Yapay zeka ölüm tarihinizi ve kazancınızı tahmin ediyor: Life2Vec şimdiden tartışmalara yol açtı

Yaşamın her alanında kullanımı giderek yaygınlaşan yapay zeka teknolojisi, mevcut verileri analiz ederek insanların ölüm tarihini de tahmin etmeye başladı. Bilim insanları, ölüm tarihini hesaplayan bir 'bot' aracı geliştirdi. Algoritma ünlü ChatGPT gibi çalışıyor ve verilere dayalı tahmin yürütüyor. 

Life2Vec adı verilen algoritma yaklaşık yüzde 78 oranında doğruluk ortalamasına ulaştı. Bu oran, yaşam süresine ilişkin tahminler yürüten benzer yapay zeka algoritmalarıyla aynı seviyede olacak kadar yüksek. 

Dünyaca ünlü bilimsel araştırma dergisi Science'ta yayınlanan habere göre, ABD'li meslektaşlarıyla ortak bir çalışma yapan Danimarkalı bilim adamları, insanların gelir durumu, ikamet yeri, yaralanmalar, hamilelik, hastalık ve alışkanlıklar başta olmak üzere pek çok detayın girildiği ortak bir veritabanı oluşturdu. 

Hazırlanan yapay zeka algoritması, ortak havuzdaki 6 milyon insanın bilgilerini tarayarak makine öğrenimi metoduyla yaşam süresini gösteren sonuçlara ulaştı. 

Bir insanın hayatı boyunca kazanabileceği parayı hesaplayabilen sistem, bilgileri girilen kişinin ne zaman öleceğini de tahmin etmeye çalışıyor. 

HERKES KULLANIRSA ÇOK TEHLİKELİ OLABİLİR...

Life2Vec, insanların hayatının belli bir bölümünü bir cümledeki kelimeler gibi değerlendirerek şimdiye kadar yazılanlardan yola çıkıp hikayenin gideceği yer hakkında bir fikir yürütüyor. Bilim adamları Life2Vec algoritmasını 2008-2016 yılları arasında gerçekleşmiş verilerle eğitti. Gerçek nüfus verilerini kullanan Life2Vec, 2008-2016 yılları arasında bilgilerini elde ettiği insanlardan hangilerinin 2020 yılına kadar öleceğini 4'te 3 doğruluk payıyla tahmin etti. 

Projede çalışan araştırmacı Prof. Sune Lehmann, kişisel verileri korumak amacıyla sistemin henüz halka ya da şirketlere açık olmadığını duyurdu. Danimarka Teknik Üniversitesi'nde çalışan Lehmann, "Bazı sonuçları daha açık bir şekilde paylaşmanın yolları üzerinde çalışıyoruz ancak bu, kişilerin mahremiyetini garanti altına alacak şekilde daha fazla araştırma yapılmasını gerektiriyor" dedi. 

Sune Lehmann

Ancak Life2Vec'in piyasada kullanıma açılma ihtimali etik tartışmaları da gündeme getirdi. Sigorta şirketlerinin müşterilerine bunu uygulayabilecekleri, hatta şirketlerin personel alımında Life2Vec tahminine göre 'yakında ölecek' birine kapıyı kapatabilecekleri belirtiliyor.

HER ÖZELLİK BİR KODLA TEMSİL EDİLİYOR

ChatGPT ve diğer büyük dil modellerinin mevcut yazılı eserlerden yararlanılarak eğitilmesine benzer şekilde, Life2Vec de veri açısından zengin cümleler dizisi halinde yazılan, insanların hayatlarından alınan verilerle eğitildi. 

Bunlar arasında "Eylül 2012'de Francisco, Elsinore'daki bir şatoda muhafız olarak 20 bin Danimarka kronu aldı" veya "Hermione yatılı ortaokuldaki üçüncü yılında beş seçmeli ders aldı" gibi cümleler yer alıyor.

Lehmann ve ekibi her bir bilgi parçasına farklı jetonlar atadı ve bu veri parçalarının hepsi birbiriyle ilişkili olarak haritalandı. 

İnsanların yaşam öykülerindeki kategoriler tüm insan deneyimlerini kapsıyor: 

Önkol kırığı S52 olarak temsil ediliyor; bir tütün dükkanında çalışmak IND4726 olarak kodlanıyor, gelir 100 farklı dijital jetonla temsil ediliyor ve 'doğum sonrası kanama' ise O72 olarak kodlanıyor.

Sıradışı algoritma, İngiliz basınında şöyle anlatılıyor:

"Life2Vec'in yaptığı şey, bir bireyin hayatını oluşturan faktörlerin oluşturduğu devasa kümenin haritasını çıkarmak ve birisinin ondan milyonlarca başka insana ve birçok faktöre dayanarak bir tahminde bulunmasını istemesine olanak sağlamaktır.

Ayrıca insanların kişiliği hakkında da tahminlerde bulunabiliyor. Lehmann ve ekibi bunu yapmak için, modeli insanların kişilik testindeki sorulara vereceği yanıtları tahmin edecek şekilde eğitti.

Test, katılımcılardan 'Yeni bir yerde her zaman yaptığım ilk şey arkadaş edinmektir' veya 'grup toplantılarında fikirlerimi nadiren ifade ederim' gibi maddelere ne kadar katıldıklarını temel alarak 10 maddeyi derecelendirmelerini ister.

Lehmann, verilerin tamamının Danimarka'dan geldiğini, dolayısıyla bu tahminlerin başka yerlerde yaşayan insanlar için geçerli olmayabileceğini, ayrıca çoğu insanın aslında ne zaman öleceklerini bilmek istemediğini belirtiyor."