Zübeyde Hanım kimdir? Zübeyde Hanım aslen nerelidir? İşte Zübeyde Hanım'ın hayatı...

Zübeyde Hanım'ın vefatının üzerinden 100 yıl geçti. Mustafa Kemal Atatürk'ün annesini vefat yıl dönümünde daha yakından tanıyalım... 

Zübeyde Hanım, 1857'de Selanik yakınlarındaki Langaza'da hayata gözlerini açtı. Sofuzade Feyzullah Ağa ile Ayşe Hanım'ın çocuğu olarak doğan bebeğe Farsça'da 'kasımpatı' anlamına gelen Zübeyde ismi konuldu.

ZÜBEYDE HANIM YÖRÜK TÜRKMENLERİNDEN BİR AİLEYE MENSUP

 Karaman'dan Rumeli'ye göç eden ve bu nedenle "Konyarlar" olarak anılan Yörük Türkmenlerinden bir aileden gelen Zübeyde Hanım, Selanik'te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur Ali Rıza Efendi ile evlendiğinde henüz 14 yaşındaydı.

ALİ RIZA VE ZÜBEYDE ÇİFTİ 3 ÇOCUĞUNU KAYBETTİ 

Selanik'te Yenikapı semtinde bir yaşam kuran Ali Rıza ve Zübeyde çiftinin  Fatma, Ömer ve Ahmet isimleri verilen çocukları oldu. Aile, çocuklarından önce Fatma'yı, Ali Rıza Efendi'nin Yunanistan sınırındaki Çayağzı adlı bölgeye tayininden sonra da Ömer ile Ahmet'i kaybetti. Mustafa 1881 yılında doğduktan sonra ailenin Makbule ve Naciye isimleri verilen çocukları hayata gözlerini açtı. Naciye de küçük yaşta verem nedeniyle yaşamını yitirdi. 

ALİ RIZA EFENDİNİN VEFATI

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım henüz 30'lu yaşındayken , bazı kaynaklara göre 1886, bazı kaynaklara göre de 1888 yılında eşi Ali Rıza Efendi'yi de kaybetti. İki  küçük çocuğuyla dul kalan Zübeyde Hanım, büyük zorluklar çekti. 

ZÜBEYDE HANIM, MUSTAFA KEMAL'İ EĞİTİMİ İÇİN ANNESİNİN YANINA GÖNDERDİ 

Türk Tarih Kurumundan yayınlanan Vasilis Dimitriadis imzalı "Bir Evin Hikayesi" adlı kitapta ailenin yaşadığı ekonomik sıkıntılar şu sözlerle ifade edildi;  "Zübeyde Hanım'ın başka gelir kaynağı yoktu, bu yüzden küçük evde yaşayıp büyük evi de kiraya vermek suretiyle kendisinin ve çocuklarının masraflarını karşılamış olabilir."

Zübeyde Hanım ikinci evi satıp Pembe Evi kiraya verdikten sonra çocuklarını alarak bir süre için Langaza bölgesindeki Sarıyer köyünde oturan ağabeyi Hüseyin Efendi'nin yanına taşındı. Mustafa Kemal ile kardeşi Makbule Hanım köyde yaşadıkları sürede tarla işlerinde çalıştı. Zübeyde Hanım, daha sonra oğlunu eğitimini sürdürmesi için annesi Ayşe Hanım'ın yanına yolladı.

ZÜBEY'DE HANIM'IN RAGIP BEY İLE EVLİLİĞİ

Ağabeyi Hüseyin Efendi'ye yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, ikinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile yaptı.

Zübeyde Hanım, Balkan Savaşı'ndan sonra Ragıp Bey'den ayrılarak  Osmanlı toprağı olmaktan çıkan Selanik'i terk edip kızı Makbule ile İstanbul'a göç etmrk zorunda kaldı. 

Milli Mücadele yıllarında Ankara'ya yerleşen Zübeyde Hanım, 1919 yılında Anadolu'ya çıkan oğlunu aylarca göremedi. Mustafa Kemal'e ancak 14 Haziran 1922'de Adapazarı'nda kavuşabilen Zübeyde Hanım, onun yanına Ankara'ya geçti.  Ankara'nın sert hava koşulları nedeniyle hastalanan Zübeyde Hanım, hem tedavi hem de müstakbel gelini Latife Hanım'ı görmek için İzmir'e gitti.

Karşıyaka ilçesine geldiğinde felç hastası olan ve görme yetisini kaybeden Zübeyde Hanım, sonradan anı evi haline getirilen Latife Hanım Köşkü'nde 28 gün sonra, yani 14 Ocak 1923'te 66 yaşındayken yaşamını yitirdi.