Otoriter ebeveynler çocuğun kariyer seçimini etkiliyor! Aşırı müdahale nelere yol açar?
Küçük yaşlardan itibaren çocuklara yöneltilen en meşhur soru: Büyüyünce ne olmak istedikleri. Bu soruya verilen cevapsa bazen soran kişiyi tatmin etmeyebilir. Çocuğu için en iyisini isteyen ebeveynler onun kariyer seçimine de aşırı şekilde müdahale etme eğiliminde oluyor. Bu durum ise ne yazık ki isyan ve istenmeyen bir yaşamın ortaya çıkmasına yol açıyor. Uzmanların anne babalara bu konuda birkaç tavsiyesi var.
Her anne baba çocuğunun ilerde iyi bir meslek sahibi olup çok para kazanmasını ister. Hatta bu yüzden bazı anne babalar çocuklarına küçük yaşlardan itibaren değerleri, çalışma ahlakını ve hırsı aşılar. Bu etkiler çocukların güçlü, zayıf yönlerini ve ilgi alanlarını anlamalarına yardımcı olabilir.
Ebeveynler çocuklarına çeşitli mesleklere ilişkin değerli bilgiler sunabilir, eğitim desteği sağlayabilir ve çocuklarını tutkularını keşfetmeye teşvik edebilir. Ancak burada dikkat etmek gereken otoriter bir anne baba olmamak.
Bir çocuğun kariyer yolu üzerindeki otoriter ebeveyn etkisinin çeşitli tuzakları ve olumsuz sonuçları olabilir. Ebeveynler genellikle çocukları için en iyisini isterken, kariyer seçimlerini şekillendirirken aşırı kontrolcü ve katı bir yaklaşım bir dizi soruna yol açabilir.
İSYAN VE KIZGINLIK
Otoriter ebeveynlik, çocukların ebeveynlerinin isteklerine karşı isyan etmelerine yol açabilir. Ebeveynler çocuğun ilgi ve isteklerini dikkate almadan kariyer seçimlerini dayattığında, bu durum kırgınlık yaratabilir ve ebeveyn-çocuk ilişkisini zorlayabilir.
BAĞIMSIZLIK EKSİKLİĞİ
Otoriter etki altında büyüyen çocuklar, özerklik ve bağımsızlık duygusunu geliştirmekte zorlanabilir. Karar verme konusunda ebeveynlerine aşırı bağımlı olabilirler, bu da yetişkinlikte seçim yapma ve sorumluluk alma becerilerini engelleyebilir.
PERFORMANS DÜŞÜKLÜĞÜ
Ebeveynler çocukları için kendi tercihlerine veya toplumsal beklentilere göre kariyer seçtiğinde, bu durum çocuğun becerileri, ilgi alanları ve seçtiği meslek arasında bir uyumsuzluğa yol açabilir. Bu uyumsuzluk, seçilen meslekte tatminsizliğe, düşük performansa ve tatmin eksikliğine sebep olur.
YARATCILIK DUYGUSUNUN KAYBOLMASI
Otoriter ebeveynler, çocuğun kişisel farkındalık ve keşfetme fırsatlarını sınırlayabilir. Çocukların tutkularını ve yeteneklerini keşfedebilmeleri için çeşitli ilgi alanlarını ve hobileri keşfetme özgürlüğüne ihtiyaçları var. Otoriter ebeveynler bu süreci bastırabilir.
YÜKSEK STRES VE KAYGI
Ebeveyn beklentilerine uyma baskısı, çocuklarda yüksek düzeyde stres ve kaygıya yol açabilir. Ebeveynlerinin standartlarına uygun yaşama konusunda sürekli endişe duyabilirler ve seçtikleri kariyer yolundan sapmanın sonuçlarından korkabilirler.
DAYANIKLILIĞIN AZALMASI
Otoriter ebeveynlik, çocuğun hayal kırıklığı ve başarısızlık karşısında dayanıklılık geliştirme yeteneğini engelleyebilir. Tüm kararları ebeveynler verdiğinde çocuklar hayal kırıklıkları ve aksiliklerle etkili bir şekilde başa çıkmayı öğrenemeyebilirler.
İLİŞKİLERDE GERİLİM
Kariyer seçimlerine otoriter bir yaklaşım, ebeveynler ve çocuklar arasında gergin ilişkilere yol açabilir. Sürekli çatışma ve anlayış eksikliği güveni ve iletişimi aşındırabilir.
İSTENMEYEN BİR YAŞAM
Gerçekten istemedikleri kariyerlere itilen çocuklar, özgün olmayan yaşamlar sürdürebilir. Kendi tutkularının ve hedeflerinin peşinden gitmek yerine, başkasının hayallerini yaşıyormuş gibi hissedebilirler.
Uzmanlara göre ebeveynler, çocuklarının kariyer seçimine müdahale etmeyi düşündüklerinde, bunu çocuğun geleceği için en iyi sonucu sağlamak amacıyla bir dizi faktörü dikkate alarak özen ve destekle yapmalı.
Çocuğun ilgi ve istekleri: Çocuğunuzun ilgi, hobi ve arzularına dikkat edin. Doğal olarak hangi faaliyetlere ilgi duyuyor? Okulda hangi konularda başarılı? Çocuğunuzun ilgi alanlarını anlamak, kariyer tartışmaları için kritik bir başlangıç noktası.
Beceri ve Yetenekler: Çocuğunuzun güçlü yönlerini ve yeteneklerini değerlendirin. Hangi konuda iyiler? Öne çıkan belirli beceriler veya yetenekleri var mı? Birinin kariyerini becerileriyle uyumlu hale getirmek, daha tatmin edici ve başarılı bir iş hayatına yol açabilir.
Kişilik ve değerler: Çocuğunuzun kişilik özelliklerini ve değerlerini göz önünde bulundurun. İçe dönük mü yoksa dışa dönük mü? Bağımsız mı yoksa takım halinde çalışmayı mı tercih ediyor? Bu faktörler kariyer seçimlerini ve işyeri memnuniyetini etkileyebilir.
Açık iletişim: Çocuklarla ilgi alanları, hayalleri ve endişeleri konusunda açık diyalog hayati önem taşır. Yargılanma korkusu olmadan kendilerini ifade etmelerini teşvik edin. Bu iletişim ebeveynlerin çocuklarının bakış açısını daha iyi anlamalarına yardımcı olur.
Kendini keşfetmeyi teşvik edin: Çocukların farklı alanları, hobileri ve ilgi alanlarını keşfetmelerine izin vermek önemli. Bu deney onların gerçek tutkularını ve güçlü yönlerini keşfetmelerine yardımcı olabilir.
Eğitim ve bilgi: Ebeveynler farklı kariyer yolları, eğitim seçenekleri ve iş piyasası hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. Ancak bu bilgiyi önyargısız, objektif bir şekilde sunmaları önemli.
Gerçekçi beklentiler: Gerçekçi beklentileri teşvik edin. Ebeveynlerin ve çocukların, belirli bir kariyer yolu ile ilgili zorluklar ve fırsatlar konusunda net bir anlayışa sahip olmaları önemli.
Esneklik: Kariyer yolunun her zaman doğrusal olmadığını ve bireylerin zaman içinde kariyer yönlerini değiştirebileceğini unutmayın. Çocuğunuzun ilgi alanlarının ve hedeflerinin gelişebileceği ihtimaline açık olun.
NEDEN ÇOĞU ÇOCUK AİLESİYLE AYNI MESLEĞİ SEÇİYOR?
Pek çok çocuk, bilinçli ve bilinçaltı etkiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle ebeveynleriyle aynı kariyeri seçiyor. Bunun da altına birçok sebep yatıyor.
AİLE ETKİSİ
Çocuklar genellikle küçük yaşlardan itibaren ebeveynlerinin kariyerlerine maruz kalıyor. Ebeveynlerinin günlük deneyimlerini görüyor, işle ilgili zorluklarını ve başarılarını duyuyor ve o alana aşinalık geliştirebiliyor.
ROL MODEL ALMA
Ebeveynler çocuklarına rol model olarak davranır. Çocuklar ebeveynlerinin belirli bir meslekte başarılı olduğunu gördüklerinde, onların yolundan gitmek ve onların başarısını taklit etmek konusunda ilham alabilir.
AİLE GELENEĞİ
Bazı ailelerde belirli meslekler gelenek olarak kabul edilir. Çocuklar aynı mesleği icra ederek aile mirasını sürdürme konusunda bir yükümlülük veya gurur duygusu hissedebilir.
KAYNAKLARA ERİŞİM KOLAYLIĞI
Belirli bir meslekte olan ebeveynler, çocuklarının aynı alana girmesini kolaylaştıran kaynaklara, bağlantılara ve eğitim fırsatlarına erişebilir . Bu pratik bir motivasyon kaynağı olabilir..
DUYGUSAL BAĞ
Kariyerine tutkuyla bağlı bir ebeveynle güçlü bir duygusal bağ ilham verici olabilir. Çocuklar aynı tatmin duygusunu ve aynı amacı yaşamak istedikleri için aynı kariyeri seçebilir.
Ebeveynleriyle aynı mesleği yapmak isteyenler dışında bilinçli olarak kendi ilgi alanlarına, tutkularına ve hedeflerine göre farklı yollar seçen çocuklar da var. Uzmanlara göre herkesin kariyer seçimi, kişisel yolunun ve isteklerinin benzersiz bir yansıması. Ebeveynlerin, çocukların tutkularını keşfetmelerine yardımcı olma ve onlara hayallerinin peşinden gitmeleri için ihtiyaç duydukları gerekli araçları ve desteği sağlama konusunda hayati bir rolü var.