Fahiş fiyat oyunu deşifre oldu! İşte tarımda fiyatları düşürecek yol haritası!

Son zamanlardaki yaş meyve ve sebzelerdeki fahiş fiyat tablosu göze çarpıyor. Rekabet Kurumu'nun raporlarıyla bu çarpık tablo deşifre oldu. Geçtiğimiz günlerde Rekabet Kurumu'nun yayınladığı 'yaş meyve sebze sektör incelemesi raporu' meyve ve sebzelerdeki fahiş fiyat oyununundaki büyük fotoğrafı gözler önüne serdi.

ÇİFTÇİ KAR ELDE ETMEZKEN ARACILAR CEBİNİ DOLDURUYOR

Raporda üretim, tedarik ve maliyet kalemlerinin senaryoları hesaplandı. Bütün aşamalarda çiftçi kar elde etmezken, aracılar hep kazanan oluyor.

Örnek senaryoda kilogram fiyatı 1 TL olarak belirlenen 10 bin kilogramlık üründe, gelir vergisi stopajı ve Bağ-Kur vergisi düşüldüğünde çiftçinin eline 9 bin 700 TL kalıyor.

KİLOGRAMI 1 LİRA OLAN ÜRÜN TÜKETİCİYE 2.81 TL'YE ULAŞIYOR

Sabah'ın aktardığı habere göre, örnek senaryoda kilogram fiyatı 1 TL olarak belirlenen 10 bin kilogramlık üründe, gelir vergisi stopajı ve Bağ-Kur vergisi düşüldüğünde çiftçinin eline 9 bin 700 TL kalıyor.

Bu üründe tacirin ise kârı yüzde 16 olurken, Antalya Hal'indeki komisyoncu yüzde 8 kâr alıyor.

Aynı ürüne son kârı ise yüzde 16 ile market koyuyor. Böylece kilogramı 1 TL olan ürün tüketiciye ulaştığında en az 2.81 TL'yi buluyor. Tüm bu süreçte çileyi çiftçi çekerken, aracı, komisyoncu, sevkiyatçı ve marketler ise tatlı kârını alıyor.

ARACI SAYISI ÜRETİCİ SAYISINI GEÇTİ

Raporda dikkat çeken bir başka tablo da Hal Kayıt Sistemi'ne (HKS) kayıtlı üretici ve aracı sayıları oldu. Buna göre komisyoncu ve tüccar sayısı, sisteme kayıtlı üretici sayısını geçti. Rapora göre HKS'ye kayıtlı üretici sayısı 12 bin 166 iken, sistemdeki tüccar ve komisyoncu sayısı 15 bin 438 oldu.

TARIMDA FİYATLARI DÜŞÜRECEK YOL HARİTASI NELER?

İthal girdiler için kurdaki hareketliliğe karşı kısa dönemde sübvansiyon, uzun dönemde ise sözleşmeli tarım modeli devreye alınmalı

Çiftçilerin güçlendirilmesi için üretici birlikleri ve kooperatiflere üyelik teşvik edilmeli ve sistem bu organizasyonlar üzerinden yürütülmeli. Birlik ve kooperatiflerin etkin bir şekilde faaliyet göstermesi sağlanmalı

Üretim planlaması yapılmalı. Teşvik politikası uzun dönemli olmalı, ekim öncesi açıklanmalı ve üretim planlaması ile uyumlu olmalı

Üretimi engelleyen ya da düşüren don, hastalık vs durumlara karşılık, sigorta gibi risk yönetim araçları etkin uygulanmalı

Haksız ticaret uygulamalarına yönelik kurallar etkin bir şekilde uygulanıp, denetlenmeli

Finansman için yeni fonlar ve mekanizmalar geliştirilmeli

Gelir ve kırsal kalkınma desteği sağlanmalı