Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Fuat Oğuz, Dr. Koray Göksal ve Dr. Serpil Oğuz ile birlikte yaptığı yasa dışı sarmalık tütün üretimi ve satışı konusundaki çalışmasında yasa dışı tütün ticaretinin ekonomik boyutuna dikkat çekti. Prof. Dr. Oğuz’un çalışmaları, 2020 yılında yasa dışı tütün ticareti kaynaklı vergi kaybının yaklaşık 18,2 milyar TL olarak gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
Oğuz, Türkiye'de Yasa Dışı Sarmalık Tütün Üretimi ve Satışının Ekonomik ve Sosyal Etki Analizinde, yasa dışı sarmalık kıyılmış tütün ticaretini birçok açıdan ele aldı. Oğuz, araştırmaları kapsamında Türkiye’de tütün üretiminin çoğunlukla sözleşmeli olarak yapıldığını, fakat yasa dışı ticaretin de önemli bir büyüklüğe ulaştığını vurguluyor.
Bakan Yumaklı duyurdu: Ödemeler hesaplara yatırıldı
1,3 MİLYAR PAKETE DENK
Prof. Fuat Oğuz, 2020 yılında yasa dışı sarma sigara piyasasının büyüklüğünün yaklaşık 26 milyar adete, yani 1,3 milyar pakete denk gelecek miktarda gerçekleştiğini belirtiyor. Kullanılan modelde 2020 yılı için yasa dışı piyasanın perakende satış hasılatı, ortalama yasal sigara satış fiyatı üzerinden hesaplanarak 21,37 milyar TL olarak tahmin ediliyor. Bu rakam iç piyasadaki 95,5 milyar TL’lik yasal sigara satış hasılatının yaklaşık yüzde 22,4’üne karşılık geliyor. 2020 yılı için yasadışı sarmalık kıyılmış tütün piyasası kaynaklı vergi geliri kaybı yaklaşık 18,2 milyar TL olarak tahmin ediliyor.
SGK'dan ölüm aylığı alanlara uyarı! Başvuru yapmayanlar ödemelerini alamayacak!
DAĞITIM KANALLARI GENİŞLEDİ
Prof. Dr. Fuat Oğuz
Oğuz, eskiden çoğunlukla kırsal kesimde tüketilen yasadışı sarmalık kıyılmış tütünün, üretim alanlarının ve dağıtım kanallarının genişlemesi ile şehirlerde artan oranda tüketildiğini ifade ediyor. Sadece Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 15 bin tonun üzerinde üretim olduğu tahmin ediliyor.
Yapılan kanuni düzenlemelerle makaron veya yaprak sigara kağıdının içine kıyılmış tütün doldurularak ticari amaçla satışının yasaklanması ve bu yasağa uymayanlara getirilen hapis cezası, Temmuz 2020’den itibaren yürürlüğe girdi. Yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara yönelik hapis cezalarının uygulaması ise 2022 Ocak ayı itibarıyla yürürlüğe girdi. Fuat Oğuz, caydırıcı hapis cezalarının uygulamaya başlanmasının, kaçak sigara örneğinde olduğu gibi yasadışı sarmalık tütün ticaretinin de azalmasına katkı sağlayacağının altını çiziyor.
