J-15 seri üretime geçiyor! Asya ülkesi gemileri yaktı: Filo genişleyecek

J-15 seri üretime geçiyor! Asya ülkesi gemileri yaktı: Filo genişleyecek

Çin'in askeri havacılık kabiliyetlerinde önemli bir değişim yaşanması ihtimali göz önüne alındığında, ülkenin J-15 uçak gemisi tabanlı savaş uçağı üretimini artırmış olabileceği ve yılda yaklaşık 40 yeni ünite ekleyebileceği tahmin ediliyor.

Kesin sayılar hala spekülasyona dayalı olsa da, 2023'ten gelen açık kaynaklı istihbarat, tüm varyantlardaki toplam J-15 filosunun yaklaşık 60 uçak olduğunu tahmin ediyor. Ancak, Çin kaynaklarından yeni ortaya çıkan görüntüler, 96 ve 97 numaralı J-15'lerin birkaç gün önce bir Çin uçak gemisinden fırlatıldığını gösteriyor ve bu da üretim hızının hızla artabileceğine işaret ediyor.

Bu gelişmeler açık bir eğilime işaret ediyor: Çin muhtemelen daha önce düşünülenden daha hızlı bir oranda uçak gemisi tabanlı saldırı gücü oluşturuyor. Eğer tahmin edilen yıllık 40 birim rakamı doğruysa, bu Çin'in deniz havacılık yeteneklerini önemli ölçüde güçlendirecek ve Hint-Pasifik bölgesindeki güç dengesini değiştirecektir.

Çin'in ABD Donanması'nın F/A-18 Hornet'ine cevabı olan J-15, ülkenin uçak gemilerinden işletilmek üzere geliştirildi. Halihazırda kapsamlı bir modernizasyon çabası içinde olan Halk Kurtuluş Ordusu Donanması'nın [PLAN] kritik bir bileşenidir.

J-15 KENDİNİ KANITLADI

Batılı emsallerinin bazı karmaşıklıklarından yoksun olsa da, J-15 yine de çok yönlü ve etkili bir savaşçı olduğunu kanıtlamıştır. Bu büyüyen J-15 filosu Çin'e çok daha güçlü bir uçak gemisi hava filosu sağlayacak ve bu da etkisini Hint-Pasifik ve ötesine daha da genişletmesini sağlayacaktır.

Yeni görüntülerin önemi abartılamaz. Çin uçak gemisinde 96 ve 97 numaralı J-15'lerin varlığı, Çin'in hem filo sayısı hem de operasyonel hazırlık açısından kritik bir kilometre taşı olan 100'den fazla operasyonel J-15'ten oluşan bir filoya doğru hızla ilerlediğini gösteriyor.

Eğer rakamlar doğruysa, bu durum Çin'in bu uçakları ilk tahmin edilenden çok daha yüksek bir oranda üretebileceği ve toplam üretim miktarını yılda 40'a kadar çıkarabileceği anlamına geliyor.

FİLO GENİŞLEYECEK

Bu, Çin ordusunun artan denizcilik ihtiraslarına ve güçlü ve kendi kendine yetebilen bir uçak gemisi tabanlı hava gücüne olan ihtiyacına uygun stratejik bir hamle olabilir.

J-15'in etkileyici yeteneklerinin ötesinde, üretimdeki bu artış aynı zamanda Çin'in savunma stratejisindeki daha geniş eğilimlerle de örtüşüyor. Pekin, deniz varlıklarını modernize etmek ve genişletmek için çok çalışıyor ve büyüyen uçak gemisi filosu bu çabanın önemli bir bileşeni.

Güney Çin Denizi'nde gerginliğin tırmanması ve Pasifik'te ABD ve müttefikleriyle rekabetin artmasıyla birlikte, Çin'in tartışmalı sularda güç gösterisinde bulunması ve çıkarlarını koruması için güçlü bir uçak gemisi filosuna sahip olması hayati önem taşıyor.

J-15'lerin artan sayısı ve artan operasyonel kullanılabilirlikleri, Çin'in gerçek bir açık deniz donanması olma kararlılığını vurgular; gücünü yakın kıyılarının çok ötesine yansıtabilir. Filosunu geliştirmeye ve genişletmeye devam ederken, stratejik çıkarımlar derindir.

Daha büyük bir J-15 savaş uçağı filosu, gelecekteki bölgesel çatışmaların seyrini değiştirebilir; bu da Çin'in önemli deniz darboğazlarını kontrol etmesini ve bölgedeki ABD Donanması operasyonlarına etkili bir şekilde meydan okumasını sağlayabilir.

ABD'YE MEYDAN OKUYABİLİR Mİ?

Çin'in askeri öz yeterlilik çabası da burada önemli bir faktördür. Rus teknolojisi üzerine inşa edilen ancak giderek Çin yenilikleriyle rafine edilen J-15, Çin'in yüksek teknoloji askeri donanımını yurt içinde üretme konusundaki büyüyen yeteneğini yansıtmaktadır.

Yerli üretime verilen bu önem, Çin'in yabancı savunma teknolojilerine olan bağımlılığını azaltma ve yerli savunma sanayisini güçlendirme yönündeki daha geniş çabalarıyla örtüşüyor ve böylece gerektiğinde askeri varlıklarını hızla artırabilmesini sağlıyor.

Bu bilgilerin çoğu hala spekülasyona dayalı ve daha fazla doğrulamaya tabi olsa da, yörünge açıktır. Çin, uçak gemisi tabanlı saldırı gücünü hızla genişletiyor ve J-15 bu genişlemenin merkezinde yer alıyor.

Eğer üretim gerçekten yılda 40 birim artarsa, Çin yakında Pasifik'te önemli bir etki yaratma ve büyüyen deniz çıkarlarını güvence altına alma kapasitesine sahip çok daha güçlü bir uçak gemisi filosuna sahip olabilir.

J-15'lerin artan sayısı, Çin'in askeri stratejisinin geleceği hakkında kritik soruları da gündeme getiriyor. Çin'in donanma genişlemesi Pasifik'te yeni bir silahlanma yarışını tetikleyecek mi? Daha büyük bir J-15 filosu, ABD uçak gemisi hava kuvvetlerinin hakimiyetine meydan okuyabilir mi?

Çin'in toprak iddialarına yönelik artan muhalefetle karşılaştığı Güney Çin Denizi'nde seyrüsefer özgürlüğünün etkileri nelerdir? Bunlar, Çin'in deniz gücü büyüdükçe bölgenin güvenlik manzarasını şekillendirmeye devam edecek sorulardır.

Önümüzdeki aylarda ve yıllarda, Çin'in J-15 üretimi ve deniz havacılığının stratejik yönü hakkında daha somut ayrıntılar görmemiz muhtemel. Ancak bir şey kesin: PLAN'ın büyüyen gücü - büyük ölçüde genişleyen J-15 filosu tarafından destekleniyor - Hint-Pasifik'teki sürekli değişen güç dengesinde önemli bir faktör haline geliyor.

"Uçan Köpekbalığı" olarak da bilinen J-15, Shenyang Aircraft Corporation tarafından geliştirilen Çin'in birincil uçak gemisi tabanlı çok amaçlı savaş uçağıdır.

Büyük ölçüde Rus Su-33'e dayanmaktadır ancak bir dizi Çin tasarım iyileştirmesini de bünyesinde barındırmaktadır. J-15'in Çin'in uçak gemilerinden, özellikle Liaoning ve Shandong'dan işletilmesi amaçlanmıştır ve Çin'in deniz gücü projeksiyonunda önemli bir rol oynamaktadır.

TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Sahip olduğu kabiliyetlerle ABD Deniz Kuvvetleri'nin F/A-18 Hornet ve Super Hornet serileriyle rekabet etse de, genel performans ve teknolojik gelişmişlik açısından hâlâ geride kalmaktadır.

J-15'in tasarımı, taşıyıcı tabanlı operasyonları destekleyen modifiye edilmiş bir gövdeye sahiptir. Buna, tutuklanmış iniş takımı sistemi, taşıyıcı inişlerinin kuvvetlerine dayanacak şekilde güçlendirilmiş iniş takımı ve taşıyıcılarda tutuklanmış inişler için bir kuyruk kancası dahildir.

Uçak, iki adet Rus yapımı D-30 art yanmalı turbofan motoruyla çalıştırılıyor, ancak bunları yerli üretim motorlarla değiştirme çabaları devam ediyor. Yaklaşık 30.000 kg [66.000 lbs] maksimum kalkış ağırlığına sahip ve bu da hava-hava füzeleri, hava-kara füzeleri, hassas güdümlü mühimmatlar ve bombalar dahil olmak üzere geniş bir yelpazede silah taşımasına olanak sağlıyor.

Aviyonik açıdan, J-15 Çin yapımı radar sistemleri ve sensörlerle donatılmıştır. Dikkat çeken özelliklerden biri, hem havadan havaya hem de havadan yere yetenekleri olan çok modlu bir radar olan JL-10A radarıdır ve işlevi Super Hornet'teki ABD Donanması'nın AN/APG-79 radarına benzerdir.

Savaş uçağı ayrıca, zorlu ortamlarda hayatta kalmayı artırmak için radar bozucular ve karşı önlemler de dahil olmak üzere bir elektronik harp takımı taşıyor. Ancak, J-15'in radarı ve aviyonikleri hala Amerikan muadillerine kıyasla zorluklarla karşı karşıya ve Çin ordusu bu sistemleri geliştirmek için sürekli olarak çalışıyor.

J-15'in farklı roller için tasarlanmış modeller de dahil olmak üzere çeşitli varyantları vardır. Temel J-15, sırasıyla PL-12 ve PL-15 gibi kısa menzilli ve uzun menzilli hava-hava füzelerinin bir kombinasyonuyla donatılmış, hem hava üstünlüğü hem de kara saldırısı görevleri yapabilen çok amaçlı bir avcı uçağıdır.

Bu füzeler J-15'in orta ila uzun menzillerde düşman uçaklarıyla çatışmasına olanak tanır. Uçak ayrıca, kara hedeflerini yüksek doğrulukla vurmak için tasarlanmış LS-6 gibi hassas güdümlü bombalar taşıma yeteneğine de sahiptir.

J-15'in bir diğer çeşidi, ek karıştırma ve gözetleme ekipmanıyla donatılmış bir elektronik savaş versiyonu olan J-15D'dir. Bu versiyon, düşman radar ve iletişim sistemlerini bozmakla ve filoya istihbarat ve erken uyarı yetenekleri sağlamakla görevlendirilecektir. J-15D ayrıca düşman radarından ve iletişim sinyallerinden istihbarat toplayarak bir keşif rolünde de görev alabilir.

Çin'in, motor, aviyonik ve silah sistemlerindeki yükseltmeler de dahil olmak üzere J-15'in ek iyileştirmeleri ve potansiyel gelecekteki varyantları üzerinde çalıştığına inanılıyor. J-15'in daha gizli, daha gelişmiş bir varyantının geliştirilmekte olabileceğine dair raporlar var; bu varyant, uçağın yüksek tehdit ortamlarında hayatta kalma kabiliyetini ve saldırı yeteneklerini iyileştirmek için tasarlanmış.

Ayrıca Çin'in, yerli motorlara sahip yerli bir J-15 versiyonu üzerinde çalıştığı, ayrıca PL-21 hava-hava füzesi ve gelecekteki gemi savar füzeleri gibi yeni silahların potansiyel entegrasyonu üzerinde çalıştığı yönünde spekülasyonlar var.

HAVA GÜCÜNÜN TEMEL TAŞI OLACAK

Nispeten gelişmiş yeteneklerine rağmen, J-15 kendi payına düşen zorluklarla karşılaştı. Rus yapımı motorlara bağımlılık, özellikle yedek parça ve bileşen tedarikindeki zorluk göz önüne alındığında, uzun vadeli sürdürülebilirlik ve güvenilirlik konusunda endişeler yarattı.

Ayrıca, uçağın F/A-18 Super Hornet veya Fransız Rafale gibi diğer modern uçak gemisi tabanlı savaşçılarla karşılaştırıldığında nispeten kısa operasyonel menzili ve yük kapasitesi, operasyonel esneklik açısından sınırlamalar teşkil ediyor. Yine de, J-15'in artan sayıları ve devam eden üretimi, Çin'in bu savaşçıyı deniz tutkularının merkezi bir bileşeni olarak gördüğünü gösteriyor.

Büyüyen J-15 filosunun, Çin'in özellikle Güney Çin Denizi, Doğu Çin Denizi ve diğer kritik bölgelerdeki deniz çıkarlarını güvence altına alma stratejisinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.

Çin donanmasını modernize etmeye devam ettikçe, J-15 muhtemelen cephaneliğinde giderek daha önemli bir varlık haline gelecek ve Halk Kurtuluş Ordusu Donanmasına Çin kıyılarından uzakta kuvvet yansıtma konusunda daha büyük bir yetenek kazandıracaktır. Devam eden üretim ve potansiyel yükseltmelerle J-15, önümüzdeki yıllarda Çin'in uçak gemisi tabanlı hava gücünün temel taşı olmaya hazırdır.

Avatar
Ozan KOLTUK