" soyismini bir köle ismi olarak kabul etti ve kayıp kabile adının altını çizmek için "X" adını alma kararı aldı.
Nesrin Cavadzade'nin sevgilisi Kaan Yardımcı kimdir, kaç yaşında? Kaan Yardımcı...
ELİJAH MUHAMMED VE MALCOLM X
Elijah Muhammed beyaz toplumun kendi kendilerini güçsüzleştirmeleri ve politik, sosyal ve ekonomik başarıdan uzak kalmaları için bilfiil olarak çalıştıkları, yanlarında beyazların yaşadığı bir devletten ayrı olarak kendilerine ait bir devlet için savaşmıştır. Bununla beraber NOI geleneksel İslam'ın aksine ırkçı bir görüşe sahiptir. Elijah, beyazların "doğaları gereği şeytan" ve Tanrının siyahi olduğunu söyler. NOI yakın gelecekte beyaz insanların ortadan kaldırılıp siyahilerin Allah'ın yönetiminde hükmedeceği büyük bir savaş olacağını ifade eder. Bu yeni düzene uyum sağlamak açısısından siyahilerin alkol ve uyuşturu kullanımını yasaklar. Malcolm, NOI'nin sert disiplinine teslim olur. Hapis cezası boyunca güçlü ve ikna edici bir hatibe dönüşen Malcolm, hapishanenin MIT'ye karşı münazara takımını yönetti ve büyük ceza konusunda bir münazarayı da kazandı.
Macolm, NOI içinde kısa sürede yükseldi ve 1954 yılında Elijah Muhammed onu Harlem ana mabedinin imamı olarak tayin etti. Malcolm, ulusal konuşma programları, televizyon söyleşileriyle ve hareketin ana bilgi ve propaganda gazetesi "Muhammed Speaks"i hayata geçirerek NOI'nin adını duyurmasında büyük pay sahibi oldu. Malcom X'in enerjisi, karizması ve adanmışlığı birçok üyeyi etkiledi ve onu NOI için akıl hocası Elijah Muhammed'din bile önüne geçirdi. 1952'de NOI üyeleri 500 civarındayken 1963 yılına doğru bu sayı 30.000 gibi devasa bir rakama ulaştı.
İranlı şarkıcı Moein kimdir? Şarkıcı Moein Van konserinde ne oldu?
MALCOLM X KİŞİLİĞİ VE MÜCADELESİ
Malcolm X, olağanüstü bir hatiptir. Elijah'ın teşkilatını bambaşka bir seviyeye taşıyarak onbinleri etrafında topladı. Malcolm artık televizyon programlarına katılmaya başladı ve siyah Müslümanlar adına ülke gündeminde yer aldı. Malcolm X siyahi enstitüleri faaliyete geçirip kendilerini ırkçı şiddetten koruma yerine beyaz toplumla entegrasyonu savunması yüzünden, vatandaşlık hakları önderlerini özellikle Martin Luther King'i katı bir dil ile eleştirdi.
Malcolm X, ''Bizden niye nefret ediyorsunuz?" şeklinde soru soran bir beyaz muhabire, "Bizi yüzyıllar önce buraya getiren, tarihimizden, kültürümüzden, dilimizden ayıran, hayvan gibi alıp satan beyaz adamdan nefret edip etmediğimi nasıl sorabilirsin? Bu bir tecavüzcünün iğfal ettiği kızcağıza "benden niye nefret ediyorsun" diye sorması gibi bir şeydir. Artık siyah adama söyleyecek sözünüz kalmadı. Sizin süreniz doldu, geminiz kalktı. Beyaz şeytanı çalkantılı denizlerde, sert rüzgarlar bekliyor. Zalimler devrilmeye mahkûmdurlar, beyinleri yıkanmış 'Tom amca'lar da birlikte helak olacaklar!..'' sözleri adeta dünyayı yerinden oynattı.
Malcolm X, açık ve net olarak "kansız devrim" cümlesini ön planda tutar. Aslında istekleri basitti. Okul okumak, mevki sahibi olmak, yemek salonlarına, tiyatrolara, parklara ve... Ve bir de beyazların girdiği tuvaletleri kullanabilmektir.
Batı kültürünün dayandığı Yahudi-Hıristiyan dini, geleneklerin ırkçı olduğunu ve şiddetsizliğin "ahmakların felsefesi" olduğunu söyler. Malcolm X ön plana çıktıkça bu durum Elijah Muhammed ve diğer NOI liderlerini rahatsız eder. Malcolm X ve Elijah Muhammed arasındaki problemler, Malcolm X'in akıl hocasının yani Elijah Muhammed'in 'Nation of islam'daki altı kadın ile gizli ilişkisi olduğu ve bu ilişkilerden çocukları olduğunu öğrendiğinde daha da sinirlenir.
Malcolm X, 1963 yılında Başkan John F. Kennedy'nin suikasti üzerine bunun "yapılan kötülük eninde sonunda sizi tekrar bulur" sözleri yeni bir bombayı patlatır. Bu yorum ilk seferinde olduğu gibi şimdi de bağlamından ayrıştırılmıştı. Bu söz başkana saygısızlıkta bulunma amacıyla söylenmemişti. Bu söz siyahilere vahşice davranılması şimdi beyaz bir başkana şiddet olarak "geri dönmüştür" manasına çıkıyordu. Fakat bu tespit en iyi ihtimalle bile duygusuzluk olarak görülmüş ve Elijah Muhammed'in Malcolm X'i müdehalesine yol açmıştır. Bu durum, Malcolm X'in NOI'nin bir üyesi olduğunu inkâr etmesiyle aynı duruma gelmekteydi. Malcolm X sessizliği kabul etmek yerine 1964 yılında hareketten ayrılma kararı almasına ve sonrasında politik alanda çalışmaya amaç edinen İslami bir hareketi, "Müslim Mosque"inyi kurmasını sağlar. Malcolm, biraz kafa dinlemek ve tatil yapmak için o dönem, eşi o zamanlar yeni yeni İslam cemaatine karılma kararı alan ve boksör olan Muhammed Ali'nin evinin yolunu yuttu.
Malcolm, 1964 senesinde ilk kez hacca gitti. ABD'ye döndüğünde el-Hac (hacı) Malik el-Şahbaz ismini aldı ve Sünni İslam'ı benimsedi. Beyazların artık şeytan olmadığını söyleyerek "gerçek kardeşliği" bulduğunu açıkladı. Malcolm'a göre güçlü bir siyahi özgürlüğe inanmaya devam etse de artık beyazlara yönelik ırkçı eğilimler taşımamalıdır. Sonrasında Afro-Amerikan Birliği Organizasyonunu (OAAU) kurdu. Bu organizasyon bağımsız Afrika devletlerinin oluşturduğu Afrika Birliği Organizasyonundan (OAU) benzer bir organizasyon olmuştur.
Malcolm X hayat öyküsünü yazması için yazar Alex Haley'le beraber çalışma kararı alır. Bu kitap taslağında (daha sonra The Autobiography of Malcolm X (1965) ismiyle yayımlanacaktır) kitabın basıldığını görecek kadar yaşamayacağını düşünür. Maalesef bu ön görüsünde haklı çıkacaktır.
Nesrin Cavadzade'nin sevgilisi Kaan Yardımcı kimdir, kaç yaşında? Kaan Yardımcı...
MALCOLM X NASIL ÖLDÜ?
Malcolm X genellikle korumalarla yolculuk etmeyi tercih etmemiştir. 21 Şubat 1965 yılında 6 silahlı kişi Malcolm X'in konuşma yaptığı kürsüye yaklaştı ve yakın mesafeden 15 el ateş etti.New York Presbyterian Hastanesine gittiğinde her şey için çok geç olduğu ve öldüğü ilan edildi. Harlem'de yapılan cenazesine 1500 kişi katıldı. Aynı sene karısı Betty ikiz kız çocuğu dünyaya getirdi. Takvimler Mart 1966'yı gösterdiğinde katilleri Talmadge Hayer,Thomas 15X Norman ve 3X ButterJohnson cinayetin suçlusu olarak yakalandılar. Üç kişi de NOI üyesi olduğu öğrenilir.
Günümüzde halen daha adından çokça söz ettiren Malcolm X'in hayatı, yönetmen koltuğunda Spike Lee'nin oturduğu ve kendisini Denzel Washington'un canlandırdığı 1992 yapımı bir sinema filminde anlatılmıştır.
MALCOLM X'İN KIZI NEDEN ÖLDÜ?
1965 yılında suikasta uğrayan Malcolm X'in kızı Malikah Shabazz evinde ölü bulundu. Malikah Shabazz, Malcolm X ve Betty Shabazz'ın 6 çocuğundan en küçüğüydü. Malcolm X'in kızının neden öldüğü belirlenemedi.
