EYT yasası ile ilgili ayrıntılar araştırılmaya devam ederken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 'yaş şartı'nı tamamen kaldıran ve 1999 düzenlemesi öncesi hakları sigortalıya sağlayacak tek formül üzerinde yoğunlaşarak çözüm rotasını çizdi. EYT'ye tabi olacaklar prim ve sigortalılık süresini doldurduğu anda emeklilik hakkı elde edecek.
SGK, Avrupa Birliği destekli projesini duyurdu! 7 bin anneye ve...
EMEKLİ OLMAK İÇİN 3 ŞART
EYT düzenlemesi ile emekli olabilmek için aşağıdaki 3 şartı tamamlamak gerekiyor: 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişinin olması Prim gününü tamamlamak Sigortalılık süresini doldurmak. 8 Eylül 1999 öncesi 4A kategorisinde SSK'lıların prim günü hem erkekte hem kadında 5.000 gündü. Kadınlarda sigortalılık süresi 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı.
4B-4C kategorisinde Bağ-Kur ve emekli sandığında ise prim günü kadınlarda 7.200 gün erkeklerde 9.000 gündü. Sigortalılık süresi yine kadınlarda 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı.
Bu şartları tamamlayan 2,25 milyon EYT'li var. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olup bu şartları henüz tamamlamayan ise yaklaşık 3,45 milyon kişi var. Bu kişilerde belirtilen sigortalılık süresini tamamladıkları anda emekli olabilecek.
ÇALIŞAN EYT'LİYE MAAŞ ARTIŞI
Hürriyet yazarı Ahmet Karabıyık, EYT’deki son gelişmeleri yazdı: Asgari ücretli bir çalışan ocak ayında ‘8 bin 507 lira’ net maaş elde edecek. EYT yasası çıkıp emekli olarak aynı işyerinde çalışmaya devam eden asgari ücretlilerin net maaşı ise 9 bin 145 lira olacak. EYT’liler; 2023’te hem aylık emekli maaşı kazanmaya hak kazanacak, hem işyerinden kıdem tazminatı almaya hak kazanacak hem de eğer çalışmaya devam ederlerse emekli olmayan (aynı brüt ücrete sahip) diğer çalışanlara göre daha fazla net maaş alacaklar. Asgari ücretli emekliler her ay, 638 lira daha fazla net maaşı banka hesaplarında görecekler.
EMEKLİ ASGARİ ÜCRETLİLERİN MAAŞI NEDEN FARKLI?
2023’te brüt asgari ücret aylık 10.008 lira... “Tüm asgari ücretliler için brüt ücret aynı iken ‘emekli asgari ücretliler’ neden daha yüksek net maaş alacak?” diye sorulacaktır haliyle... Açıklayalım...
Brüt ücret üzerinden; emekli olmayan çalışanlardan yüzde 15 oranında sigorta primleri (14 işçi SGK primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi) kesilirken, emekli çalışanlardan ise yüzde 7.5 oranında sigorta primi kesiliyor. Emekli çalışanlardan kesilen sigorta primi oranı yarı yarıya daha az... Bu da net maaşa direkt etki ediyor, emekli (asgari ücretli) çalışanın brüt maaşından daha az sigorta primi (750,60 lira) kesildiğinden net maaşı da daha yüksek hesaplanacak.
Emekli olmayan asgari ücretliden kesilecek sigorta primleri toplamı ise 1.501 lira) Asgari ücretlilerin ücret bordrolarında gelir vergisi son bir yıldır kesilmiyor artık. Emekli (asgari ücretli) çalışanların bordrolarında gelir vergisi (113 lira) kesilecek olsa da, sigorta prim kesintisindeki avantajlı durumları bu vergiyi de telafi ederek daha yüksek (aylık 638 lira) net maaş almalarını sağlayacak.
Çalışanların ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren payı tarafında bu kez emekliler aleyhine bir oran söz konusu… Normalde brüt ücret üzerinden yüzde 15.5 oranında (20.5- 5 puan teşvik) sigorta primi ve yüzde 2 oranında işsizlik sigortası primi, toplam 17.5 oranında (işveren payı) hesaplanırken, emekli çalışanlar için hesaplanan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) işveren payı oranı ise yüzde 24.5.
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecek EYT’lileri ve işverenlerini teşvik amacıyla, EYT yasasının devreye girmesiyle birlikte işveren sigorta prim yükünde de indirim planlanıyor. Muhtemelen EYT yasasının devreye girmesiyle, bu işveren prim desteği de devreye girecektir.
AB liderleri tarafını seçti: İran'a yaptırım kararı alındı!
EYT'LİLER İÇİN 3 AVANTAJ
Yaşlılık-emeklilik maaşı bağlanması için çalışanın öncelikle işinden ayrılması gerekiyor. EYT’li çalışanlar yasa çıkıp emeklilik için işyerlerine dilekçe verdiklerinde kıdem tazminatını da hak eder. Kıdem tazminatını işverenler tek seferde ödemek zorundalar. Ancak işçi ve işverenin karşılıklı rızası ile kıdem tazminatı taksitle ödenebilir.
İşyerlerindeki EYT’li çalışan sayısının artmasıyla beraber zorlanabilecek işverenlere Kredi Garanti Fonu destekli kredi imkânı için de çalışmaların yapıldığı belirtiliyor.
Emeklilikten sonra aynı işyerinde çalışmaya (işverenin de talebiyle) devam edecek EYT’liler üç avantajdan aynı anda yararlanabilecekler: 1- Tekrar işe başladıklarında işyerlerinden çalışma karşılığı aylık ücret alacaklar. 2- Devletten emekli-yaşlılık aylığı alacaklar. 3- Geçmiş çalışmalarının karşılığı toplu ödeme-kıdem tazminatı almış olacaklar.
ABD'li dev bankadan dikkat çeken altın tahmini! Bakın kaç bin...
KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK?
Sabah gazetesinin aktardığına göre EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.
Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor.
Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.
İstanbul Havalimanı yine zirvede: Dünya devlerine büyük fark
İSTİFA EDENİN TAZMİNAT HAKKI OLACAK MI?
EYT yasası ile emekli olacakların merak ettiği konulardan bir diğeri maaş dışında tazminat hesabı oldu. EYT yasasına tabi olacakların önemli bir kısmı mevcut durumda çalışıyor.
EYT yasasının yürürlüğe girmesi sonrası emeklilik başvurusu için karar aldıklarında tazminat hakları da doğacak. Normalde istifa eden için tazminat hakkı bulunmuyor.
Ancak bunun istisnası olarak emeklilik hakkı doğan ve başvuran çalışan için tazminat hakkı doğuyor. Daha açık ifadeyle emeklilik için işten ayrılacak bir EYT'li istifa eden EYT'li tazminat hakkı kazanacak. Burada işçinin ihbar tazminatı hakkı bulunmazken kıdem tazminatı ödemesi yapılıyor.
Doların kaderi belirleniyor: TCMB faiz kararını açıklayacak!
SON BRÜT MAAŞ ÜZERİNDEN HESAPLANIYOR
Kıdem tazminatı son brüt maaş üzerinden çalışılan sürenin tamamına göre hesaplanıyor. Burada her yıl Ocak ve Temmuz aylarında belirlenen memur zam oranı aynı zamanda kıdem tazminatı tavanına da yapılan zammı belirliyor.
2024 DOAŞ temettü ne zaman yatacak? DOAS temettü yattı mı?
KIDEM TAZMİNATI YENİDEN ARTACAK
Temmuz memur zammı sonrası en yüksek kıdem tazminatı 15.371 lira oldu. Bu tavan Ocak yeniden yükselecek. Ocak 2023'te memurlar için belirlenen toplu sözleşme zammı yüzde 8. Bunun üzerine Temmuz dönemindeki toplu sözleşme zammı üzerindeki enflasyon farkı da eklenerek yeni zam oranı belirlenecek.
Altın ve döviz alacaklara uyarı İslam Memiş'ten geldi: Bu rakamlara...
KIDEM TAZMİNATI İÇİN DAMGA VERGİSİ VAR
Yasalara göre kıdem tazminatından sadece damga vergisi alınabiliyor. Hak sahibine kıdem tazminatı tek seferde ve nakit olarak banka yoluyla ödeniyor.
Borsa İstanbul güne nasıl başladı? 18 Nisan 2024 BIST100 endeks ...
TAZMİNAT HESABI GİYDİRİLMİŞ ÜCRET İLE YAPILIYOR
Tazminat hesabı yapılırken son brüt maaş dikkate alınıyor. Ancak brüt maaş hesabına sadece kazanç değil yıl içindeki ödemeler katılıyor.
Buna giydirilmiş brüt ücret deniliyor. Bu ücret belirlenirken düzenli olan ödemeler dikkate alınıyor.
Prim, mesai gibi değişken ödemeler brüt ücrete eklenmiyor ancak ikramiye, yemek parası, kıyafet parası, görev tazminatı, kasa tazminatı gibi düzenli ödemeler brüt ücrete eklenerek prime esas kazancı artırıyor.
Örneğin brüt maaşı 10.008 lira olan bir işçiye her yıl 2 dini bayramda da maaş ikramiyesi verildiğini varsayalım.
Bu işçinin brüt ücreti şöyle hesaplanıyor:Brüt ücret : 10.008 TLBrüt ikramiye: 20.016 TLÜcrete eklenecek aylık ikramiye: 20.016/12= 1.668 TL
Bu işçinin brüt ücreti şöyle hesaplanıyor:Brüt ücret : 10.008 TLBrüt ikramiye: 20.016 TLÜcrete eklenecek aylık ikramiye: 20.016/12= 1.668 TL
Her anneye 36 bin TL destek ödemesi yapılacak: SGK detayları...
TAZMİNAT NASIL HESAPLANACAK?
Tazminat hesaplanırken işçinin çalıştığı tüm zamanlar yıl, ay, gün hesabı olarak dikkate alınıyor. Asgari ücret üzerinden işçinin tazminatını hesaplayalım. Bu işçinin 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım.
Giydirilmiş brüt ücret: 11.676 TL
10 yıllık tazminat: 116.760 TL
5 aylık tazminat: (11.676/12)X5 = 4.865 TL
15 günlük tazminat : (11.676/360)x15 = 486,5 TL
Toplam tazminat: 122.111,5 TL
Başvuran her anneye 36 bin TL devlet yardımı verilecek: Tek...
TAZMİNAT NE KADAR OLACAK?
Yine daha anlaşılabilir olmak adına yukarıda hesabını yaptığımız işçi üzerinden 2022 asgari ücret ile tazminat hesabını yapalım. Temmuz zammı sonrası 2022 asgari ücret net 5.500,35 TL, brüt 6.471 TL olarak uygulandı.
2022 Brüt asgari ücret: 6.471 TLBrüt ikramiye: 12.942 TL
Ücrete eklenecek aylık ikramiye: 12.942/12= 1078,5 TL
Giydirilmiş brüt ücret: 7.579,5 TL
Bu hesaba göre işçinin tazminatı brüt asgari ücret olan 6.471 liradan değil 7.579,5 lira üzerinden hesaplanacaktı. Bu az önceki örnekteki gibi 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım.Giydirilmiş brüt ücret: 7.579,5 TL
10 yıllık tazminat: 75.975 TL
5 aylık tazminat: (7.579,5/12)X5 = 3.158,12 TL
15 günlük tazminat : (7.579,5/360)x15 = 315,81 TL
Toplam tazminat: 79.448,93 TL
Günlük 150.000 metreküp doğalgaz çıkacak! Denizin altı rezerv kaynıyor: TPOA...
TAZMİNAT FARKI 42 BİN 663 TL ARTTI
2023 ve 2022 asgari ücretleri kullanarak yaptığımız bu hesaplamalara göre asgari ücret üzerinden maaş alan 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış bir işçi yeni yılda emeklilik başvurusu yapıp işinden ayrılırsa 42 bin 663 TL daha fazla tazminat elde edecek.
Altın fiyatlarında yeni rekor: Altın uzmanlarından yorum: 3000 TL çok...
İLK MAAŞ NE ZAMAN ALINACAK?
Emekli maaşları için süreç hak sahibinin başvuru tarihi itibariyle başlıyor. Ancak emekli maaşı hesaplaması dilekçenin verildiği aydan sonraki ay başından itibaren yapılıyor.
