Ödenek kesildi, fondaş basın krize girdi: LGBT foncusu USAID neden kapatıldı? Hangi projeleri destekliyordu?

Donald Trump yönetimi, dünya genelindeki Amerikan yardımlarını ve beşinci kol faaliyetinin arkasındaki en büyük gücü tırpanladı. Uluslararası 'yardım' kuruluşu USAID'in ödeneği kesildi, personel sayısı azaltıldı, kurum doğrudan Dışişleri Bakanlığı'na bağlandı. 

Antony Blinken'in halefi Marco Rubio, kendisini USAID'in yeni yöneticisi olarak duyururken, dev fonlama aygıtında çalışan personelin büyük kısmı kovuldu. USAID personelleri, kurumun Washington'daki merkezine 5 Ocak itibariyle giriş yapamadı. Genel merkezin süresiz olarak kapatıldığı duyuruldu.

Tam adı 'ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı' olan USAID, Soğuk Savaş'ın zirve yaptığı dönemde Demokrat Parti'li ABD Başkanı John F. Kennedy tarafından 1961 yılında kuruldu ve o tarihten beri 'dış politikanın yumuşak gücü' mahiyetinde işlev görerek pek çok ülkede Amerikan yanlılarının fonlanmasında kullanıldı. 

USAID, dünya genelinde 'cinsiyetsizleştirme' ve LGBT faaliyetlerinin en büyük destekçisiydi 

2023 yılında USAID, ABD dış yardımlarının yaklaşık yüzde 60'ını tek başına yönetti. Kurumun o yıl dünyaya dağıttığı fon miktarı 43,7 milyar doları buldu.

10 bin kişilik iş gücüyle yaklaşık 130 ülkede faaliyet gösteren USAID, insanî yardıma gerçekten ihtiyaç duyanları değil, pek çok ülkede kültürel ve ahlakî yozlaşmaya hizmet eden kişi ya da kurumları destekledi. 

CİNSİYETSİZLEŞTİRME VE LGBT DAYATMASININ ALTINDA USAID VAR

USAID'in son dönemde hangi projeye ne kadar para ayırdığına kısaca göz atmak bile, bu kurumun 'insanî yardım' adı altında gerçekte ne ile uğraştığını ortaya koyuyor:

SRİ LANKA'DA GAZETECİLERİN 'CİNSİYETÇİLİĞE KARŞI' FONLANMASI: USAID, 'toplumsal cinsiyet' kavramı altında Sri Lanka'daki medya mensuplarını yeni bir dil geliştirmeleri için 7,9 milyon dolar fonladı. 

Erkek ve kadın tabirlerini ortadan kaldırmak amacıyla sözde cinsiyet eşitliği sağlamak için hazırlanmış kılavuzda şu uyarı dikkat çekiyor:

"Cinsiyetçi vurgularken kaçının. 'Hanımlar ve beyler' gibi iki cinsiyetli bir dil kullanmayın. Bunun yerine 'herkese merhaba' şeklinde daha bağımsız bir hitabı benimseyin."

GUATEMALA'DA CİNSİYET DEĞİŞİMİ: USAID, cinsiyet değişimi operasyonları ve LGBT eylemleri için Guatemala'daki çeşitli grupları 2 milyon dolar fonladı. 

ONLARCA ÜLKEDE BENZER FAALİYETLER:

• Ermenistan'da LGBT gruplarına 1,1 milyon dolar fon ayrıldı.
• Jamaika'da ibne ve lezbiyenlerin davalarına avukatlık desteği için 1,5 milyon dolar harcandı.
• Latin Amerika'da 'girişimcilik yoluyla LGBT eşitliğini teşvik etmek' için 2 milyon dolar tahsis edildi.
• Batı Balkanlar'da LGBT kaynaklı sorunlar için harcanmak üzere 3,9 milyon dolar tahsis edildi.
• Çeşitli ülkelerde LGBT'lilerin sözde 'onur yürüyüşleri' için 6 milyon dolar fon harcandı.
• Uganda'da LGBT aktivizmine 5,5 milyon dolar ödenek ayrıldı.

• Feminist demokratik ilkelerin pazarlanması ve yaygınlaştırılması faaliyeti 6 milyon dolarla desteklendi.
• Donald Trump'la bağlantılandırılan 'RussiaGate' dosyasını derinleştirmek, tanıkları ortaya çıkarmak için 20 milyon dolar harcandı.
• Çin'deki Kovid-19 virüsünün geliştirildiği Vuhan Laboratuvarı'nı fonlayan EcoHealth adlı Amerikan STK'sına 5 milyon dolarlık destek verildi.
• Mısır'da turistik faaliyetler için 6 milyon dolar harcandı.
• Küba medya ekosisteminin yeniden organize edilmesi için 1,5 milyon dolar ödenek ayrıldı.
• Çeşitli Arap ve Yahudi fotoğrafçılara, ısmarlama işler için 1,3 milyon dolar ödendi.

• Güney Afrika'da 6,3 milyon dolar sadece ibneler (gay) için ayrıldı.
• Amazon'da altın arama faaliyeti için 2,3 milyon dolar harcandı.
• 'USAID Eğitimi: Eşitlik ve Kapsayıcılık' başlığı altında 8,3 milyon dolar ödenek ayrıldı.
• Irak'ta 'Susam Sokağı' dizisinin yeniden hazırlanıp yayınlanması için 20 milyon dolar harcandı. 

AMERİKAN YANLISI 'FONDAŞLAR' BÜYÜK PANİK YAŞADI

Donald Trump'ın USAID'e vurduğu neşter, bu kurumun bütçesinden fonlanan sözde 'sınır tanımayan gazetecileri' de kaos içinde bıraktı. Dünya genelinde Amerikan yanlısı medya kurumlarını desteklemek üzere tahsis edilmiş 268 milyon dolar donduruldu. Pek çok ülkede ABD tarafından fonlanan gazeteciler Trump'ın kararıyla büyük panik yaşadı. 

Yaşanan panik, Reporters Without Borders (RSF) adlı yayın organına şu ifadelerle yansıdı: 

"Bütçenin dondurulması kararı yürürlüğe girdikten hemen sonra, Amerikan fonları almakta olan dünyanın dört bir yanındaki gazetecilik örgütleri, RSF'ye ulaşarak kafa karışıklığı, kaos ve belirsizlik dolu hislerini yansıttı. 

Etkilenen örgütler arasında Uluslararası Kamu Yararı Medyası Fonu gibi 'bağımsız medyayı' destekleyen büyük uluslararası STK'lar bulunuyor. Bu kurumlar İran ve Rusya gibi ülkelerde baskıcı koşullar altında yaşayan kitlelere hizmet veren küçük, bireysel medya kuruluşlarını destekliyor. 

USAID programları 30'dan fazla ülkede 'bağımsız' medyayı destekliyor. Birçok kuruluş, uzun vadeli fon riskine girmi veya siyasi saldırılara maruz kalma korkusuyla dikkat çekmekten kaçınıyor. USAID verilerine göre kurum 2023'te 6 bin 200 gazeteciye eğitim-destek sağladı, 707 adet devletdışı haber kuruluşuna yardım etti ve bağımsız(!) medyayı güçlendirmeye adanmış 279 medya STK'sını destekledi. 

2025 dış yardım bütçesinde, ABD Kongresi tarafından 'bağımsız medya ve bilginin serbest akışının' desteklenmesi için 268,3 milyon dolarlık ödenek bulunuyordu. Tüm dünyada medya kuruluşları ve örgütler, bazı faaliyetlerini bir gecede durdurmak zorunda kaldı."

KRİZ TÜRKİYE'DEKİ FONDAŞ BASINI TEĞET GEÇEBİLİR 

USAID fonlarındaki kesintinin Türkiye'deki Amerikan yanlısı medya organlarında derin bir krize yol açması beklenmiyor. Zira Türkiye'de faaliyet gösteren 'fondaş' yayınlar, dolaylı USAID desteklerinin yanısıra CIA bağlantılı vakıflar üzerinden fonlanıyor. 

Medyascope sitesini yöneten Ruşen Çakır, Serbestiyet adlı platformun yöneticisi Alper Görmüş, Punto24'ün sahibi Hasan Cemal, Bianet'ten Ertuğrul Kürkçü ile Nadire Mater, Duvar portalından Vedat Zencir ve Youtube'daki 140Journos adlı kanalın CIA bağlantılı Chrest Vakfı'ndan yüzbinlerce dolar ödenek aldıkları ortaya çıkmıştı. 

Türkiye'deki 'muhalif' gazetecilerin CIA bağlantılı vakıflar dışında Norveç Dışişleri Bakanlığı'ndan da resmen fonlandığı ifşa olmuştu.