Sakin ol Frank biz zaten vazgeçtik

S-400 bahanesiyle Türkiye'yi ortağı olduğu F-35 savaş uçağı programından çıkaran ancak uçağın parça tedariğinde büyük sorunlar yaşacağını gören ABD, Türk şirketlerinin 2022 sonuna kadar üretimde kalmasına onay vermişti. ABD şimdi bu tarihi de geriye çekerek üretimi bir an önce sonlandırmak istiyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın Hava Kuvvetleri Sekreterliği için aday gösterdiği Frank Kendall, Türkiye'den F-35 parçaları alımının bir an önce durdurulması gerektiğini söyledi.

Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde konuşan Kendall, "Mevcut durumda F-35 parçalarını Türkiye'de yapmamamız gerektiğini düşünüyorum" dedi. Bu parçaların üretiminin 'en kısa sürede' durdurulmasını sağlamak için mümkün olan her şeyi yapıp yapmayacağı sorulan Kendall, buna "Evet, yapacağım" diye cevap verdi. Mevcut duruma göre Türk şirketlerinin F-35 uçağı için üretmekte olduğu 139 parçaya dair sözleşme, Kendall'ın göreve gelmesinin ardından bu yıl içerisinde feshedilebilir. 

PKK/YPG, FETÖ, Doğu Akdeniz ve yaptırımlar gibi bir dizi konuda Ankara-Washington hattında süren mücadele, F-35 projesinin Türkiye açısından tüm parçalarıyla tarihe karışması sonrası daha da kızışacak gibi görünüyor. Nisan ayında Türkiye'yi 'Ermeni soykırımcısı' diye yaftalamaya çalışan Joe Biden ile Ankara'dan 'sözde müttefik' diye bahseden Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, iki ülke ilişkilerini sıfırlamaya yönelik kararlı mesajlar veriyor.

MMU İÇİN FIRSAT OLUR

Öte yandan F-35 projesinin tamamıyla bitişi, Milli Muharip Uçak (MMU) üretme yolunda yoğun bir gayret sarf eden TUSAŞ ile diğer yüklenici şirketlere ek motivasyon sağlayabilir. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, F-35'e parça üretiminin tamamen durdurulması halinde bu uçağın ana gövdesinin imâl edildiği makina parkurunun tamamıyla MMU'ya tahsis edileceğini açıklamıştı. Yani F-35 için kullanılan imâlat tezgâhları, Frank Kendall'ın 'dışlama' vaadi gerçekleşirse bütünüyle milli savaş uçağı yolunda kullanılacak.

ABD, Türk şirketlerinin kritik parçaları üretmesi için mevcut kontratları feshetmemiş ve yeni tedarikçiler bulunana kadar Türk şirketlerinin 2020 sonuna dek üretime devam etmesini istemişti. Fakat tedarik probleminin kolay çözülemeyeceği anlaşılınca Washington, bu süreyi 2022 sonuna dek uzatmıştı. Koronavirüs salgını da F-35 parçalarının üretiminde ciddi aksaklıklara neden olmuştu.

JSF projesine 26 Ocak 2007'de resmen katılan Türkiye toplam 100 F-35A tipi savaş uçağı satın almayı taahhüt etmiş ve 6'sının mülkiyetini devralmıştı. Ancak Türkiye'nin ortaklığı askıya alındıktan sonra ABD Kongresi savunma bütçesinde Türk uçaklarının ABD Hava Kuvvetleri için satın alınması konusunda Pentagon'a yetki vermişti. Programın katılımcıları Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç'ten oluşuyordu.