Taliban yönetimini ilk tanıyan ülkelerden Çin, Afganistan'ın zengin maden yataklarını işletmek istiyor. İddialara göre Pekin yönetimi, maden sahalarını işletme karşılığında Kabil'e finans desteği sağlama sözü verdi. Amerikan işgaliyle birlikte Afgan topraklarını karış karış tarayan CIA'ya bağlı jeologlar, maddi değeri 1 trilyon doları geçen zengin yataklar keşfetmişti.
Özellikle nadir elementler konusunda zengin olduğu bilinen Afgan coğrafyasında ağırlıklı olarak lityum, niyobyum, kobalt, altın, zümrüt, yakut, safir, demir ve bakır rezervleri bulunuyor. Ekonomiye kazandırılması halinde Afganların refahını artıracak bu madenler onlarca yıldır süren kaos, işgal ve iç savaşlardan dolayı işlenme imkanı bulamadı.
11 Eylül 2001'deki saldırıları bahane ederek Afganistan'ı işgal eden ABD ordusu, Afganları madenlere değil uyuşturucuya yönlendirmeyi tercih etti. İşgalle geçen 20 yılda Afgan topraklarında haşhaş ekili alanların 10 katına çıktığı belirtiliyor.
Haşhaş soğanından elde edilen ve kokain-eroin yapımında kullanılan uyuşturucu madde, İran sınırında yoğunlaşan kimya laboratuvarlarında işlendikten sonra Avrupa pazarına naklediliyor. Sözkonusu organizasyonun Pentagon ve CIA'dan emekli Amerikalı görevlilerince koordine edildiği iddiaları pek çok habere konu olmuştu.
İşgal döneminde bir yandan haşhaş üretimine ağırlık vererek uyuşturucu parasını gizli operasyonlar ve terör örgütlerine destek için kullanan Washington, bir yandan da Afgan topraklarında jeoloji araştırmaları yapmış ve bu çalışmalar sırasında çok sayıda değerli madenin varlığı keşfedilmişti.
İsrailli bakandan Gazze tehdidi: 'Refah'a girip Han Yunus'a döneceğiz'
PEKİN ŞİMDİ DAHA AVANTAJLI
Çin'in batılı ülkelere karşı temel kozlarından biri durumundaki nadir elementler, Afganistan'da bol miktarda bulunuyor. Elektronik çiplerde kullanılan yarı iletken maddelerin Pekin tarafından işlenmesiyle birlikte Kabil, Çin'in batıya karşı kullanacağı yeni kozlardan biri olacak.
Batarya teknolojisinde hayati öneme sahip lityum bile Afganistan için başlı başına bir zenginlik kaynağı. 2010 yılında konuya ilişkin ABD basınında çıkan haberler "Afganistan lityumun Suudi Arabistan'ı olabilir" başlığıyla yayınlanıyordu.
Pentagon tarafından bölgeye gönderilmiş jeologlardan Bonita Chamberlin, yıllar süren araştırmaları sonrası, '1407 potansiyel maden sahasında 91 mineral, metal ve değerli taş tespit ettiğini' bir raporla Washington'a bildirmişti.
Taliban'ın Afganistan'daki hakimiyetiyle birlikte şimdi gözler Çin ile Taliban arasında maden sahalarına yönelik anlaşmalara çevrildi.
Abdulgani Birader liderliğindeki Taliban heyeti geçtiğimiz ay sonu Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi tarafından kabul edilmiş ve heyetler arası bir görüşme gerçekleşmişti.
