Kuzey’den bir ordu Afganistan’a girer! Güney Türkistan Devleti kurulur!
ABD çekildi, Afganistan Taliban’a kaldı. İç savaş ateşi Pakistan ve Orta Asya’yı yakabilir. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri endişeli. İran Afganistan’a müdahale edebilir? Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri ne tür hazırlık yapıyor? Bir Kuzey Ordusu hazırlığı mı var?
Türkiye’ye gelen Afgan mülteciler konusunda kafa karışıklığı ve istismar devam etse de, Afganistan’da bütün bölgeyi yakabilecek çok büyük bir yangın başlamak üzere. ABD’nin 2001 yılında Taliban ve El Kaide gerekçesiyle işgal ettiği Afganistan’dan ani bir kararla çekilmesi, bütün ülkeyi Taliban kontrolüne terketti.
TALİBAN İNTİKAM PEŞİNDE
ABD’nin işgal sırasında yaptığı kitlesel katliam ve yıkımlar, Afganistan’a çok büyük bir iç savaş ve intikam mirası bıraktı. Şimdi ABD ile birlikte hareket eden Kabil yönetimi ve Kuzey İttifakı üyelerinin tamamı Taliban’ın hedefinde. Taliban, 2001 yılında yaşananların intikamı ile hareket ediyor. Bu da Afganistan’ı yeniden kanlı bir iç savaşa sürüklüyor.
Orta Asya’nın en önemli kapısı, 'Büyük Oyun'un sahnelendiği ülke olan Afganistan, önce Sovyetler sonra da ABD tarafından işgal edildi. Afganistan işgali Sovyetler'in çöküşüne yol açtı. ABD işgali ise, ABD’nin gücünü kaybetmeye, geri çekilmeye, içe kapanmaya başlamasıyla büyük bir başarısızlığa dönüştü. Afganistan ve Irak işgallerinin ABD’nin çöküşünü hızlandırdığı açıkça tartışılıyor.
ABD PROJESİ ÇÖKTÜ, KABİL SAVUNMASIZ
Rusya ve Çin, ABD çekildikten sonra Taliban’la yakın ilişki kurdu. Bu da Taliban’ın Afganistan’da tek güç olarak kalması anlamına geliyor. Eski güçlü partiler ve askeri varlıklarından geriye zaten bir şey kalmadı.
Şimdi Taliban birlikleri adım adım eyaletleri, şehirleri, kasabaları, sınır hatlarını kontrol altına alıyor. Bu durum, on binlerce insanın şehirlerden ve ülkelerden kaçmasına yol açtı. Kabil yönetimi tamamen savunmasız. ABD’nin Afganistan projesi çöktü, onlar da çöktü.
TEHDİT ORTA ASYA’YA YAYILIR
Şu an için Taliban’a direnecek bir güç yok. Kabil yönetimi, her ne kadar ABD hava desteği olsa da, bu güce sahip değil. Muhtemelen kaybedeceğini biliyor, bir tahliyeye hazırlanıyor. Durum Pakistan’ı ve Afganistan’ın komşularını çok ciddi endişeye sevkediyor.
Afganistan’ın jeopolitiği Çin ve Rusya’yı birebir ilgilendiriyor. Bu iki ülke, ABD’nin yenilgisinden son derece memnun. Bir taraftan Taliban’la yakınlaşırken diğer taraftan Taliban’ın oluşturacağı tehdidin Orta Asya ülkelerini tehdit etmesinden, bütün bölgeye yayılmasından endişe ediyor.
Tehlike, birinci derecede Pakistan’ı tehdit ediyor. Adeta bir kabus senaryosu korkusu var. Bu çok uzun bir konu.
İRAN AFGANİSTAN’A GİRER Mİ?
Ama ABD’nin çekilmesiyle İran’ın eli güçlendi. Hatta İran’ın Afganistan’a müdahale edebileceği, ülkedeki Şii nüfusu harekete geçirebileceği, Afganistan içlerine yayılıp bir 'uydu yönetim' kurabileceği söyleniyor. Çünkü Taliban’ın katı Sünni tutumu İran’ı rahatsız ediyor.
Ama tanımlanmış tehdit şuan Özbekistan, Türkmenistan, ve Tacikistan’ı hedef alıyor. Bölgede çok ciddi bir istikrarsızlık endişesi var. Hatta Kırgızistan’da bile. Bu ülkelerin tamamı, Afganistan’dan yükselecek krizin Orta Asya’yı sarsacağını, Fergana Vadisi’ni ateşe vereceğini biliyor.
TALİBAN’I 'KUZEY'DE DURDURMAK MÜMKÜN MÜ?
Taliban’ın önündeki tek engel Kuzey bölgesi. Durum çok hızlı biçimde Kabil savaşına dönüşecek bu açık. Ama Taliban’ın kuzey bölgesini kontrol altına alıp alamayacağı belirsiz. Bölgedeki Özbekler ve Taliban karşıtları güçlü. Savaşın içinden geliyorlar. Şu an için Taliban bölgeyi yokluyor ama bir ilerleme sağlayamadı.
Ayrıca bu sefer Özbekistan ve Türkmenistan gibi Orta Asya Türk Cumhuriyetleri de tehlikenin farkında ve Taliban’ı Afganistan’ın kuzeyinde durdurmayı planlıyorlar.
O TATBİKATLAR BUNUN İÇİN MİYDİ? ORTA ASYA ORDUSU MU?
Geçtiğimiz ay Türkiye’de uzun süren bir tatbikat yapıldı. Türkiye, Pakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan, Moğolistan gibi ülkelerin özel birliklerinin katıldığı bu tatbikat, ABD ve Avrupa basınında 'Orta Asya Ordusu' olarak tartışıldı.
Hatta Türkiye’nin Orta Asya’da bir Türk Süper Gücü hedeflediği bile iddia edildi. Bu tartışma ile paralel biçimde Afganistan’ın kuzey bölgesinde bir 'Güney Türkistan Devleti' tartışması yürütüldü.
ABD’nin çekilmesi Türkiye’nin Afganistan’da kalması, hatta Taliban’ın açık açık Türkiye’yi hedef alan bildiriler yayınlaması, “Erdoğan’la görüşmek istiyoruz” çağrıları, Türkiye için meselenin sadece Kabil Havaalanı’nı yönetmekle sınırlı olmadığının göstergeleri.
TÜRKİYE’DEKİ 'AFGAN' KAMPANYASINI HANGİ ÜLKELER YÖNETİYOR?
Öyleyse ne oluyor?
Türkiye’ye gelen Afganlar gerçekten göçmen mi? Ya da tekrar Afganistan’a dönecek mi? Türkiye’deki 'Afganlar' kampanyasını kimler yönetiyor? Hangi ülkelerin çıkarları ekseninde kamuoyu oluşturuluyor?
Taliban’ın bunlara yaşam hakkı vermeyeceği ortada. Bölgenin Taliban’ı istemediği ortada. Afganistan’da Taliban’dan başka güç kalmadığı ortada. Bu gidişatın Afganistan’ı parçalayacağı ortada.
GÜNEY TÜRKİSTAN DEVLETİ Mİ KURULACAK?
Peki ne oluyor? Kuzey Afganistan’da Taliban’a direnecek bir ordu mu çıkacak? Türkiye, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile bir şeylere mi hazırlanıyor? Ülkenin kuzeyinde bir devlet mi geliyor? Libya’dan sonra Orta Asya’nın Güney Kapısı da mı sağlama alınıyor? Yeni bir Orta Asya mı tasarlanıyor?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir süre önce, Libya gibi başka bir operasyona hazırlık işareti veren sözleri geldi aklıma...
Türkiye’deki Afgan tartışmasını Türkiye’ye saldırı için kullananlar, hangi ülke ile birlikte hareket ediyor? Ben de bu soruyu sorayım o zaman!