Bu toplantıda Ukrayna'nın kaderi belli oluyor: Hakan Fidan, Amerika'sız senaryo için Londra'da

Donald Trump yönetimiyle Kiev arasında yaşanan kriz sonrası Avrupalı liderler, Amerika'sız bir denklemi masaya yatırmak üzere İngiltere'de buluştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın temsil ettiği toplantı, Rusya-Ukrayna savaşının kaderine etki edecek. 

İngiltere Dışişleri Bakanlığının tarihi Lancaster House yerleşkesinde düzenlenen ve ana gündem maddesi Ukrayna'da kalıcı barış ve Avrupa güvenliği olan zirveye Ukrayna, Fransa, Almanya, Danimarka, İtalya, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, Türkiye, Kanada, Finlandiya, İsveç, Çekya ve Romanya'dan devlet liderleri ve bakanlar katıldı.

Zirvede ayrıca NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa yer aldı. Toplantılara katılım için Yunanistan'dan hiç kimse çağrılmadı. 

ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski arasında 28 Şubat'ta Washington'da yaşanan tartışmanın ardından yapılan zirvede, ABD'nin Ukrayna'ya desteği ve bu ülkeye sağlanacak güvenlik garantilerinde üsteleneceği rol de masada olacak.

Ayrıca, liderler, Ukrayna'da kalıcı barışın yanı sıra gelecekteki Rus saldırılarına karşı caydırıcı ve savunmacı olmasını sağlayacak güçlü ve kalıcı anlaşmaya duyulan ihtiyaç ile güçlü güvenlik garantileri için planlama konusunda sonraki adımları ele alacak.

UKRAYNA SİLAH ENDÜSTRİSİ İÇİN İNGİLTERE'DEN KREDİ ALIYOR

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, zirve öncesinde Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ile ikili görüşme yaptı. Görüşmede iki ülke arasında bir kredi anlaşmasına imza atıldı.

Zelenski, görüşmeye ilişkin sosyal medya paylaşımında, bu anlaşma kapsamındaki kaynağın Ukrayna'da silah üretimine yönlendirileceğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:

"Bu kredi, Ukrayna'nın savunma yeteneklerini artıracak ve dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirler kullanılarak geri ödenecek. Gerçek adalet budur. Savaşı başlatan, bedelini ödemelidir. İngiltere halkına ve hükümetine savaşın başından beri verdikleri muazzam destek için teşekkür ediyorum. Böyle bir stratejik ortağa sahip olduğumuz için ve güvenli bir geleceğin görünüşüyle ilgili aynı vizyonu paylaştığımız için mutluluk duyuyoruz."

Vladimir Zelenski ve Keir Starmer

'SAVAŞI BİTİRECEK PLAN' ÜZERİNDE ANLAŞTILAR

Starmer zirve öncesi BBC’ye verdiği röportajda, Trump ile Zelenski arasında yaşanan tartışmayı ofisinde izlediğini anlatarak, "Kimse bunu görmek istemez. O gün telefonla hemen Başkan Trump ve Başkan Zelenski'yi aradım. Çünkü bana göre Avrupa ve İngiltere'nin de güvenliği ve savunması için önemli olan Ukrayna'da kalıcı barışa odaklanmamız gerekiyor" diye konuştu.

Starmer, ayrıca Fransa ve 1-2 ülkeyle birlikte savaşı bitirecek bir plan üzerinde çalışmak için Ukrayna'yla anlaştıklarını, bunun daha sonra ABD ile de görüşüleceğini ifade etti.

Zirve öncesinde Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile de ikili görüşme yaptı.

Meloni, Ukrayna’da kalıcı barışın sağlanması konusunda "Batı'nın bölünmesi riskini önlememizin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu noktada İngiltere ve İtalya birleştirici bir rol oynayabilir. Ben de ABD ile Avrupa liderleri arasında bir zirve teklif ettim. Eğer ayrışırsak bu, bizi daha zayıf hale getirecektir" ifadelerini kullandı.

Zirveye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldı.

Bakan Fidan toplantıda Türkiye'nin sürece sunabileceği katkıları muhataplarına aktarırken, Türkiye'nin Ukrayna toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına desteğini teyit etti. 

Ayrıca, zirvede, Mart 2022'de Rusya ve Ukrayna arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yapan Türkiye'nin ilerleyen dönemde de bu rolü üstlenmeye hazır olduğu ve gelecekteki müzakere döneminde bölgede kalıcı güvenliğin, ekonomik refahın ve istikrarın tesisinin tüm tarafların ortak hedefi olması gerektiği konuları Bakan Fidan tarafından vurgulandı. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer

BEYAZ SARAY ATIŞMASINDAN SONRA GÜNDEMİN İLK MADDESİ UKRAYNA OLDU

Trump ile Zelenski arasında 28 Şubat'ta Oval Ofis'te yapılan görüşmede tartışma yaşanmış, bunun üzerine daha önceden planlanan ortak basın toplantısı iptal edilerek Zelenski, Beyaz Saray'dan ayrılmıştı.

Tartışma sırasında Trump, Ukrayna liderinin tutumunu eleştirirken Zelenski de ülkesine yönelik destek beklentisini dile getirmişti.

Tartışma üzerine, nadir toprak elementleri anlaşması da imzalanmamıştı. Başkan Trump, Oval Ofis'teki hararetli tartışmanın ardından Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, Zelenski'nin barışa henüz hazır olmadığını savunmuştu.

Zelenski, Fox News'a verdiği mülakatta Trump'tan özür dileyip dilemeyeceği yönündeki soru üzerine özür dilemesini gerektirecek yanlış bir şey yapmadığı yanıtını vermişti.

Çok sayıda Avrupalı lider tartışmanın ardından Ukrayna'ya destek paylaşımında bulunmuştu. Oval Ofis'teki tartışmanın ardından ülkeden ayrılan Zelenski, Londra'ya gelmişti.

Beyaz Saray'daki tartışma sonrası Ukrayna konusu ve Londra'da yapılacak liderler zirvesi gündemin ilk sırasına yerleşmişti.

STARMER: UKRAYNA'YI EN GÜÇLÜ HALE GETİRMELİYİZ

İngiltere Başbakanı Starmer, ev sahipliği yaptığı 'Ukrayna' konulu liderler zirvenin ardından basına yaptığı açıklamada, ilk önceliklerinin bu çalkantılı zamanlarda 'İngiliz halkının güvenliğini ve ulusal çıkarlarını savunmak' olduğunu belirtti.

"İngiltere, Fransa ve diğerleri ile savaşı durdurmak için Ukrayna ile bir plan üzerinde çalışacağımız, ardından bu planı ABD ile görüşeceğimiz ve bu planı daha ileri taşıyacağımız konusunda anlaştık" diyen Starmer, zirvenin temel amacının Ukrayna'yı mümkün olan en güçlü konuma getirmek olduğunu dile getirdi. 

İngiltere ve Ukrayna arasında dondurulmuş Rus varlıkları ile desteklenecek 2,2 milyar sterlinlik bir kredi anlaşması imzalandığını söyleyen Starmer, şunları kaydetti:

"Ukrayna'nın Belfast'te üretilecek 5 binden fazla hava savunma füzesini almasını sağlamak için 1,6 milyar sterlinlik İngiltere ihracat finansmanını kullanmasına olanak sağlayan yeni bir anlaşmayı duyuruyorum. Bu, savunma sanayimizde istihdam yaratacak. 

Geçmişin hatalarından ders çıkarmalıyız. Bu anlaşma ile sağlanacak hava savunma desteği Ukrayna'daki kritik altyapıları koruyacak. Ukrayna'ya sağlanacak destek konusunda her ulusun 'elinden geleni en iyi şekilde' yapması gerekiyor. 

Ukrayna’ya askeri yardım akışını sürdüreceğiz ve Ukrayna'yı şimdi güçlü kılmak için Rusya'ya ekonomik baskıyı artırmaya devam edeceğiz. İkinci olarak, kalıcı bir barışın, Ukrayna'nın egemenliği ve güvenliğini sağlaması gerektiği ve Ukrayna’nın (müzakere) masada olması gerektiği konusunda anlaştık." 

Emmanuel Macron, Keir Starmer, Vladimir Zelenski

HERKES ELİNDEN GELEN KATKIYI SUNMALIDIR

"Üçüncü olarak, bir barış anlaşması durumunda, gelecekte herhangi bir işgali önlemek için Ukrayna’nın kendini savunma yeteneklerini artırmaya devam edeceğiz. 

Dördüncü olarak, Ukrayna'da (barış) anlaşmasını savunmak ve barışı garanti etmek için istekli olan (ülkelerden) oluşan bir koalisyon geliştirmek için ilerleyeceğiz. Her ülke katkıda bulunamayabilir ancak bu, arkamıza yaslanıp izleyeceğimiz anlamına gelmez.

İstekli olan ülkeler bu plana aciliyetle yoğunlaşacak. Ama kıtamızda barışı desteklemek ve gerçekleştirmek için bu çabanın güçlü ABD desteğine ihtiyacı var. Zirve kapsamında alınan kararların uygulanmasının takibi açısından yakın tarihte liderlerle yeniden bir araya geleceğiz. 

Barışı sürdürmek istiyorsanız barışı korumaya da hazır olmalısınız. Çatışmaların Ukrayna'dan Avrupa'ya ve İngiltere'ye sıçramasını istemiyoruz. Eğer Avrupa'da bir çatışma varsa bu bizim kıyılarımıza da vuracaktır. Son 3 yıldır Ukrayna'da yaşananların İngiltere'deki pek çok insana etkisi oldu. Faturalar yükseldi, çatışma nedeniyle ekonomimize istikrarsızlık geldi."