İkinci Trump dönemi başladı! Cumhurbaşkanı Erdoğan, kaç ABD başkanı gördü?
ABD’nin seçtiği 47’inci Başkan Trump, Türkiye’nin 12 Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çalışacağı dördüncü başkan oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlık döneminden bu yana 4 ABD Başkanı değişti. Son olarak da Erdoğan, 14 Haziran'da Joe Biden ile görüşme gerçekleştirdi.
ABD'de sandığa giden milyonlarca seçmen, Demokrat Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Donald Trump arasında tercihini yaptı. Kesin olmayan sonuçlara göre Trump 267, Harris 224 delege kazandı. Dünyanın takip ettiği seçim sonuçlarının kesinleşmeye başlamasıyla birlikte dünya liderlerinden Trump'a tebrik mesajları geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan başkanlık seçimini büyük bir mücadelenin ardından kazanarak yeniden ABD Başkanı seçilen dostum Donald Trump’ı tebrik ediyorum." açıklamasında bulundu. Trump'ın yeniden seçilmesiyle birlikte Türkiye-ABD arasındaki ilişkilerin nasıl ilerleyeceği merak edilirken Erdoğan'ın kaç ABD başkanıyla çalıştığına bakalım.
ERDOĞAN – GEORGE W. BUSH DÖNEMİ (2003-2008)
"1 MART TEZKERESİ'NE KADAR HERŞEY OLUMLUYDU"
Eski ABD Başkanı George W. Bush döneminde Washington Büyükelçiliği görevini üstlenen Loğoğlu, Irak Savaşı ve 1 Mart Tezkeresi’ne vurgu yapıyor. Loğoğlu, “1 Mart Tezkeresine kadar Washington-Ankara arasında iyi bir iletişim vardı. 1 Mart’tan sonra soğuk rüzgârlar esmeye başladı” diyor.
"O TARİHTEN SONRA İLŞKİLER DEĞİŞTİ"
1 Mart Tezkeresi'nin TBMM’nin onayına bağlı olduğunu ABD tarafına sürekli olarak ilettiğini söyleyen Loğoğlu, o tarihten sonra hem siyasi anlamda hem de askeri anlamda Beyaz Saray kanadının Türkiye’ye olan bakış açısında değişiklik olduğunu ifade ediyor. İlişkilerin kopma olmasa da ciddi bir yara aldığının altını çizen Loğoğlu, bunların ardında çuval olayının geldiğinin altını çiziyor. 1 Mart’a kadar Türk-ABD ilişkilerinin olumlu yönünü şöyle bir örnekle gözler önüne seriyor:
“11 Eylül’ün 1. yıldönümünde Avrupa ve NATO ülkeleri adına da konuşmayı ben yapmıştım. Bu konuşmayı yapmamı bizzat Beyaz Saray istemişti. Bu Türkiye’nin itibarı açısından çok olumlu bir gelişmeydi.”
ERDOĞAN-OBAMA DÖNEMİ (2008-2016)
"SORUNLAR BİRİKTİ AMA İÇİNDEN ÇIKILMAZ OLAYLAR YAŞANMADI"
Emekli Büyükelçi Loğoğlu, Suriye konusunda Türkiye-ABD ayrışmasının bu döneme rastladığını ifade ediyor. Bu süreçte Obama’dan sonra gelen ABD başkanlarının da Suriye Kürtlerine yönelik yardımı DEAŞ ile mücadele adı altında artırdığını aktaran Emekli Büyükelçi, “Obama döneminde gündeme Suriye, Fethullah Gülen’in iadesi gibi konular gelmeye başlamıştır” diyor.
Erdoğan-Obama döneminde gündemi sarsacak, iki ülke ilişkilerini çıkmaza sokacak konuların ortaya çıkmadığının altını çizen Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu, “Bu dönem ‘Dostlar alışverişte görsün’ dönemidir. Sorunların birikmeye başladığı ama içinden çıkılmaz olayların yaşanmadığını bir süreçtir” değerlendirmesinde bulunuyor.
ERDOĞAN-TRUMP DÖNEMİ (2016-2020)
"BU DÖNEMDE YENİ SORUNLAR EKLENMEYE BAŞLADI"
Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu, Trump döneminde yeni sorunların eklendiğini vurguluyor. Özellikle S-400’ler konusunun ikili ilişkileri çıkmaza sürüklediğinin altını çizen Loğoğlu, diğer sorunlarıysa şöyle özetliyor:
Kongrede alınan sözde Ermeni Soykırımı kararı.
Doğu Akdeniz meselesi.
Kıbrıs ve Yunanistan konuları zuhur etmeye başladı.
Rahip Brunson’ın ABD’ye iadesi.
FETÖ lideri Fethullah Gülen’in Türkiye’ye iadesi.
Halkbank Davası.
ERDOĞAN-BIDEN DÖNEMİ (2020-...)
"AĞIR BİR TÜRK-ABD GÜNDEMİ OLUŞTU"
Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu, Biden’ın Türkiye’ye karşı önyargılı bir anlayış içerisinde olduğunu söylüyor. Yeni dönemde de “Ağır bir Türk-ABD gündemi oluştu” diyen Loğoğlu, ilk darbenin Biden’ın 24 Nisan’da "Ermeni Soykırımı" ifadesini kullanmasıyla geldiğini aktarıyor.
ERDOĞAN 7 ABD BAŞKANIYLA İLİŞKİLER GELİŞTİRDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan görevde olduğu süre boyunca toplam 7 ABD başkanı ile ilişkiler geliştirdi:
George W. Bush (2003-2008): Erdoğan ile NATO ve Irak Savaşı konularında görüştü.
Barack Obama (2008-2016): İyi bir başlangıç yaptı, ancak Suriye krizi ve FETÖ gerilimi nedeniyle ilişkiler zorlandı.
Donald Trump (2016-2021): Suriye ve ekonomik yaptırımlar gibi konularda çatışmalar yaşandı.
Joe Biden (2021-günümüz): Erdoğan ile NATO ve bölgesel güvenlik meseleleri gündemde.
Erdoğan'ın ayrıca Bill Clinton, Jimmy Carter, Ronald Reagan ve George H.W. Bush ile de sınırlı temasları oldu.